Misja i nowoczesność

W 1968 roku, z połączenia katowickiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej z działającą w stolicy Górnego Śląska Filią Uniwersytetu Jagiellońskiego, powstał Uniwersytet Śląski w Katowicach. Tworzyły go początkowo cztery wydziały: Humanistyczny, Prawa i Administracji, Matematyki, Fizyki i Chemii oraz Wychowania Technicznego. 250 nauczycieli akademickich kształciło wtedy 6 tys. studentów.

Po 45 latach uczelnia proponuje nauczanie w czterech miastach uniwersyteckich (Katowice, Cieszyn, Sosnowiec i Chorzów) na 12 wydziałach (Artystyczny; Biologii i Ochrony Środowiska; Etnologii i Nauk o Edukacji; Filologiczny; Informatyki i Nauk o Materiałach; Matematyki, Fizyki i Chemii; Nauk o Ziemi; Nauk Społecznych; Pedagogiki i Psychologii; Prawa i Administracji; Radia i Telewizji im. K. Kieślowskiego oraz Teologiczny). 15 jednostek uniwersyteckich ma uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora w 12 dziedzinach i 22 dyscyplinach. 12 jednostek ma prawo habilitowania w 11 dziedzinach i 19 dyscyplinach.

Obecnie na 58 kierunkach i w blisko 200 specjalnościach kształci się na Uniwersytecie Śląskim prawie 33 tys. studentów, niemal 3 tys. słuchaczy studiów podyplomowych i 1,4 tys. doktorantów. W ciągu 45 lat UŚ wypromował ponad 172 tys. absolwentów.

Kadrę UŚ stanowi prawie 2 tys. nauczycieli akademickich, 211 z nich to profesorowie tytularni, 399 – doktorzy habilitowani, a 1008 – doktorzy. Realizują oni 240 projektów badawczych wspólnie z różnymi instytucjami zewnętrznymi, także gospodarczymi, oraz ponad 1400 projektów uniwersyteckich. W 2012 r. opublikowali 421 publikacji zwartych w kraju i 42 za granicą oraz 2636 artykułów w czasopismach krajowych i 972 w zagranicznych.

Zaplecze naukowo-dydaktyczne uniwersytetu stanowi 86 budynków. Uczelnia dysponuje 254 054,69 m2 powierzchni dydaktycznej. Studenci mogą otrzymać nocleg w jednym z 10 akademików.

W ubiegłym roku Uniwersytet Śląski oddał do użytku dwie duże inwestycje: Śląskie Międzyuczelniane Centrum Edukacji i Badań Interdyscyplinarnych w Chorzowie oraz realizowane wspólnie z Uniwersytetem Ekonomicznym w Katowicach Centrum Informacji Naukowej i Bibliotekę Ekonomiczną.

– Uniwersytet XXI wieku – mówi prof. Wiesław Banyś, rektor Uniwersytetu Śląskiego – różni się od dziewiętnasto- i dwudziestowiecznych uniwersytetów przede wszystkim realizacją tzw. trzeciej misji, czyli wszechstronnym otwarciem na potrzeby otoczenia społeczno-gospodarczego, w którym funkcjonuje. Stąd tak ważne są komercjalizacja i transfer wiedzy oraz różnego typu akcje o charakterze społeczno-kulturalnym, promocyjne czy charytatywne. Chcemy tworzyć wokół uniwersytetu kreatywną tkankę miasta i regionu.

Jednak podstawową powinnością uniwersytetu pozostaje poznanie świata, a zwłaszcza rozwijanie humanistyki. – Nie wyobrażam sobie całkowitego stechnicyzowania społeczeństwa, by nie powiedzieć jego „odhumanizowania” czy „zmaszynienia”. Wynalazki, choćby były podporządkowane wyłącznie efektywności ich zastosowania, muszą brać pod uwagę element humanistyczny. Humanistyka i humanizm to przede wszystkim szacunek do wartości, takich jak: prawda, dobro, wolność, odpowiedzialność, dbanie o rozwój społeczeństwa, zachowania etyczne itd. Pielęgnowanie tego sposobu myślenia i zachowania to misja ludzi uniwersytetu. – Tak rolę kierowanej przez siebie uczelni widzi prof. Banyś.