Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Nie tylko łatwiejsza habilitacja

Jednym z elementów proponowanej przez ministerstwo reformy systemu nauki jest modyfikacja zasad uzyskiwania stopni naukowych. Najwięcej emocji budziła dotychczas problematyka habilitacji. MNiSW odstąpiło od pomysłu likwidacji habilitacji oraz pozostawienia jej w wyłącznej gestii rad wydziałów. Wprost przeciwnie: rady miałyby znacznie mniejszy wpływ na habilitacje, bowiem kandydat sam wnioskowałby do CK o rozpoczęcie procedury – warunki jej wszczęcia miałyby być precyzyjnie określone – oraz wskazywałby radę wydziału uprawnioną do uczestnictwa w postępowaniu habilitacyjnym. Gdyby proponowane obecnie zmiany dotyczące procedury habilitacyjnej zostały wprowadzone zanim dr Marek Migalski rozpoczął starania o uruchomienie przewodu habilitacyjnego, nie miałby kłopotów, które go dotknęły. MNiSW proponuje także inne zmiany w zasadach uzyskiwania habilitacji, m.in. jako standardową procedurę uzyskiwania jej na podstawie dotychczasowego dorobku – 5 najważniejszych pozycji. Wśród kryteriów rozpoczęcia procedury wskazuje uzyskane nagrody, działalność popularyzatorską, a dla nauk technicznych: wdrożenia, patenty, współpracę z gospodarką. CK, odpowiedzialna w głównym stopniu za procedurę habilitacyjną i przyznawanie stopnia, musiałaby swoje negatywne decyzje dotyczące habilitacji uzasadniać na piśmie.

Nieznacznym zmianom miałyby ulec także zasady uzyskiwania doktoratu. Na bezpłatne studia doktoranckie obowiązywałaby procedura konkursowa. Zresztą, na tej samej zasadzie miałyby być obsadzane wszystkie stanowiska w uczelniach, w tym kierownictwo katedr i zakładów. Dopuszczalne miałyby być doktoraty w obcych językach: angielskim, a na filologiach – w języku odpowiednim do tematyki pracy. MNiSW chciałoby zwiększyć rolę zagranicznych recenzentów w postępowaniach doktorskich i habilitacyjnych oraz ułatwić uczonym spoza kraju uzyskiwanie stanowisk w polskich uczelniach i uzyskiwania stosownych uprawnień. Konieczności organizowania konkursów na stanowiska naukowo−dydaktyczne i kierownicze towarzyszyłby wymóg ogłaszania wszystkich konkursów, ich wyników i dorobku zwycięzców na stronach internetowych ministerstwa. To forma zabezpieczenia rzetelności prowadzenia konkursów.

Ministerstwo proponuje znaczne zwiększenie ochrony uprawnień profesorów tytularnych. Wprowadzenie stanu spoczynku wiązałoby się z dodatkiem do emerytury, którym obciążana byłaby uczelnia wnioskująca o tytuł profesorski – często wiele lat wstecz i od lat niemająca z nim w chwili przejścia na emeryturę żadnych kontaktów – a nie uczelnia, w której uczony pracuje. Czyżby chodziło o to, by uczelnie ostrożniej szafowały wnioskami o tytuł profesorski. Pojawia się też propozycja wprowadzenia statusu profesora emerytowanego.

Część tzw. Partnerstwa dla wiedzy stanowią propozycje rozwiązań dotyczących studentów. Ta część pakietu zapowiada nagrody dla studentów i doktorantów, znacznie przewyższające obecne nagrody prezesa Rady Ministrów za najlepsze doktoraty (tak kwotą nagrody, jak liczbą nagradzanych studentów). Bez nowej ustawy, za pomocą zmiany rozporządzenia, ministerstwo proponuje uczelniom odejście od obowiązku prowadzenia indeksów, jako elementu dokumentacji przebiegu studiów. Decyzje o likwidacji indeksów pozostawiono w gestii uczelni.

V Szkoła Fundacji Rektorów Polskich

Szkoła Zarządzania Strategicznego

W dniach 16−21 lutego odbyła się V Szkoła Zarządzania Strategicznego Fundacji Rektorów Polskich dla kanclerzy i ich zastępców w szkołach wyższych. Została ona zorganizowana przy wsparciu Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Sesja inaugurująca Szkołę Zimową miała miejsce w Centrum Naukowo−Dydaktycznym UP we Wrocławiu, a obrady odbywały się w Centrum Szkoleniowo−Konferencyjnym w Wojanowie. Projekt zrealizowano zgodnie z założeniami Programu stałych przedsięwzięć w systemie doskonalenia kadr kierowniczych szkół wyższych, w ramach partnerstwa strategicznego KRASP−FRP.

Swój akces do szkoły zgłosiło 37 uczelni, które zarezerwowały 50 miejsc dla swoich przedstawicieli. W poszczególnych sesjach szkoły wzięło udział łącznie 70 uczestników, włączając w to gości, a także wykładowców oraz panelistów. W jej programie znalazło się łącznie 13 sesji wykładowych, 5 debat panelowych oraz debata końcowa.

Na program szkoły złożyły się moduły o następującej tematyce: Uniwersytet XXI wieku – jaki: przedsiębiorczy, III generacji, inkluzywny, społecznie odpowiedzialny…?; Aktualne problemy zarządzania zasobami uczelni; Modelowe rozwiązania w uczelni akademickiej, a w tym debata delegacji rektorów i kanclerzy na temat modelu kanclerstwa w uczelni akademickiej; Zmieniające się uwarunkowania prawne i ekonomiczne działania uczelni, z udziałem przedstawicieli MNiSW; Kierunki prac nad Strategią rozwoju szkolnictwa wyższego do 2020 roku.

Wśród gości oraz wykładowców znaleźli się m.in.: prof. W. Jurek, podsekretarz stanu w MNiSW, prof. K. Chałasińska−Macukow, przewodnicząca KRASP, prof. Tadeusz Luty, rektor UW, honorowy przewodniczący KRASP, a także rektorzy: prof. R. Kołacz (UP), prof. A. Hamrol (PP), prof. T. Krzyżyński (PK), prof. P. Nowacki (PAM), oraz prof. Tadeusz Szulc, sekretarz stanu w MEN w latach 2003−05, odpowiedzialny wówczas za szkolnictwo wyższe.

Ocena ogólna V Szkoły FRP dla kanclerzy, uśredniona na podstawie wypełnionych przez uczestników formularzy ewaluacyjnych, wyniosła 4,2 (w skali 1−5). Ankietowani kanclerze−uczestnicy szkoły jednomyślnie opowiedzieli się za kontynuowaniem przedsięwzięć szkoleniowo−dyskusyjnych realizowanych przez FRP. Zgodnie z przedstawionymi przez nich wnioskami, fundacja powinna się stać centrum szkoleniowym szkolnictwa wyższego.

Postanowiono również, że kierownik szkoły w imieniu kanclerzy przedstawi Prezydium KRASP wniosek o ustanowienie przedstawicielstwa kanclerzy uczelni akademickich przy KRASP. W związku z tym kanclerze wyłonili ze swego grona grupę roboczą w składzie: Jerzy Pieszczurykow (UW), Henryk Zioło (AGH), Marek Lepa (UKSW), Wojciech Wydrychiewicz (PŚ), Małgorzata Kozłowska (WUM), Artur Wezgraj (PK), do konsultacji dalszych działań w tej sprawie.

