53 punkty

Opublikowano nową Polską Mapę Drogową Infrastruktury Badawczej. W wyniku oceny dokonanej przez ekspertów polskich i zagranicznych umieszczono na niej 53 inwestycje strategiczne dla polskiej nauki i gospodarki.

Od 2006 r. tworzona jest europejska mapa drogowa strategicznej infrastruktury badawczej – ESFRI. Polska pierwszą wersję własnej mapy drogowej infrastruktury badawczej opublikowała w 2011 r. Znalazły się na niej 33 przedsięwzięcia. Obecnie opublikowano drugą, rozszerzoną jej wersję. Oprócz 33 inwestycji z pierwszej edycji PMDIB, dopisano do niej kolejne 20 przedsięwzięć.

Strategiczna infrastruktura badawcza to urządzenia i obiekty, mające wyjątkowy charakter w skali krajowej, europejskiej lub międzynarodowej oraz kluczowe znaczenie dla rozwoju badań naukowych. Oprócz wysokiej jakości, infrastruktura ta musi zapewniać otwarty dostęp do prowadzenia badań i wykorzystywania ich wyników.

Przykładów tego typu infrastruktury jest bardzo wiele. Może być to jeden obiekt (np. duży teleskop) lub też sieć rozproszonych obiektów (np. obserwatoriów posiadających małe teleskopy). Aparatura naukowa, umieszczona na mapie, może być stacjonarna (np. synchrotron) lub przemieszczająca (np. obiekty jeżdżące, latające lub pływające). Kryteria infrastruktury badawczej spełniają również banki danych, sieci telekomunikacyjne i systemy informatyczne, a nawet zasoby wiedzy takie jak archiwa czy kolekcje i depozyty (np. treści gromadzone w bankach danych).

W wyniku ogłoszonego w ub.r. konkursu naukowcy zaproponowali wpisanie na listę 100 przedsięwzięć. Po ocenie eksperckiej na mapę wpisano 20 z nich; 5 przedsięwzięć już obecnych na pierwszej edycji PMDIB zmieniono pod różnymi względami (składu konsorcjum, zakresu inwestycji, budżetu czy programu badawczego).

Wśród 53 inwestycji znajdujących się na zaktualizowanej mapie 14 jest z obszaru nauk fizycznych i matematycznych, tyle samo w dziedzinie nauk technicznych, 11 z nauk o Ziemi i biologicznych, 6 z obszaru zagadnień interdyscyplinarnych i tyleż z dziedziny nauk medycznych i rolniczych. Dwa przedsięwzięcia dotyczą nauk społecznych i humanistycznych.

30 z umieszczonych na mapie projektów ma charakter krajowy, a 23 międzynarodowy. 13 spośród przedsięwzięć obecnych na PMDIB jest w fazie realizacji, 13 w fazie przygotowawczej, a 27 w fazie koncepcyjnej.

Najwięcej przedsięwzięć z mapy koordynuje Uniwersytet Jagielloński w Krakowie – 5. Po 4 koordynowane są przez Uniwersytet Warszawski, Narodowe Centrum Badań Jądrowych w Świerku i Instytut Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie. Po 3 przedsięwzięcia koordynują Politechnika Warszawska i Akademia Górniczo-Hutnicza. Prawie połowa – 26 – inwestycji jest koordynowana przez uczelnie. 16 – a 17, gdyby doliczyć przedsięwzięcie Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej – koordynują instytuty PAN. Instytuty badawcze koordynują 10 inwestycji.

Umieszczenie projektu na PMDIB z reguły nie oznacza przyznania na nią jakichś specjalnych funduszy. Środki na budowę czy przyszłe funkcjonowanie przedsięwzięć można uzyskać na podstawie normalnych procedur w ramach budżetu krajowego oraz finansowania z funduszy unijnych. Jednak umieszczenie obiektu czy urządzenia na mapie zwiększa jego szanse na uzyskanie środków.

Kolejną aktualizację PMDIB resort nauki planuje ogłosić na przełomie lat 2016/17.