Akademia Górniczo−Hutnicza to pierwsza uczelnia w Polsce, która utworzyła bazę tzw. otwartych zasobów edukacyjnych (OZE) pod nazwą OpenAGH. Tym samym dołączyła do rozwijającego się ruchu open access na rzecz swobodnego i darmowego dostępu do wiedzy. Takie udostępnianie przez uczelnie materiałów naukowych wykładowców i studentów w internetowych bazach od dziesięciu lat sprawdza się w 36 krajach świata.

E-notatki dla wszystkich

Dostęp do bazy nie wymaga logowania ani rejestracji. Ze zbioru notatek i opracowań naukowych w formie kursów z różnych dziedzin bezpłatnie mogą korzystać wszyscy – studenci, wykładowcy, ale też pasjonaci chemii, fizyki czy matematyki w gimnazjach i liceach.

– To przełom w kształceniu. Dzięki elektronicznym kursom możliwe jest bezpośrednie odsyłanie do różnych informacji bez konieczności wertowania sterty książek – mówi prof. Zbigniew Kąkol, prorektor ds. kształcenia AGH. – W ten sposób studenci będą mogli wyspecjalizować się w szczególnie interesujących ich zagadnieniach, ale też dotknąć większej liczby przedmiotów niż tylko tych, które mają w grafiku – dodaje.

Baza OpenAGH, z której korzystać można zaledwie od dwóch miesięcy, staje się coraz popularniejsza wśród studentów.

– Liczba wejść na stronę stale rośnie. Bazę odwiedza pół tysiąca osób dziennie – mówi prof. Jan Kusiak, dyrektor Centrum e−Learningu AGH, w którym powstała baza OpenAGH.

I choć notatki w sieci to nie nowość, te, które do tej pory były dostępne, funkcjonowały tylko wewnątrz uczelni.

– Otwarte zasoby wychodzą poza te ramy. Obserwując wzorce zachodnie liczymy, że z kursów będą korzystać nie tylko studenci w dużych miastach, ale też ci, którzy na co dzień nie studiują – zauważa Alek Tarkowski z Koalicji Otwartej Edukacji, skupiającej zwolenników nieograniczonego dostępu do wiedzy.

Będą następni

W USA i Europie Zachodniej w ramach open access działają rozbudowane bazy zasobów edukacyjnych, tzw. otwarte notatniki (prezentujące wyniki badań naukowych), otwarte czasopisma naukowe i biblioteki cyfrowe (bez opłat za korzystanie z publikacji naukowych). W Polsce otwarta edukacja raczkuje. Dlatego do otwierania swoich materiałów edukacyjnych zachęca wszystkie polskie uczelnie w oficjalnym liście Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Odzew jest.

– Podczas ostatniego spotkania władz uczelni chęć otwierania zasobów sygnalizowali przedstawiciele Uniwersytetu Łódzkiego, Toruńskiego i Warszawskiego oraz Uczelnia Łazarskiego z Warszawy – mówi prof. Kusiak.

Otwieranie się nauki w sieci nie byłoby możliwe, gdyby nie wykorzystanie specyficznego systemu ochrony praw autorskich CreativeCommons. Użytkownicy zasobów mogą je kopiować, rozprowadzać i przekształcać w celach niekomercyjnych. – Tworząc nowy materiał muszą jednak podać źródło, z którego korzystali oraz udostępnić swoją pracę na tych samych zasadach. W ten sposób, na zasadzie łańcuszka, międzynarodowa baza naukowa stale się powiększa, a specjalistów w różnych dziedzinach i studentów łączy coraz bliższa współpraca – wyjaśnia Tarkowski.

Specjaliści w sieci

Według twórców OpenAGH, prócz szerokiego dostępu do wiedzy, baza daje studentom możliwość autoprezentacji. – Materiały są przygotowane, podobnie jak prace dyplomowe, pod okiem opiekunów naukowych. Studenci już na pierwszych latach studiów chcą pokazać, że potrafią profesjonalnie przygotować rozbudowany projekt. To aktywność, na którą zwracają uwagę pracodawcy – mówi prof. Kąkol.

– W ten sposób menedżerowie firm, przeglądając materiały publikowane przez studentów, mają szansę znaleźć kogoś, kto najlepiej odpowiada ich oczekiwaniom – przekonuje Jan Marković, jeden z twórców OpenAGH.

Możliwości wykorzystania zasobów internetowych nie zamykają się wraz ze skończeniem studiów. Często okazują się przydatne w pracy zawodowej. – Na studiach nie zawsze dokładnie wiadomo, co się przyda w życiu zawodowym. Czytając jakieś materiały, były student może zwrócić się do autora. W ten sposób może nawiązać się współpraca biznesu z nauką – zaznacza prof. Kąkol.

Zajrzyj tu:

open.agh.edu.pl – baza OpenAGH

www.ocwconsortium.org – baza uczelni tworzących OpenCourseWareConsortium