Stowarzyszenie PR i Promocji Polskich Uczelni

Dwunasty PRom

W dniach 5−6 lutego w Zakopanem odbyła się dwunasta już konferencja stowarzyszenia, zorganizowana tym razem przez Akademię Górniczo−Hutniczą im. Stanisława Staszica w Krakowie w ramach obchodów 90−lecia tej uczelni. W spotkaniu wzięło udział 131 osób, reprezentujących 73 publiczne i niepubliczne polskie uczelnie z 22 ośrodków akademickich całego kraju oraz eksperci związani z promocją i mediami.

Zakopiańska konferencja poświęcona była Funkcjonowaniu uczelni w przestrzeni miejskiej, regionalnej, krajowej i zagranicznej. Obejmowała m.in. warsztaty dla uczelnianych służb prasowych i promocyjnych. Spotkanie Media – zagrożenie czy sojusznik? było okazją do dyskusji rzeczników prasowych nad różnymi keysami, np. relacji uczelni z mediami w sprawie dr. Marka Migalskiego. Podczas warsztatów dotyczących współpracy międzynarodowej, które prowadziła dr Małgorzata Pawłowska, była szefowa działu współpracy zagranicznej PWr., wymieniano się doświadczeniami uczelni w zakresie rekrutacji studentów zagranicznych. Osiągnięcia w tej dziedzinie mamy na razie dość skromne. Stosowanie najnowszych programów i narzędzi informatycznych obejmowało szkolenie z zakresu wykorzystywania nowych mediów do budowy wizerunku i jego pomiaru. Przykład Wrocławia był podstawą do dyskusji nad promocją miast jako ośrodków akademickich.

Przy okazji Walnego Zebrania członków stowarzyszenia przyjęto deklaracje kolejnych 10 uczelni, które zdecydowały się dołączyć do PRom. Walne Zgromadzenie udzieliło absolutorium zarządowi za rok 2008. Kolejne spotkanie rzeczników prasowych i pracowników promocji z całego kraju – we wrześniu w Gdyni. Gospodarzem będzie wówczas Akademia Marynarki Wojennej.

Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

Własna biblioteka

W 2002 r. ówczesna Akademia Rolnicza w Lublinie oddała do użytku kompleks Agro II i Centrum Kongresowe. Nie zrealizowano III etapu inwestycji – budynku naukowo−dydaktycznego z laboratoriami. Teraz wrócono do pomysłu, ale zamiast obiektu naukowo−dydaktycznego w tym samym miejscu powstanie gmach Biblioteki Głównej. Biblioteka UP nie ma obecnie własnego obiektu i korzysta z pomieszczeń w budynku biblioteki UMCS.

Budynek biblioteki UP zaprojektowany został na rzucie koła. Dwie pierwsze kondygnacje (przyziemie i parter) przeznaczone zostały na magazyny księgozbiorów i strefę wejściową do budynku od strony Rektoratu i Collegium Agronomicum. Z okrągłą częścią budynku głównego połączone są 2 dwukondygnacyjne pomieszczenia magazynowe księgozbiorów. Zbiory starsze i rzadziej wykorzystywane (ok. 100 tys. wol. książek i ok. 120 tys. wol. czasopism) będą usytuowane na najniższej kondygnacji. Podręczniki znajdą się na drugiej kondygnacji w ramach tzw. wolnego dostępu. Na wyższych kondygnacjach znajdą się także komputery z dostępem do Internetu i terminale katalogu komputerowego dostępne dla czytelników. Także tam umieszczone będą pracownie biblioteczne i pomieszczenia administracyjne dla pracowników. W budynku biblioteki znajdą też siedzibę Archiwum Uczelniane i Wydawnictwo UP.

Orientacyjne wyliczenie przestrzeni użytkowej w obiekcie BG wygląda następująco: magazyny zwarte zajmą ok. 650,0 m2, magazyny tradycyjne – ok. 300,0 m2, wolny dostęp – ok. 800,0 m2, przestrzeń dla użytkowników ok. 800,0 m2, pracownie biblioteczne i powierzchnie administracyjne – ok. 400,0 m2, pomieszczenia gospodarcze, techniczne, komunikacyjne – ok. 1050,0 m2. Łącznie powierzchnia użytkowa budynku wyniesie ok. 4 tys. m2, kubatura zaś ok. 15,5 tys. m3. Na dachu pomieszczeń magazynowych planowane jest założenie ogrodów.

Biblioteka Główna Uniwersytetu Przyrodniczego powstała w 1955 r. Jej księgozbiór liczy ok. 380 tys. woluminów książek, czasopism i zbiorów specjalnych. Obejmuje nauki rolnicze, ogrodnictwo, zootechnikę, medycynę weterynaryjną, technologię żywności, agrobiznes, technikę rolniczą, maszynoznawstwo przemysłu spożywczego oraz biologię, biotechnologię, ochronę środowiska, a także (wybiórczo) medycynę, matematykę, fizykę, chemię i podstawy techniki. Biblioteka oferuje też dostęp on−line do 15 tys. zagranicznych czasopism naukowych.

Od 1995 roku biblioteka użytkuje zintegrowany system biblioteczny VTLS (Virginia Tech Library System), który w 2003 roku zastąpiony został jego unowocześnioną wersją – VIRTUA.

Z usług biblioteki korzysta ponad 12 tys. czytelników. Rocznie notuje się ok. 50 tys. wypożyczeń na zewnątrz i 120 tys. na miejscu w czytelniach.

BG UP zatrudnia 38 osób, w tym 3 w bibliotekach filialnych na wydziałach Medycyny Weterynaryjnej i Ogrodnictwa. Większość ma wykształcenie specjalistyczne.

WELCOME

6 lutego fundacja rozstrzygnęła pierwszą edycję jednego z najlepiej finansowanych programów FNP – WELCOME. Środki na jego realizację pochodzą z funduszy strukturalnych UE Wzmocnienie potencjału kadrowego nauki, Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. W ramach WELCOME FNP finansuje projekty realizowane przez wybitnych uczonych z zagranicy lub polskich naukowców powracających z zagranicy i tworzących zespoły badawcze w polskich jednostkach naukowych. Fundacja wymaga, aby zespoły naukowe powstawały w drodze otwartych konkursów. Każdy z laureatów może do 20 proc. grantu przeznaczyć na wyposażenie laboratorium. Laureatami konkursu zostali trzej naukowcy.

Prof. Stanisław Karpiński z Wydziału Botanicznego Uniwersytetu w Sztokholmie przeniósł się do Katedry Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roślin SGGW w Warszawie, gdzie zrealizuje projekt Functional Analisys of Genetic, Molecular and Quantum Mechanisms that Regulate Plants Productivity and Biotechnologies for Cell Wall Degradation and Hydrogen Production. Wartość subwencji, którą otrzymał, wynosi 6 641 800 zł.

Dr hab. Sebastian Maćkowski po dwuletnim stypendium na Wydziale Chemii i Biochemii Uniwersytetu Ludwika Maximiliana w Monachium został zatrudniony w Instytucie Fizyki UMK w Toruniu, gdzie realizował projekt Hybrid nanostructures as a stepping−stone towards efficient artificial photosynthesis o wartości ponad 4 mln zł.

