Minister nauki spotkała się z Polakami pracującymi w CERN

Prof. Barbara Kudrycka odwiedziła 4 września Europejskie Centrum Badań Jądrowych CERN pod Genewą. W czasie wizyty podpisano porozumienie włączające polskich naukowców w prace nad nowymi technologiami przyspieszania cząstek elementarnych. W laboratorium CERN pracuje ponad 300 polskich fizyków, informatyków, inżynierów i techników.

To właśnie w CERN, będącym największym ośrodkiem fizyki cząstek elementarnych na świecie, zbudowano Wielki Zderzacz Hadronów (LHC), a niedawno potwierdzono istnienie bozonu Higgsa, słynnej „boskiej cząstki”, stanowiącej brakujące ogniwo teorii budowy materii. W eksperymencie, który umożliwił jej zaobserwowanie, mieli swój udział także polscy naukowcy i inżynierowie. Po tym ważnym wydarzeniu badacze nabrali apetytu na nowe odkrycia.

Minister nauki towarzyszyli dyrektor CERN prof. Rolf Heuer i przewodnicząca Rady CERN prof. Agnieszka Zalewska – pierwsza w historii kobieta, która od stycznia 2013 r. kieruje badaniami w CERN. – Wybór prof. Zalewskiej na to stanowisko potwierdza rolę, jaką polscy naukowcy odgrywają w pracach CERN – podkreślała prof. Barbara Kudrycka. – Spotykając pracujących tu Polaków, na każdym kroku utwierdzam się w przekonaniu, że jesteśmy nie tylko współwłaścicielami, ale i współgospodarzami ośrodka – dodała.

Na spotkaniu w CERN minister nauki zaprezentowano polski wkład w budowę Wielkiego Zderzacza Hadronów oraz udział Polaków w dwóch eksperymentach prowadzonych przy użyciu detektorów cząstek ATLAS i CMS.

W CERN trwają prace nad zwiększeniem intensywności i energii LHC, w których biorą udział liczni specjaliści m.in. z Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie i Politechniki Wrocławskiej. – Cieszy mnie, że technologie opracowywane na potrzeby badań podstawowych znajdują praktyczne zastosowania w przemyśle i medycynie – mówiła prof. Barbara Kudrycka. – Ich doskonałymi przykładami są radioizotopy i akceleratory do radioterapii produkowane przez Narodowe Centrum Badań Jądrowych czy przygotowujące się na przyjęcie pierwszych pacjentów onkologicznych Centrum Cyklotronowe Bronowice IFJ PAN – dodała minister nauki.

W Świerku pod Warszawą wykonywane są elementy akceleratora Linac-4, który będzie wstępnie rozpędzał cząstki wstrzykiwane do LHC. Narodowe Centrum Badań Jądrowych dostarczyło już tzw. proton buncher – urządzenie grupujące protony w paczki o odpowiedniej strukturze. Obecnie wykonywane są tam struktury przyspieszające o nazwie PIMS. Jednocześnie CERN myśli już o akceleratorach nowej generacji. Projekt CLIC (Compact Linear Collider) ma na celu opracowanie nowatorskiej technologii przyspieszania cząstek w urządzeniu znacznie mniejszym od dotychczasowych. Podpisano porozumienie, na podstawie którego naukowcy z NCBJ zostali włączeni w te prace. 