Tematem debaty na posiedzeniu plenarnym Rady Głównej 14 maja była systematyka wiedzy do celów badawczych i edukacji na poziomie wyższym. Przedstawiono propozycje pierwotnego podziału wiedzy bazującego na systematyce rekomendowanej przez OECD/EUROSTAT/UNESCO. W dyskusji aktywnie uczestniczyła prof. B. Kudrycka, minister NiSW. Zasugerowała rozszerzenie debaty na aspekty wiążące się z krajowymi ramami kwalifikacji. Efektem wieloaspektowej dyskusji jest uchwała Rady Głównej (430/2009) w sprawie systematyki wiedzy do celów badawczych i kształcenia na poziomie wyższym.

Nawiązując do wcześniejszej uchwały, Rada Główna proponuje dokonanie pierwotnego podziału wiedzy na 7 obszarów: nauki humanistyczne, nauki medyczne i nauki o zdrowiu, nauki przyrodnicze, nauki rolnicze, nauki społeczne, nauki inżynieryjne i techniczne oraz sztuka. Podział ten jest zgodny z zaproponowanym przez OECD/EUROSTAT/UNESCO (D. Maciejko, „Sprawy Nauki”, nr 12/ 2008, 43−44) w zakresie 6 obszarów nauki. Modyfikacją jest wyodrębnienie obszaru sztuki. Zaproponowana powyżej systematyka powinna obowiązywać w regulacjach prawnych dotyczących nauki i edukacji. Rada Główna proponuje, aby istniejący aktualnie podział na dziedziny i dyscypliny nauki i sztuki do celów nadawania stopni naukowych i tytułu naukowego oraz stopni i tytułu w zakresie sztuki, a także kształcenia na studiach doktoranckich – dokonany przez Centralną Komisję do spraw Stopni i Tytułów w uchwałach z 24 października 2005 i z 10 grudnia 2008 – pozostał jako wtórny. Przyjęcie takiego rozwiązania wymagałoby przypisania dziedzin i dyscyplin do 7 wymienionych powyżej obszarów wiedzy. Idąc za sugestiami OECD/EUROSTAT/UNESCO Rada Główna proponuje uznanie listy dziedzin i dyscyplin za otwartą – regulowaną rozporządzeniami ministra NiSW lub uchwałami CK. Ewentualny dalszy podział (np. na subdyscypliny) nie powinien być regulowany. Przedstawiono propozycję, by umożliwić ustalanie nazw dyscyplin jednostkom posiadającym uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego.

Kierując się powyżej zarysowaną ideą Rada Główna proponuje, aby systematyka kształcenia na studiach I i II stopnia – odzwierciedlona w nazwach kierunków studiów określonych rozporządzeniem ministra NiSW z 13 czerwca 2006 – pozostała jako podział wtórny. Przyjęcie takiego rozwiązania wymagałoby przypisania kierunków studiów do proponowanych obszarów wiedzy. Ewentualny podział (np. na specjalności) nie powinien być, zdaniem Rady, regulowany. I w tym przypadku idąc za sugestią OECD/EUROSTAT/UNESCO Rada Główna proponuje uznanie listy kierunków studiów za otwartą – regulowaną rozporządzeniami ministra NiSW. Proponuje też, aby pozostawić pełną swobodę ustanawiania kierunków studiów jednostkom uprawnionym do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego. Jednostki posiadające uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora mogłyby kształcić na kierunkach spoza listy po uzyskaniu zgody ministra NiSW, jak określa to art. 11 ust. 3 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym.

Zaproponowany podział na 7 obszarów wiedzy powinien być, zdaniem Rady, wykorzystany przy formowaniu krajowych ram kwalifikacji. I tak, kwalifikacje generyczne (ogólne) w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji dla studiów III stopnia (doktoranckich) powinny być jednakowe dla wszystkich obszarów wiedzy. Natomiast kwalifikacje generyczne dla studiów I i II stopnia mogłyby być specyficzne dla 7 wymienionych powyżej obszarów wiedzy. Kwalifikacje generyczne, z ewentualnym różnicowaniem (profilowaniem) studiów na ogólne i zawodowe, powinny być dla wszystkich obszarów kształcenia na poziomie wyższym regulowane rozporządzeniem ministra NiSW.

Stworzenie i wdrożenie systemu KRK będzie oznaczało konieczność sformułowania przez jednostki kształcące kwalifikacji szczegółowych, które – wraz z regulowanymi kwalifikacjami generycznymi – będą stanowiły bazę do opracowywania programów nauczania i organizacji procesu kształcenia. Wdrożenie KRK, zharmonizowanych z europejskimi ramami kwalifikacji, będzie oznaczało większą odpowiedzialność uczelni za jakość kształcenia i wydawanych dyplomów. Skłania to do rozważenia koncepcji dyplomów uczelnianych – ewentualnie certyfikowanych po uzyskaniu akredytacji instytucji państwowych lub międzynarodowych.

Dostrzegając wagę stworzenia i wdrożenia KRK – systemu obejmującego strukturę dyplomów, świadectw, zaświadczeń i innych certyfikatów wydawanych po ukończeniu kształcenia (uczenia się) oraz opis kwalifikacji, w kategoriach wiedzy, umiejętności i kompetencji (postaw) – Rada Główna deklaruje gotowość uczestnictwa w dalszych pracach dotyczących tworzenia regulacji w tym zakresie. Zgodnie z zaleceniami Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej z 23 kwietnia 2008, do roku 2010 kraje członkowskie powinny stworzyć KRK wkomponowujące się w ERK, a po 2012 roku każdy dokument poświadczający ukończenie kształcenia powinien być uzupełniony o opis zdobytych kwalifikacji. Źle by się stało, gdybyśmy nie zdążyli z wdrożeniem powyższego systemu. Wówczas kwalifikacje osób uczących się u nas nie byłyby należycie rozpoznawane na obszarze Unii Europejskiej – szerzej, w skali globalnej.