Prof. inż. Marek Samoć z Centrum Fizyki Laserowej Australijskiego Uniwersytetu w Canberze wrócił do Polski i będzie w PWr. realizował warty 6 311 460 zł projekt Organometallics in nanophotonics.

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

4 mln na poprawianie Natury

Dr hab. Sebastian Maćkowski, adiunkt w Instytucie Fizyki UMK, otrzymał 4 mln zł na realizację projektu badawczego Hybrid nanostructures as a stepping−stone towards efficient artificial photosynthesis. Celem projektu jest zbadanie możliwości wykorzystania układów hybrydowych złożonych z nanostruktur półprzewodnikowych i metalicznych oraz z naturalnych kompleksów fotosyntetycznych występujących w algach i bakteriach w celu bardziej wydajnego wykorzystania energii słonecznej do wytwarzania energii elektrycznej. Główną ideą tego pomysłu jest próba „poprawienia Natury” poprzez wykorzystanie nanostruktur wytwarzanych w laboratorium. Nanokryształy półprzewodnikowe, charakteryzujące się silną absorpcją oraz dające możliwość kontroli własności optycznych poprzez zmianę rozmiaru lub kształtu, będą wykorzystane do rozszerzenia zakresu widmowego absorpcji naturalnych kompleksów fotosyntetycznych. Z kolei nanocząstki metaliczne, poprzez charakterystyczne dla nich wzbudzenie plazmonowe, posłużą jako narzędzie kontroli przekazu energii oraz absorpcji w naturalnych układach fotosyntetycznych.

W projekcie znajdzie zatrudnienie 6 młodych naukowców, w tym uczestników staży podoktorskich, doktorantów oraz studentów, którzy ukończyli trzeci rok studiów. Wiosną odbędzie się otwarty konkurs na stanowiska badawcze, w listopadzie zaś zespół rozpocznie pracę. 800 tys. zł z kwoty dotacji zostanie przeznaczonych na wyposażenie laboratorium. Odpowiednie pomieszczenie znalazło się w Instytucie Fizyki, a konfokalny mikroskop fluorescencyjny, który będzie głównym narzędziem pomiarowym, został już zakupiony.

S. Maćkowski (35 lat) zajmuje się spektroskopią optyczną nanostruktur. Studiował na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, doktorat poświęcony własnościom optycznym kropek kwantowych obronił w Instytucie Fizyki PAN. Przez 6 lat przebywał na stażach zagranicznych. Następnie przez 3 lata kontynuował prace poświęcone kropkom kwantowym w Stanach Zjednoczonych na Wydziale Fizyki Uniwersytetu w Cincinnati, a od 2005 roku jako stypendysta Fundacji Alexandra von Humboldta pracował na Wydziale Chemii i Biochemii Uniwersytetu Ludwika Maksymiliana w Monachium, gdzie zajmował się spektroskopią kompleksów fotosyntetycznych. Jest autorem i współautorem ponad 80 prac naukowych.

Kancelaria Prezesa Rady Ministrów

Premier nagradza naukowców

Prezes Rady Ministrów nagradza uczonych za rozprawy doktorskie, habilitacje, wybitny dorobek naukowy lub artystyczny, wybitne osiągnięcia naukowe lub artystyczne oraz wybitne krajowe osiągnięcia naukowo−techniczne. Laureatów wyłania 26−osobowy Zespół ds. Nagród PRM, któremu przewodniczy ks. prof. Andrzej Szostek z KUL. 5 lutego wręczono Nagrody Prezesa Rady Ministrów za rok 2007.

Za wybitny dorobek naukowy (nagrody po 70 tys. zł) premier nagrodził: prof. Andrzeja Białasa, fizyka z UJ, prezesa PAU; prof. Gerarda Labudę, historyka, emerytowanego profesora Instytutu Historii UAM; prof. inż. Jana A. Stąsieka z PG oraz prof. Andrzeja Szutowicza z AM w Gdańsku.

Nagrody PRM za wybitne osiągnięcie naukowe w wysokości 70 tys. zł każda otrzymali: dr hab. Arkadiusz Chrudzimski z Instytutu Filozofii USz., prof. Andrzej Jerzmanowski z Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN w Warszawie i Wydziału Biologii UW, prof. Marcin Wójcik z Instytutu Fizyki UJ oraz prof. Piotr Zgliczyński z Wydziału Matematyki i Informatyki UJ.

Za wybitne krajowe osiągnięcia naukowo−techniczne pierwszą nagrodę (70 tys. zł) otrzymał zespół z PWr. pod kierownictwem prof. inż. Eugeniusza Rusińskiego, a drugą (45 tys. zł) prof. inż. Włodzimierz Koczara z PW.

Za rozprawy habilitacyjne nagrody po 30 tys. zł otrzymało 10 uczonych: Tomasz Bączek z Wydziału Farmaceutycznego AM w Gdańsku, Adrian Chabowski z Zakładu Fizjologii UM w Białymstoku, Piotr Garstecki z Instytutu Chemii Fizycznej PAN, Michał Nowicki z Katedry i Zakładu Histologii i Embriologii UM w Poznaniu, Jakub Lewicki z UŁ, Iga Rudawska z Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania USz., Agata Smoktunowicz z Instytutu Matematycznego PAN, Tomasz Strabel z Wydziału Hodowli i Biologii Zwierząt UP w Poznaniu, Marcin Szelest z Katedry Organów AMuz. w Krakowie oraz Marcin Witczak z Wydziału Elektrotechniki, Informatyki i Telekomunikacji UZ.

Nagrody premiera za rozprawy doktorskie w wysokości 15 tys. zł każda otrzymały 32 osoby: Tomasz Arodź (AGH), Marcin Balcerzak (IBD PAN), Anna Bilska (IHAR w Radzikowie), Aleksander Budnicki (PWr.), Łukasz Delong (SGH), Grzegorz Dubin (UJ), Jerzy Franczak (UJ), Miłosz Giersz (UW), Anna Góral (IMiIM PAN), Łukasz Jasnos (UJ), Marcin Jurga (IMDiK PAN), Adrian Kosowski (PG), Anna Kotłowska (UAM), Jacek Król (IChB PAN), Rafał Kuś (UW), Łukasz Kuźbicki (UMK), Adam Lamęcki (PG), Rafał Loska (IChO PAN), Maria Karolina Mosor (IGC PAN), Radomir Myśliborski (UWr.), Danuta Nawrocka (UAM), Józef Pawłowski (UW), Artur Podhorodecki (PWr.), Monika Przybysz (UKSW), Mateusz Salwa (UW), Jan Skupień (CM UJ), Anna Słysz (UAM), Marcin Śliwa (IBD PAN), Grzegorz Tchorek (UW), Marta Wacławczyk (IMP PAN), Wojciech Wasilewski (UMK), Jarosław Zimny (UAM).

Nagroda im. Jana Heweliusza

Laureatami Nagrody Naukowej Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza za rok 2008 zostali profesorowie Ryszard Horodecki, fizyk z UG (w kategorii nauk ścisłych i przyrodniczych) oraz Marek Latoszek, emerytowany socjolog z AM w Gdańsku (w kategorii nauk humanistycznych). Nagrodę w wysokości 16 tys. zł odebrali 28 stycznia, w rocznicę urodzin jej patrona.

