Od pięciu lat Redakcja „Forum Akademickiego” – z godną podziwu pobłażliwością – drukuje moje malkontenckie felietony. Spotykam się niekiedy z pytaniem, po co to robię, skoro i tak głową muru nie przebiję. Jubileusz 20-lecia „Forum” skłania do podjęcia próby odpowiedzi na nie.

Pisałem m. in., że „do czasu, kiedy wystarczającą zaporą dla nepotyzmu w nauce nie stanie się dezaprobata środowiska lub zwykły wstyd, formalnoprawne uregulowanie tej sprawy wydaje się celowe” (FA 9/2006). Krytykowałem dotychczasowy tryb wyłaniania rektorów uczelni, upatrując w nim jedną z przyczyn ich negatywnej selekcji (FA 5/2008 i 2/2010). Wskazywałem na negatywną zależność między wieloetatowością nauczycieli akademickich a jakością dydaktyki na poziomie wyższym (FA 1/2008 i 10/2009). Wskazywałem na szkodliwość dla postępu i dobrych obyczajów w nauce kumoterstwa w środowisku akademickim (FA 3/2008, 7–8/2010, 6/2011).

W znowelizowanym prawie o szkolnictwie wyższym znalazły się m.in. następujące nowe zapisy:

„Art. 118, ust. 7. Pomiędzy nauczycielem a zatrudnionym w tej samej uczelni jego małżonkiem, krewnym lub powinowatym (…) nie może powstać stosunek bezpośredniej podległości służbowej”.

„Art. 72, ust. 1. Rektor uczelni publicznej może być powołany w drodze wyborów albo konkursu”.

„Art. 129. Ust. 1. Nauczyciel akademicki zatrudniony w uczelni publicznej może podjąć lub kontynuować zatrudnienie w ramach stosunku pracy tylko u jednego dodatkowego pracodawcy”.

„Art. 27, ust. 3. Rada jednostki organizacyjnej przekazuje Centralnej Komisji listę co najmniej dziesięciu kandydatów na recenzentów, spośród osób zatrudnionych w szkole wyższej (…) innej niż ta, której pracownikiem jest osoba ubiegająca się o nadanie tytułu [profesora – przyp. HG] i niebędących członkami rady (…) przeprowadzającej postępowanie”.

Byłoby szczytem megalomanii przypisywanie swoim felietonom bezpośredniego wpływu na te zmiany. Wolno jednak założyć ich – choćby śladowy – wkład w kształtowanie środowiskowej opinii, a w konsekwencji pośredni udział w zapobieganiu patologii w nauce i szkolnictwie wyższym. Za umożliwienie mi tego Redakcji FA serdecznie dziękuję oraz gratuluję pięknego jubileuszu w służbie społeczności akademickiej. Dla Czytelników mam również dobrą wiadomość. Z uwagi na zaawansowany wiek pewnie wkrótce przestanę zanudzać Ich swoimi tekstami.