Korzystna strategia

„ Wraz z rozwojem gospodarki obserwujemy wzrost intensywności procesów ogólnie zwanych globalizacją. Jednocześnie rosną wymagania otoczenia w stosunku do organizacji, przedsiębiorstw oraz innych podmiotów życia publicznego i społeczno-gospodarczego. Na tym tle uczelniom stawiane są szczególnie wysokie wymagania z uwagi na rolę, jaką odgrywają w rozwoju społeczno-gospodarczym. Kształtują przyszłe elity, uczestniczą w procesie budowania społeczeństwa opartego na wiedzy i badają otaczającą rzeczywistość. Wydaje się zatem, że społeczna odpowiedzialność szkoły wyższej jest zagadnieniem niezwykle istotnym” – czytamy we wstępie do raportu z badań dotyczących społecznej odpowiedzialności uczelni w percepcji jej interesariuszy.

Początkowo zagadnienie społecznej odpowiedzialności odnoszono do przedsiębiorstw i innych podmiotów gospodarczych, wychodząc z założenia, że działające dla zysku podmioty powinny podejmować działania nie tylko w interesie udziałowców, ale także interesariuszy. Autor przeniósł to zagadnienie w sferę szkolnictwa wyższego. Celem projektu było zbadanie pozycji i roli odpowiedzialności społecznej w procesie zarządzania uczelnią, a także sprawdzenie, czy sposób zarządzania uczelniami odpowiada oczekiwaniom interesariuszy oraz w jakim stopniu uczelnie publiczne i niepubliczne dostrzegają konieczność analizy ich opinii. Ważnym celem badań było określenie, jak dalece działania z zakresu społecznej odpowiedzialności dotyczą procesu zarządzania uczelnią i są prospołeczne, a w jakim stopniu są elementem działań marketingowych, a także ocena przesłanek leżących u podłoża podejmowania przez uczelnie tychże działań – w jakim stopniu są one inspirowane budowaniem pozycji uczelni oraz przewagi konkurencyjnej, a w jakim rzeczywistym oddziaływaniem o charakterze budowania związków społecznych.

Sporządzone przez Geryka raporty zebrane są w trzech rozdziałach. Pierwszy definiuje pojęcie i zakres społecznej odpowiedzialności uczelni, drugi przedstawia opinie interesariuszy, studentów i zarządzających uczelniami publicznymi i niepublicznymi w Polsce, a trzeci skupia się na problemie społecznej odpowiedzialności w szkołach wyższych na świecie.

Raporty ukazują, że działania z zakresu odpowiedzialności społecznej wywierają istotny wpływ na proces zarządzania uczelnią – działań takich oczekują interesariusze. Zarówno badania zagraniczne, jak i krajowe potwierdziły, że pojęcie odpowiedzialności społecznej funkcjonuje w dwóch znaczeniach: odpowiedzialności uczelni oraz kształcenia odpowiedzialnych społecznie obywateli. Niewiele różni się także od siebie krajowa i światowa hierarchia działań prospołecznych; najistotniejsze według badanych są: wsparcie dla najzdolniejszych studentów, dobre traktowanie pracowników, poszanowanie ich praw oraz ochrona środowiska naturalnego i zabytków.

Raport stanowi źródło informacji na temat rozumienia i respektowania przez różne środowiska w Polsce i za granicą koncepcji społecznej odpowiedzialności szkoły wyższej. Wynika z niego, iż korzyści, które może osiągnąć sama uczelnia dzięki posiadaniu spójnej strategii społecznej, jest wiele. Do najważniejszych można zaliczyć: przewagę konkurencyjną, wzrost znaczenia uczelni oraz poprawę warunków finansowych. Nie należy jednak zapominać o najistotniejszym – tworzeniu ze studentów społeczeństwa obywatelskiego.

Katarzyna Krzyżanowska

Marcin Geryk, Społeczna odpowiedzialność uczelni w percepcji jej interesariuszy. Raport z badań , Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej, Warszawa 2010.