Prof. Horodecki pracuje w Instytucie Fizyki Teoretycznej i Astrofizyki UG. Kieruje też Krajowym Centrum Informatyki Kwantowej. W 2008 r. został laureatem Nagrody FNP. Nagrodą Heweliusza został uhonorowany „za wkład w tworzenie podstaw informatyki kwantowej, a w szczególności za wypracowanie metod detekcji kwantowego splątania oraz odkrycie fenomenu splątania związanego”. Prof. Latoszek przez wiele lat kierował Zakładem Socjologii Medycyny i Patologii Społecznej gdańskiej AM. Nagrodę Heweliusza otrzymał za „całokształt badań dotyczących ruchu społecznego „Solidarność” oraz problematyki regionalizmu i etniczności”.

Nagrody Naukowe Miasta Gdańska

Nagroda im. Jana Uphagena

9 lutego Gdańsk po raz szósty uhonorował młodych naukowców Nagrodą im. Jana Uphagena. Laureatami nagrody za rok 2008 zostali: dr inż. Anna Mietlarek−Kropidłowska z PG i dr Michał Harciarek z UG. Nagrodę tworzą pamiątkowy dyplom i statuetka oraz 7 tys. zł.

Dr inż. Mietlarek−Kropidłowska została nagrodzona za wkład w badania nad otrzymywaniem, właściwościami i zastosowaniem związków kompleksowych metali z ligandami o donorowym atomie siarki. Uczona pracuje w Katedrze Chemii Nieorganicznej na Wydziale Chemicznym PG. W ub.r. laureatka obroniła doktorat na temat poszukiwania nowych prekursorów do otrzymywania półprzewodnikowych warstw siarczków. Związki tego typu znajdują zastosowanie w nowoczesnych urządzeniach optoelektronicznych. A. Mietlarek−Kropidłowska opublikowała 21 prac w czasopismach zagranicznych z listy filadelfijskiej. Jest laureatką stypendium krajowego START dla młodych uczonych Fundacji na rzecz Nauki Polskiej i Nagrody im. Ernesta Syma dla młodego naukowca za rok 2006 oraz dwukrotnie (w latach 2006 i 2007) stypendystką firmy Polpharma S.A.

Dr. Harciarka nagrodzono za wybitne osiągnięcia naukowo−badawcze w dziedzinie neuropsychologii klinicznej. Uczony pracuje w Zakładzie Psychologii Ogólnej Instytutu Psychologii UG. Interesuje się neuropsychologią człowieka dorosłego, ze szczególnym uwzględnieniem zaburzeń poznawczych wieku podeszłego. Obroniony w ub.r. doktorat poświęcił neuropsychologicznym następstwom przewlekłej niewydolności nerek. Badania prowadzone przez dr. Harciarka zostały nagrodzone m.in. przez Komisję Nauk Psychologicznych PAN, Fundację Rozwoju UG oraz tygodnik „Polityka”.

Konferencja Rektorów Publicznych Szkół Zawodowych

Kolegia do PWSZ

Krośnieńska PWSZ była w dniach 30−31 stycznia gospodarzem zgromadzenia plenarnego KRePSZ. W programie konferencji znalazła się m.in. debata o miejscu uczelni zawodowych w strategii rozwoju szkolnictwa wyższego do roku 2020. Rektorzy postanowili powołać zespół pod przewodnictwem prof. Tomasza Winnickiego, który opracuje stanowisko publicznych uczelni zawodowych w sprawie strategii.

Barbara Rogowska z Departamentu Organizacji Szkół Wyższych MNiSW zapowiedziała likwidację kolegiów nauczycielskich i kolegiów pracowników służb socjalnych. Już w 2009 r. nie odbędzie się nabór do kolegiów, a do 2011 r. przestaną one istnieć. Przewiduje się trzy drogi przekształceń kolegiów: zmianę w zamiejscowy ośrodek uczelni akademickiej, połączenie z PWSZ oraz połączenie kilku kolegiów w nową uczelnię zawodową. B. Rogowska uznała wchłonięcie przez PWSZ za najbardziej naturalny sposób likwidacji kolegiów. Rektorzy zgromadzeni na posiedzeniu uznali, że zechcą przejąć kolegia wraz z ich infrastrukturą. Zarazem podniesiono problem kadry, której wykształcenie nie pozwala otwierać nowych kierunków. Włączenie kolegiów w struktury PWSZ powinno zakładać jakąś pomoc na stworzenie zaplecza kadrowego, ewentualnie nawet okres przejściowy, w którym część obecnej kadry kolegiów będzie mogła zrobić doktoraty. Aktualnie w Polsce działa 107 kolegiów nauczycielskich języków obcych (w tym 41 niepublicznych) oraz 14 kolegiów pracowników służb socjalnych (w tym 2 niepubliczne).

Gościem rektorów był prof. Politechniki Rzeszowskiej Jan Burek, członek Zarządu Województwa Podkarpackiego. Przypomniał, że na terenie Podkarpacia ma siedzibę 5 PWSZ oraz 8 kolegiów. Kolegia dostają z budżetu państwa i województwa 60 mln zł dotacji rocznie. Gdyby podkarpackie PWSZ wchłonęły kolegia, te środki finansowe mogłyby zasilić ich budżety. Dla porównania – obecnie dotacja dydaktyczna PWSZ w Krośnie wynosi 8,5 mln zł rocznie. Krośnieńska PWSZ powstała m.in. z trzech istniejących wcześniej w tym mieście kolegiów nauczycielskich. Prof. Burek poinformował, że w województwie podkarpackim uczelnie muszą zapewnić jedynie 15−proc. wkład własny do inwestycji w infrastrukturę, finansowanych ze środków unijnych. Wielu rektorów zauważyło, że w ich regionach ten wkład wynosi 30 proc. kosztów inwestycji, co bardzo utrudnia, a często uniemożliwia takie przedsięwzięcia. Rektorzy skierowali list do minister nauki z postulatem zagwarantowania wkładu własnego do inwestycji w budżecie MNiSW.

Działalność Państwowej Komisji Akredytacyjnej przedstawił jej sekretarz dr hab. Mieczysław Socha. Mówił o zmianach w systemie oceniania, który coraz bardziej skłania się ku ocenie jednostek, a nie kierunków kształcenia. Coraz większą rolę przykłada się do oceny efektów kształcenia, ale prawo wciąż wymaga oceny procesu kształcenia. Komisja zamierza przynajmniej częściowo publikować raporty. Dość kuriozalnie zabrzmiało uzasadnienie, że nie można publikować ich pełnych wersji, gdyż ujawniano by w ten sposób, kto źle pracuje, kto słabo wykłada i byle jak prowadzi prace dyplomowe. PKA jest zalewana przez małe, słabe uczelnie niepubliczne wnioskami o otwarcie studiów magisterskich. Aż 109 z nich prowadzi wciąż tylko jeden kierunek kształcenia. M. Socha sformułował życzenia PKA względem uczelni zawodowych, ale musiał też wysłuchać skarg na pracę wyraźnie niechętnych publicznym uczelniom zawodowym zespołów PKA oceniających kierunki techniczne i rolnicze. Rektorzy uważają, że eksperci PKA utrudniają im otwieranie tego typu kierunków. Sekretarz PKA zaakcentował, że komisji nie podobają się akademickie aspiracje PWSZ. Tymczasem kilka z nich już uruchomiło studia magisterskie. Jakby nie patrzeć, formalnie magister to tytuł zawodowy.

