Naprawdę głęboka zmiana

Żeby móc poważnie dyskutować, dobrze mieć w ręku konkretny dokument i konkretne propozycje. I taki dokument stworzyliśmy. Projekt został rozesłany do wszystkich najważniejszych instytucji, uczelni wyższych i instytutów naukowych, jbr−ów; jest też dostępny na stronie internetowej ministerstwa. Przedstawiliśmy konspekt najwyższemu recenzentowi, jakim jest środowisko i to ono ocenia zawarte w nim rozwiązania. (...) Cel i kierunek zmian – nastawienie na wprowadzenie mechanizmów wymuszających jakość i efektywność we wszystkich obszarach – to są warunki sine qua non, jesteśmy natomiast otwarci na dyskusję w sprawach szczegółowych.

Z prof. Barbarą Kudrycką, ministrem nauki i szkolnictwa wyższego, rozmawia Andrzej Świć

Toksyczny świat grzybów

Mykotoksyny to tzw. metabolity wtórne grzybów. Związki te wykazują toksyczność w stosunku do zwierząt, roślin oraz innych mikroorganizmów (co ciekawe, niektóre mają również działanie antybiotyczne). Spożywanie pokarmu zanieczyszczonego mykotoksynami może powodować niebezpieczne objawy: utratę apetytu, wymioty, uszkodzenie narządów wewnętrznych, w tym mózgu, nowotwory, a w skrajnych przypadkach nawet śmierć. (...) Pomimo że nie wszystkie mechanizmy oddziaływania grzybowych toksyn na organizm ludzki zostały dokładnie poznane, wiadomo, że żywność powinna być monitorowana pod kątem występowania tych niebezpiecznych związków.

Mgr Adam Kuzdraliński, laureat wyróżnienia w konkursie „Skomplikowane i proste”, pisze o swoich badaniach nad trującymi produktami grzybów pleśniowych

Przesłanki transformacji

Nakłady na naukę i szkolnictwo wyższe w Polsce osiągnęły już poziom tak niski, że nie znajduje to odniesienia w najnowszej historii Polski. Budżet B+R w Polsce spadł w ostatnich latach do poziomu około 0,4 proc. PKB i należy do najniższych w Europie. (...) Niezależnie jednak od potrzeby znacznego zwiększenia nakładów na B+R, równie ważny, jeśli nie ważniejszy, jest problem zmiany obecnego stylu myślenia na temat transformacji tego sektora. Jego istota sprowadza się do przekonania, że uregulowania prawne, finansowe czy organizacyjne wystarczą do transformacji szkolnictwa wyższego i sektora B+R w konkurencyjną, sprawnie działającą dziedzinę gospodarki.

Skutkiem braku transformacji sektora nauki i szkolnictwa wyższego jest nierynkowa logika jego działania, pisze prof. Mieczysław Moszkowicz

Świat człowieka, świat metafor

Nowe i abstrakcyjne idee rozumiemy o tyle, o ile wiążemy je ze znanymi sobie realiami świata natury lub świata kultury. Jest tak dlatego, że choć umiejętność abstrahowania jest warunkiem nie tylko dokonywania innowacji, ale także życia w rozwiniętych społeczeństwach, sami nie jesteśmy bezcielesnymi duchami, lecz jednostkami ukształtowanymi przez wspólne praktyki społeczne. Abstrakcję rozumiemy przez odniesienie do czegoś znanego i konkretnego. Abstrakcyjne pojęcie czasu staje się zrozumiałe przez użycie metafor przestrzeni, takich jak „na przestrzeni czasu” i „na przestrzeni dziejów”. Także upływ czasu mierzymy za pomocą pojęć związanych z przestrzenią – objętości i odległości (zapełnianie piaskiem półkuli klepsydry, przesuwanie się wskazówek zegara).

Dr Jan Kozłowski analizuje wpływ językowej metaforyzacji pojęć na rozwój nauki i twórczości

„Forum Akademickie” jest finansowane w ramach umowy 933/P-DUN/2017 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego na działalność upowszechniającą naukę.