Stal!

Stal przeżywa na świecie renesans. Jest to możliwe dzięki nowym technologiom jej uszlachetniania. Wśród zastosowań codziennych można ją zauważyć w gospodarstwie domowym, czy produkcji rowerów. Najbardziej zaawansowane technologicznie firmy produkują rury stalowe, pozwalające budować ramy rowerowe niewiele cięższe od węglowych, za to oferujące niezwykły komfort jazdy. Współczesne stale znajdują nowe zastosowania lub poprawiają możliwości w obszarach tradycyjnie zdominowanych przez ten materiał.

W dniach 2-4 lipca odbyła się w Warszawie pierwsza międzynarodowa konferencja „Modern steels MS2014. Design – Technologies – Properties – Applications” (Nowoczesne stale: projektowanie – technologia – właściwości – zastosowania), organizowana w ramach projektu Nanostal „Wytwarzanie stali o strukturze nanokrystalicznej przy wykorzystaniu przemian fazowych”, współfinansowanego ze środków EFRR w ramach PO Innowacyjna Gospodarka 2007-2013. Współorganizatorem konferencji był Wydział Inżynierii Materiałowej PW. Podczas obrad podsumowano aktualny stan badań nad stalami, omówiono najnowsze światowe osiągnięcia, w tym doskonałe wyniki badań uzyskane w ramach realizacji projektu Nanostal, m.in. opracowanie szeregu innowacyjnych obróbek cieplnych i cieplno-chemicznych, pozwalających na zmniejszenie odkształceń hartowniczych, poprawiających wytrzymałość, plastyczność, odporność na zużycie przez tarcie, przy jednoczesnym zwiększeniu odporności na pękanie i zachowaniu odporności korozyjnej poszczególnych stali. Wymieniono doświadczenia w zakresie projektowania, obróbki, struktury i właściwości nowoczesnych stali, a także omówiono światowe trendy w produkcji stali oraz potencjalne obszary wykorzystania wyników prac badawczych – ich komercjalizacja była jednym z najważniejszych powodów zorganizowania konferencji.

Uczestnikiem konferencji był m.in. prof. Harry Badeshia z Cambridge, który opracował nowatorską technologię wytwarzania stali o strukturze nanokrystalicznej za pomocą przemian fazowych. Stale takie cechują się bardzo korzystnym zestawem właściwości wytrzymałościowych, plastycznych i odpornością na pękanie oraz względnie niską ceną, co stwarza z nich bardzo atrakcyjny materiał do zastosowań na wymagające konstrukcje (koła zębate, wysokoobciążone elementy zawieszeń samochodów, wzmocnienia karoserii i elementy absorbujące energię zderzenia, elementy silników samochodów oraz maszyn górniczych i rolniczych narażone na ścieranie, wymienne elementy pancerne pojazdów wojskowych). Carlos Garcia Mateo z Madrytu oraz dr Francisca Cabellero przedstawili unikatowe właściwości zaawansowanych wysokowytrzymałych stali nanobainitycznych, przeznaczonych dla przemysłu motoryzacyjnego oraz potencjalnych możliwości obniżenia kosztów wytwarzania tego typu stali.

W gronie polskich ekspertów występujących na konferencji znaleźli się m.in. prof. Bogdan Garbarz, twórca nowych stali o strukturze nanokrystalicznej na osłony balistyczne, oraz prof. Adam Grajcar, który opracował stale dla przemysłu motoryzacyjnego.

Udział w wydarzeniu umożliwił naukowcom bezpośredni kontakt z przedsiębiorcami zainteresowanymi rozwojem produktów poprzez wdrożenie nowych stali i nowoczesnych technologii obróbki cieplnej. Odnotowano obecność firm z branży hutniczej, motoryzacyjnej oraz produkujących nowoczesne przemysłowe piece do obróbki cieplnej, m.in. General Motors czy Seco/Warwick.

Uczestnicy mieli możliwość zapoznania się z bolidem zbudowanym przez studentów z Koła Naukowego WUT Racing. Formuła SAE to międzynarodowy prestiżowy konkurs dla studentów uczelni technicznych. Zbudowane przez studentów bolidy uczestniczą w konkurencjach statycznych, w których zespoły konstruktorów muszą przedstawić swój projekt przed sędziami oraz w konkurencjach dynamicznych, gdzie porównuje się umiejętności kierowców i pojazdów. Podczas odwiedzin w warsztacie, goście dowiedzieli się o pomyśle wykorzystania nowoczesnej nanostali do budowy nowego samochodu. Rozważane jest zastąpienie nią dotychczasowych elementów stalowych (przegub Cardana, przeguby typu tripod w układzie napędowym oraz półosie i piasty), co z pewnością pozwoli zmniejszyć ich masę, ale też aluminiowych (jak np. zwrotnice), gdyż nanostal ma podobną lub lepszą tzw. wytrzymałość właściwą (tzn. w przeliczeniu na 1 gram materiału), co może pozwolić na zmniejszenie wymiarów elementów.