(PK)

Akademia Muzyczna im. K. Szymanowskiego w Katowicach

Prawda o muzyce

Krystian Zimerman, jeden z najwybitniejszych artystów naszych czasów, odwiedził Polskę po kilku latach nieobecności. W dniach 5−13 lutego pianista wystąpił w Filharmonii im. A. Rubinsteina w Łodzi, Auditorium Maximum UW, Auli UAM w Poznaniu, Auditorium Maximum UJ w Krakowie oraz dwukrotnie w AMuz. w Katowicach. Cztery sale, w których odbyły się koncerty, należą do szkół wyższych. Artysta postanowił nie pobierać honorarium, a dochód z biletów przeznaczyć na nagrodę w przyszłorocznym Konkursie Chopinowskim.

Krystian Zimerman od lat związany jest ze szkolnictwem wyższym. Jednym z celów jego drogi artystycznej jest dzielenie się wiedzą z młodymi muzykami. W 2005 r. AMuz. w Katowicach (macierzysta uczelnia artysty) przyznała mu doktorat honoris causa. Przy okazji tego wydarzenia artysta poprowadził niezapomniane kursy mistrzowskie dla studentów. Na stałe wielki polski pianista wykłada w Akademii Muzycznej w Bazylei.

Jedną z najważniejszych cech bogatej osobowości Zimermana jest nieustanna chęć poznawania. – Moim zawodem jest studiowanie i wieczne uczenie się muzyki. Samego grania nigdy nie uważałem za swój zawód – powiedział w jednym z wywiadów. Poza badaniami nad wszystkimi aspektami samej muzyki, artysta interesuje się m.in. budową fortepianów, akustyką sal koncertowych, technikami zapisu dźwiękowego, psychologią i informatyką. Od wielu lat zafascynowany zjawiskami z dziedziny akustyki, wychwalał możliwości sali „Symfonia AM” katowickiej AMuz., w której nagrana zostanie dokumentująca cały projekt płyta dla wytwórni Deutsche Grammophon. – Chylę czoła przed tymi, którzy zbudowali tak doskonały obiekt – powiedział artysta w jednym z wywiadów.

12 lutego miałam szczęście uczestniczyć w zamkniętym koncercie Krystiana Zimermana w sali „Symfonia AM” katowickiej AMuz. W programie autorskiego projektu Zimermana, poświęconego pamięci Grażyny Bacewicz w 100−lecie jej urodzin, znalazły się utwory wybitnej polskiej skrzypaczki i kompozytorki. Pierwszą część wydarzenia wypełniły II Kwintet fortepianowy (1965) oraz II Sonata na fortepian (1953), natomiast drugą – I Kwintet fortepianowy (1952) G. Bacewicz.

Artyście towarzyszyli wspaniali polscy muzycy: Kaja Danczowska (skrzypce), Agata Szymczewska (skrzypce), Ryszard Groblewski (altówka) oraz Rafał Kwiatkowski (wiolonczela).

Muzycy sprawiali wrażenie jedności, wzajemnego porozumienia i znakomitego dopasowania pod względem barwy. Zachwycały precyzja, selektywność, perfekcja, doskonałe uchwycenie proporcji oraz logika formy prezentowanych kompozycji. Podczas tej wielkiej i niezapomnianej uczty muzycznej nie zabrakło całej palety muzycznych emocji, m.in. humoru oraz autentycznej radości ze wspólnego muzykowania. W występie Krystiana Zimermana dominowały prawda, naturalność i szczerość w podejściu do dzieła muzycznego. Nic nie naruszało idealnej harmonii i porządku wszystkich jego elementów.

Nagrody Naukowe za rok 2008

Wydział V Nauk Rolniczych, Leśnych i Weterynaryjnych: Nagrodę im. Michała Oczapowskiego za książkę Ochrona zdrowia świń otrzymał prof. Zygmunt Pejsak (Państwowy Instytut Weterynaryjny w Puławach).

Dyplomy i nagrody pieniężne za prace badawcze: dr hab. Dariusz J. Gwiazdowicz (Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu) za pracę habilitacyjną Ascid mites (Acari, Mesostigmata) from selected forest ecosystems and microhabitats in Poland; dr hab. Wiesław Olek (Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu) za pracę habilitacyjną Modelowanie zagadnień odwrotnych procesu dyfuzji wody związanej w drewnie; zespół z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie w składzie: prof. Dariusz J. Skarżyński, dr n. wet. Izabela Wocławek−Potocka, dr Anna J. Korzekwa, dr n. wet. Mamadou M. Bah za pracę Udział czynników immunologicznych i nieodżywczych składników paszy (fitoestrogenów) w regulacji funkcji ciałka żółtego krowy; zespół z Instytutu Fizjologii i Żywienia Zwierząt im. J. Kielanowskiego PAN w Jabłonnie w składzie: prof. Marian Czauderna, prof. Jan Kowalczyk, dr Katarzyna Marta Niedźwiedzka, mgr Katarzyna Korniluk za pracę Wpływ zmiany profilu kwasów tłuszczowych w diecie oraz dodatku selenu i witaminy E na kształtowanie prozdrowotnych właściwości produktów zwierzęcych.

Dyplomy za prace badawcze: zespół z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu w składzie: prof. Marek Świtoński, mgr Monika Stachowiak, dr hab. Maciej Szydłowski, dr Agata Chmurzyńska, dr Izabela Szczerbel, dr Mariusz Maćkowski za pracę Genomika cechy otłuszczenia tuszy u trzody chlewnej; zespół z Instytutu Genetyki Roślin PAN w Poznaniu w składzie: prof. Zbigniew Zwierzykowski, dr Arkadiusz Kosmala, mgr Elżbieta Zwierzykowska, dr hab. Marcin Rapacz, dr Dagmara Gąsior, dr Mike Humphreys za pracę Poznanie funkcjonalnych efektów introgresji genów z kostrzew do życic oraz struktury genomu wytworzonych mieszańców; zespół ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie w składzie: prof. Tomasz Motyl, dr Małgorzata Gajewska, dr Joanna Zarzyńska, prof. Barbara Gajkowska, dr Monika Lamparska−Przybysz, dr Magdalena Górka, dr Agnieszka Jezierska, mgr Agnieszka Sobolewska za pracę Molekularne mechanizmy apoptozy i autofagii w komórkach nabłonka gruczołu sutkowego i raka sutka; zespół z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie w składzie: doc. dr hab. Henryk Zieliński, mgr Anna Michalska, prof. Halina Kozłowska, doc. dr hab. Mariusz Piskuła za pracę Przeciwutleniające właściwości surowców roślinnych oraz produktów ich tradycyjnego przetwarzania.

