Europa potrzebuje dobrych uczelni

Działający od 1996 roku Instytut Problemów Współczesnej Cywilizacji im. Marka Dietricha jest międzyuczelnianą jednostką pełniącą zadania badawcze, edukacyjne i organizacyjne. Prowadzi badania naukowe i udostępnia ich wyniki, organizuje konferencje oraz krajowe i zagraniczne seminaria, szkolenia i interdyscyplinarne zajęcia dydaktyczne dla studentów wyższych uczelni. Od początku działalności instytutu towarzyszą mu „Zeszyty”, których obecny tom jest już 54. numerem. Pomysł publikowania wykładów inauguracyjnych zrodził się na początku roku akademickiego 2009/2010. Obecny tom jest zatem już trzecim z kolei.

Złożyło się nań 15 wykładów inaugurujących rok akademicki 2011/2012 na warszawskich uczelniach. Dwa z nich poświęcono Marii Skłodowskiej-Curie, znaczeniu jej odkryć dla rozwoju medycyny i jej obecności w Warszawie, na Mazowszu i w Europie. Są wykłady poświęcone problematyce bezpieczeństwa: Europa w polityce bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych , Bezpieczeństwo jako przedmiot badań oraz kształcenia w szkołach wyższych czy Ochrona życia i zdrowia załóg pojazdów przed minami i Improwizowanymi Ładunkami Wybuchowymi (IED) . Znaleźć też możemy takie tematy, jak: Mistyka melodii – między chorałem gregoriańskim a Chopinem , O szansach i zagrożeniach rozwoju polskiej gospodarki , Lekarz i choroba w komunikacji językowej czy Dlaczego Europa potrzebuje dobrych uczelni? .

Ten ostatni wygłoszony został w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego przez Jana Truszczyńskiego, dyrektora generalnego ds. Edukacji i Kultury w Komisji Europejskiej. Zaproszony prelegent zaprezentował dane dotyczące obywateli UE w zakresie szkolnictwa wyższego, wskazując na opracowane prognozy, według których wobec stale poszerzającego się na rynku pracy sektora usług, około 2020 roku blisko 35 proc. stanowisk pracy w UE wymagać będzie wyższego wykształcenia. Obecnie zaledwie 26 proc. ludności w wieku produkcyjnym w UE ma wyższe wykształcenie. Państwa UE wyznaczyły sobie ambitny cel, by do 2020 roku 40 proc. młodzieży miało wyższe wykształcenie (obecnie około jednej trzeciej).

Poruszono kwestie finansowania wyższych uczelni w UE, w której z reguły 70 proc. wpływów na szkolnictwo wyższe pochodzi z pieniędzy publicznych. Unia i tu wprowadziła niedawno zmianę. W kolejnych budżetach UE realne zwiększenie nakładów na edukację, w tym szkolnictwo wyższe, ma podnieść się o ponad 70 proc. Naturalnie uczelnie winny szukać również innych źródeł finansowania.

Komisja Europejska, udzielając wsparcia finansowego szkolnictwu wyższemu w Europie, szczególny nacisk kładzie na dwa obszary związane – według jej wytycznych – z jakością. Należą do nich: współpraca między różnymi instytucjami szkolnictwa wyższego oraz uczelniami a środowiskiem biznesu oraz mobilność studentów, nauczycieli akademickich i pracowników naukowych, polegająca na wyjazdach zagranicznych zmianie instytucji, w której dotychczas pracowali.

Ostatnią nowością wprowadzoną przez Komisję Europejską, a już od roku działającą w sieci, był U-Multirank, czyli międzynarodowy ranking wyższych uczelni, uwzględniający znacznie więcej danych niż tradycyjne rankingi. Narzędzie to zbudowane zostało, by przedstawiać studentom, pracownikom, decydentom i wszystkim zainteresowanym osobom czytelne informacje na temat funkcjonowania naszych systemów szkolnictwa wyższego.

Bogdan Bernat

Wykłady inaugurujące rok akademicki 2011/2012 , t. LIV, INSTYTUT PROBLEMÓW WSPÓŁCZESNEJ CYWILIZACJI IM. MARKA DIETRICHA, Warszawa 2012.