Wydział VI Nauk Medycznych: Medal im. Jędrzeja Śniadeckiego: prof. Tadeusz Mazurczak z Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie za wybitne osiągnięcia w dziedzinie genetyki klinicznej, pediatrii, diagnostyki pre− i postnatalnej chorób i zespołów uwarunkowanych genetycznie.

Nagroda im. Jędrzeja Śniadeckiego: prof. Andrzej Pilc z Instytutu Farmakologii PAN w Krakowie za cykl prac Receptory m/Glu oraz GABA− b dla aminokwasów, jako punkt uchwytu działania potencjalnych leków przeciwlękowych i przeciwdepresyjnych.

Zespołowa Nagroda Wydziałowa: dr Jarosław Jóźwiak (Zakład Histologii i Embriologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego), prof. Sergiusz Jóźwiak (Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka”) i dr Paweł Włodarski (Zakład Histologii i Embriologii WUM) za pracę nad Możliwymi mechanizmami rozwoju chorób w stwardnieniu guzowatym.

Indywidualna Nagroda Wydziałowa: prof. Rafał Suwiński (Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej−Curie – Oddział w Gliwicach) za cykl prac dotyczący „niekonwencjonalnych schematów frakcjonowania dawki promieniowania w radioterapii przed− i pooperacyjnej”.

Laur Medyczny im. dr. Wacława Mayzla: Piotr Filipczak, student Wydziału Biotechnologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach za udział w badaniach nad lokalizacją białka HspA2 w jąderkach i centrozomie komórek nowotworowych w Centrum Onkologii w Gliwicach. Aleksandra Borczyńska, studentka Wydziału Biologii Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, pracująca w Instytucie Genetyki Człowieka PAN w Poznaniu, za udział w badaniach nad rolą czynników regulujących krążenie krwi (PIGF) w ciążach skomplikowanych, podwyższoną ekspresją genu c−kit w różnych patologiach związanych z niepłodnością mężczyzn i perspektywami zastosowania komórek macierzystych w leczeniu zawałów serca. Joanna Michałowska, studentka Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej we Wrocławiu, pracująca w Klinice Pediatrii, za badania nad oceną rozwoju fizycznego dzieci z młodzieńczym idiopatycznym zapaleniem stawów (MIZS).

Wydział VII Nauk o Ziemi i Nauk Górniczych: Nagroda im. Stanisława Staszica: dr hab. inż. Marek Rogoż, emerytowany profesor, pracownik Głównego Instytutu Górnictwa w Katowicach za podręcznik monograficzny Dynamika wód podziemnych.

Nagroda im. Eugeniusza Romera: dr Jacek Wolski, adiunkt w Zakładzie Geoekologii i Klimatologii Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego PAN za pracę Przekształcenia krajobrazu wiejskiego Bieszczadów Wysokich w ciągu ostatnich 150 lat.

Międzynarodowy Rok Astronomii 2009

Odkryj swój wszechświat

19 lutego, w rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika, w pobliżu fontanny Cosmopolis w Toruniu odsłonięto rzeźbę Planetoida 12999 Toruń autorstwa Pauliny Kaczor−Paczkowskiej, doktorantki Wydziału Sztuk Pięknych UMK, inaugurując w ten sposób w Polsce obchody Międzynarodowego Roku Astronomii. Dzień wcześniej w Dworze Artusa otwarto wystawę Astrożarty Jacka Drążkowskiego, czyli z czego śmieją się astronomowie, prezentującą rysunki publikowane w „Uranii – Postępach Astronomii”. Odbył się też pokaz Toruń – miasto Kopernika oraz prapremiera filmu dokumentalnego Tajemnica kodu Kopernika. W dyskusji na temat odnalezienia miejsca pochówku Kopernika uczestniczył prof. Jerzy Gąssowski, odkrywca grobu astronoma. Inaugurację obchodów MRA 2009 zakończył wykład ks. prof. Michała Hellera Czas człowieka, czas wszechświata.

Rok 2009 został ogłoszony Międzynarodowym Rokiem Astronomii (MRA 2009) przez Organizację Narodów Zjednoczonych z inicjatywy Międzynarodowej Unii Astronomicznej. W Polsce organizacją obchodów MRA 2009 zajmują się Komitet Astronomii PAN, Polskie Towarzystwo Astronomiczne i Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii, które powołały zespół koordynacyjny ds. MRA 2009, kierowany przez dr. Stanisława Bajtlika z Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika PAN w Warszawie. Z okazji MRA 2009 w Polsce odbędzie się szereg imprez, m.in.: zjazd Polskiego Towarzystwa Astronomicznego w Krakowie (wrzesień 2009), międzynarodowa konferencja poświęcona pamięci prof. Bohdana Paczyńskiego w Warszawie (grudzień 2009) oraz międzynarodowa konferencja młodych astronomów (lato 2009). Hasło obchodów MRA brzmi: Odkryj swój wszechświat.

Pretekstem do organizacji MRA stała się przypadająca w tym roku 400. rocznica użycia przez Galileusza lunety do oglądania nieba. To wydarzenie stanowiło przełom w postrzeganiu i rozumieniu kosmosu. Astronomia pozwoliła na formułowanie ważnych praw fizyki (prawa ruchu planet). Dzięki postępowi technologicznemu, prowadzeniu obserwacji we wszystkich zakresach widma elektromagnetycznego, korpuskularnego promieniowania kosmicznego, obserwacji neutrin kosmicznych, a wkrótce także fal grawitacyjnych, astronomia stwarza wielkie możliwości poznania fundamentalnych praw przyrody. Astronomia jest jedną z tych nauk, którym towarzyszy masowy ruch miłośników. Na dodatek ma on także wymierne znaczenie badawcze, bowiem pasjonaci astronomii uczestniczą w obserwacjach nieba i dokonują odkryć nowych obiektów i zjawisk astronomicznych.

Organizatorzy MRA mają nadzieję, że będzie on nie tylko okazją do promocji astronomii, ale także do wyboru przez młodzież kierunków ścisłych jako drogi kariery.

Papieska Akademia Teologiczna w Krakowie

Instytut Bioetyki

Utworzony w 1988 roku z inicjatywy ks. prof. Krzysztofa Szczygła i za sugestią Ojca Świętego Jana Pawła II Międzywydziałowy Instytut Bioetyki PAT był do końca lat 90. jedynym samodzielnym ośrodkiem bioetycznym w Polsce.

W pierwszych latach istnienia podstawową rolę w rozwoju jednostki odgrywała Katedra Etyki Wydziału Filozoficznego kierowana przez ks. prof. Szczygła. Od roku 1999 rolę tę przejęła utworzona na tym wydziale Katedra Bioetyki, której kierownictwo powierzono ks. dr. hab. Tadeuszowi Biesadze, prof. PAT. Obecnie MIB działa jako jednostka międzywydziałowa i obejmuje pracowników oraz studentów trzech wydziałów: Teologicznego, Filozoficznego i Nauk Społecznych. Zrzesza katedry: Antropologii, Etyki i Bioetyki z Wydziału Filozoficznego, Teologii Moralnej Ogólnej i Szczegółowej z Wydziału Teologicznego oraz Nauk o Rodzinie z Wydziału Nauk Społecznych.

W instytucie zatrudnionych jest 4 profesorów tytularnych i 8 doktorów. W seminariach naukowych – magisterskich i doktoranckich – corocznie bierze udział 20−30 studentów, a w studiach podyplomowych – 20 osób. Wykłady i ćwiczenia prowadzone są przez pracowników MIB dla kilkuset studentów PAT i innych uczelni.

Celem instytutu jest analiza, pogłębianie oraz poszukiwanie antropologicznych i etycznych podstaw nauczania Magisterium Kościoła w rozwiązywaniu moralnych problemów związanych z początkiem życia ludzkiego, jego trwaniem i śmiercią. Interdyscyplinarność poszukiwań służy całościowej refleksji nad moralnymi aspektami rozwoju nauki i techniki, a przywoływanie oraz rekonstruowanie filozoficznej i teologicznie pogłębionej koncepcji człowieka i jego moralności ma na celu humanizację biotechnologii i medycyny oraz wykorzystanie jej dla dobra osoby ludzkiej. Instytut propaguje personalistyczny i chrześcijański styl uprawiania bioetyki.

W ramach działalności wydawniczej publikowane są serie naukowe Prace i Sympozja (9 pozycji), Studia z Bioetyki (4 pozycje) oraz liczne opracowania, m.in.: W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej, red. K. Szczygieł, Tarnów 1998; Encyklopedia Bioetyki, red. A. Muszala, Radom 2005; Elementy etyki lekarskiej, T. Biesaga, Kraków 2006 oraz comiesięczne artykuły na łamach periodyku „Medycyna Praktyczna”.

O bioetyce futurologicznie

Historia i przyszłość bioetyki to tytuł sympozjum zorganizowanego 17 stycznia z okazji 20−lecia Międzywydziałowego Instytutu Bioetyki PAT i 80. urodzin jego twórcy – ks. prof. Krzysztofa Szczygła. Program obrad był próbą przedstawienia dziejów bioetyki (od prawie 30 lat na świecie i ponad 20 lat w Polsce) w relacjach nestorów tej dziedziny (Historia bioetyki) oraz jej aktualnych problemów w poglądach młodszych profesorów tej dyscypliny (Przyszłość bioetyki).

Punktem wyjścia w części historycznej był referat ks. prof. Tadeusza Biesagi, dyrektora MIB PAT, który na tle rozwoju bioetyki światowej ukazał istotne cechy badań bioetycznych ks. prof. Szczygła i główne kierunki rozwoju bioetyki medycznej, papieskiej (Jana Pawła II) oraz personalistycznej. Obraz początków bioetyki dopełnił referat ks. prof. Jana Kowalskiego (PAT) o teologicznych wyróżnikach tej nauki w dyskusji w niektórych krajach zachodnich oraz etyczna refleksja nad eksperymentem medycznym (badaniem klinicznym) w ujęciu ks. dr. Stefana Kornasa z Siedlec.

Ciekawym wątkiem w części Przyszłość bioetyki były doniesienia naukowe o tych problemach etycznych, które – jak się wydaje – będą wiodące i najbardziej kontrowersyjne w naukach biomedycznych najbliższych lat. Pierwszy w tej grupie był komunikat s. prof. Barbary Chyrowicz (KUL) Natura ludzka jako norma w perspektywie rozwoju biotechnologicznych możliwości). Zagadnienie filozoficznych podstaw rozstrzygnięć moralnych w biotechnologii kontynuował ks. prof. Paweł Bortkiewicz (UAM) w refleksji Etyczne aspekty sztucznego życia. Ks. prof. Marian Machinek (UWM) i ks. prof. Piotr Morciniec (UO) wskazywali na fizyczną część osoby ludzkiej jako problem w kontekście nowoczesnych możliwości nauki i przewidywali kierunki deprecjacji ciała człowieka zarówno u początków życia, jak i u jego kresu.

Historyczno−futurystyczne ujęcie jubileuszu 20−lecia Instytutu Bioetyki PAT i 80−lecie jego założyciela wydaje się właściwym sposobem ukazania obecnego miejsca bioetyki w rozwoju medycyny i biotechnologii.

Politechnika Łódzka

Pięciu stypendystów

Politechnika jako pierwsza spośród łódzkich uczelni zdecydowała się ufundować stypendia dla swoich najwybitniejszych pracowników i studentów, tworząc Własny Fundusz Stypendialny PŁ.

O stypendia mogą się starać naukowcy, którzy zmierzają bezpośrednio do obrony stopnia doktora, a nie ukończyli 27. roku życia, kończą prace nad rozprawami habilitacyjnymi przed ukończeniem 35 lat albo ubiegają się o nominację profesorską przed 45. urodzinami. Stypendia z funduszu mogą uzyskać też studenci, którzy kończąc studia mogą się poszczycić aktywnym uczestnictwem w ważnych dla uczelni badaniach.

W pierwszej edycji konkursu stypendia przyznano 5 osobom, w tym 4, które przygotowują rozprawy habilitacyjne i 1 studentce. Stypendium studenckie wynosi 1 tys. zł miesięcznie przez okres 12 miesięcy, habilitacyjne zaś 3 tys. zł miesięcznie przez 12 miesięcy.

Laureatami pierwszej edycji konkursu Własnego Funduszu Stypendialnego PŁ zostali: Justyna Majchrzak z Wydziału Chemicznego, która zajmuje się chemią medyczną, a dokładniej – neutronową terapią nowotworową; dr inż. Marcin Bizukojć z Wydziału Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska, który zajmuje się inżynierią bioprocesową; dr inż. Maciej Boguń z Wydziału Technologii Materiałowych i Wzornictwa Tekstyliów, badający biomateriały i dr inż. Dawid Stawski z tego samego wydziału, który bada własności tekstyliów modyfikowanych; dr inż. Tomasz Czyszanowski z Wydziału Fizyki Technicznej, Informatyki i Matematyki Stosowanej, który analizuje pracę laserów i możliwości ich wykorzystania.

– Uczelnia podejmuje także inne działania, mające na celu odmłodzenie kadry naukowej i wsparcie najwybitniejszych młodych badaczy – podkreśla dr Joanna Kulesza, szefowa Działu Nauki. – W tym roku odbędzie się trzecia edycja konkursu o projekty habilitacyjne, a po raz pierwszy zostaną przyznane nagrody za najlepsze wdrożenia i publikacje oraz dla najmłodszego autora pierwszej publikacji naukowej.

Rocznie na wsparcie końcowego etapu przygotowania rozpraw habilitacyjnych uczelnia wydaje ponad 250 tys. zł. W poprzednich dwóch edycjach przyznano 8 grantów habilitacyjnych. Na nagrody Politechniki Łódzkiej uczelnia przeznaczyła ponad 100 tys. zł. Wyniki tych konkursów będą znane w końcu kwietnia.

Siedleckie Towarzystwo Naukowe

15 lat dla Podlasia i Mazowsza

Siedleckie Towarzystwo Naukowe powstało w 1993 r. 14 stycznia świętowało 15−lecie działalności. Prezes STN prof. Piotr Matusak przedstawił dorobek badaczy regionu z tego okresu, podkreślając opisanie licznych nieznanych dotychczas wydarzeń z historii i kultury Podlasia oraz Mazowsza. Towarzystwo dąży do angażowania młodych pokoleń badaczy w zgłębianie lokalnej historiografii i aktywnego uczestniczenia w wydarzeniach związanych z zachowaniem tradycji. Sprzyja temu działalność wydawnicza. – Misja społecznego ruchu naukowego polega na pogłębianiu tożsamości, upowszechnianiu wiedzy o regionie, podtrzymywaniu pamięci o zwyczajach naszych przodków, ich dokonaniach oraz wyrabianiu w młodzieży poczucia dumy z ich małej ojczyzny. Takie cele realizuje Siedleckie Towarzystwo Naukowe – podkreślił prof. Matusak.

Od 1993 r. STN zorganizowało 31 konferencji naukowych, ogniskując ich tematykę wokół dziejów regionu. Rezultaty badań propagowane są też przez publiczne wykłady popularnonaukowe w ramach Siedleckich Spotkań Historycznych. Dotychczas przedstawiono w tym cyklu 36 prelekcji. Od 2000 r. STN, we współpracy z Urzędem Marszałkowskim Województwa Mazowieckiego oraz Stowarzyszeniem Społeczno−Kulturalnym „Brama”, przyznaje nagrody „Złotego Jacka”. Wyróżniono nimi 49 osób i instytucji. Nagrody wręczane są w trzech kategoriach: wybitne osiągnięcia naukowo−badawcze, działalność popularyzatorska nauki i kultury oraz najlepsza praca magisterska. Bibliografia publikacji członków STN dotyczących regionu liczy 700 pozycji. Najważniejszą z nich jest monografia Siedlce 1448−2007, pod redakcją prof. Edwarda Pawłowskiego. Towarzystwo jest także wydawcą rocznika naukowego „Szkice Podlaskie”, ważnego forum publikacji i popularyzacji badań regionalnych. Aktualnie do STN należy 65 osób, w tym 28 profesorów, 22 doktorów i 15 magistrów.

W ramach towarzystwa funkcjonuje 11 sekcji: językoznawcza, historyczna, nauk społecznych, kultury i sztuki, filozofii, upowszechniania wiedzy, wydawnicza, historycznoliteracka, regionalna, psychologiczno−pedagogiczna, marketingu i promocji. Siedziba STN znajduje się w obiektach Akademii Podlaskiej, a jego działalność finansowana jest ze środków pozyskiwanych od sponsorów oraz funduszy Urzędu Miasta Siedlce. Wsparcia udziela mu także AP.

Jubileusz uświetniła promocja książki Siedleckie Towarzystwo Naukowe 1993−2008, autorstwa dr Grażyny Korneć, przy współpracy Tadeusza Boruty, Dariusza Grzegorczuka i Artura Ziontka. Okolicznościowe wyróżnienia wręczono osobom zasłużonym dla towarzystwa oraz dla rozwoju badań nad historią Siedlec i Podlasia. Honorowe członkostwo STN otrzymali profesorowie: Maria Ciechocińska, Janusz Wojtasik i Jerzy Damrosz. Okolicznościowe medale otrzymali m.in.: bp Zbigniew Kiernikowski, prezydent Siedlec Wojciech Kudelski, rektor Akademii Podlaskiej prof. Antoni Jówko oraz były rektor siedleckiej uczelni i pierwszy prezes STN prof. Edward Pawłowski.

Wrocławska Rada Federacji Stowarzyszeń Naukowo−Technicznych NOT

Nagrody za innowacyjne rozwiązania

WRFSNT NOT co roku przyznaje nagrody za wybitne wdrożenia w zakresie konstrukcji obiektów, maszyn, urządzeń, sprzętu i materiałów, procesów technologicznych, kompleksowej mechanizacji i automatyzacji procesów wytwórczych, zmniejszenia zużycia materiałów, surowców i energii, rozwiązań organizacyjno−ekonomicznych, a także ochrony środowiska oraz warunków bezpieczeństwa i higieny pracy.

23 stycznia wręczono nagrody za rok 2008. 4 nagrody I stopnia otrzymali naukowcy z Politechniki Wrocławskiej, Uniwersytetu Wrocławskiego i Uniwersytetu Przyrodniczego.

Zespół z Instytutu Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki PWr. w składzie: dr hab. inż. Tadeusz Gudra, dr inż. Krzysztof J. Opieliński i mgr inż. Juliusz S. Bednarek nagrodzono za technologię ultradźwiękowej tomografii transmisyjnej (UTT) do wczesnego wykrywania zmian patologicznych w piersiach kobiet.

W Instytucie Technologii Maszyn i Automatyzacji PWr. powstała technologia lutowania twardego narzędzi zbrojonych węglikami spiekanymi do rozdrabniaczy leśnych i łupiarek produkowanych przez Węgliki Spiekane BAILDONIT. Współpracę z przedsiębiorstwem prowadził zespół badaczy w składzie: prof. inż. Zbigniew Mirski, dr hab. inż. Kazimierz Granat, dr inż. Tomasz Piwowarczyk, mgr inż. Zdzisław Dorochowicz, mgr inż. Jerzy Piszkiewicz, mgr inż. Jan Krajzel oraz technicy: Ryszard Dziewior, Jacek Batura, Jerzy Mielcarski i Henryk Musioł.

Instytut Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn PWr. nagrodzono za urządzenie do automatyzacji prac związanych z przygotowaniem do spawania powierzchni czołowych segmentów walcowych o dużych gabarytach. Projekt celowy finansowany przez Federację Stowarzyszeń Naukowo−Technicznych NOT realizowali: dr inż. Kazimierz Malcher, dr inż. Wiktor Stefurak, prof. inż. Eugeniusz Rusiński, mgr inż. Grzegorz Pycia i Marek Skoczylas.

Zespół naukowców z UWr. i UP w składzie: prof. Tadeusz Trziszka, prof. Antoni Polanowski, dr Agata Sokołowska i dr Agnieszka Kubiak nagrodzono za opracowanie metody jednoczesnej izolacji cystatyny i lizozymu z białka jaja jako preparatu o aktywności bakteriocydnej i grzybobójczej.

Nagrody II stopnia otrzymały dwa zespoły z UP. Dr Tomasz Zięba, prof. Wacław Leszczyński, mgr Małgorzata Kapelko i dr Artur Gryszkin zostali uhonorowani za opracowanie metody otrzymywania skrobi o zmniejszonej podatności na działanie enzymów amylolitycznych, tzw. skrobi opornej. Dr Maciej Charkiewicz i prof. Leszek Romański zostali nagrodzeni za skonstruowanie wysokosprawnych minisiłowni wiatrowych, które przy średnicy wirników do 2 m w zależności od siły wiatru mogą generować prąd elektryczny o mocy do 1 kW. Nagroda II stopnia przypadła także mgr. inż. Wojciechowi Macherzyńskiemu z Wydziału Elektroniki Mikrosystemów i Fotoniki PWr. za urządzenie do szybkiej obróbki termicznej przyrządowych struktur półprzewodnikowych.

Wyróżnienie w konkursie NOT przyznano za technologię otrzymywania niektórych mąk specjalnych w zakładach młynarskich z zastosowaniem komputerowego systemu wspomagania, opracowaną przez zespół w składzie: mgr. inż. Szymon Dziuba, dr inż. Mohamed Khlafalla−Omar oraz prof. inż. Katarzyna Szołtysek z Katedry Analizy Jakości Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.