11 lipca odbyło się otwarte posiedzenie Prezydium Rady Głównej. Pozytywnie został zaopiniowany projekt ustawy o nadaniu nowej nazwy Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach. Przyjmie ona 1 października br. imię Jerzego Kukuczki. Pozytywną opinię zyskał projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Sandomierzu. Prezydium odniosło się pozytywnie do projektów rozporządzeń ministra NiSW dostosowujących rozporządzenia w sprawie nostryfikacji dyplomów ukończenia studiów oraz uzyskania stopni naukowych za granicą do aktualnych uwarunkowań międzynarodowych. Prezydium wyraziło pozytywną opinię o projekcie rozporządzenia ministra NiSW zmieniającego rozporządzenie dotyczące kredytów i pożyczek studenckich oraz odsetek z tym związanych. Zaopiniowanych zostało 6 projektów rozporządzeń ministra NiSW dotyczących funkcjonowania Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Dwa projekty rozporządzeń zaopiniowano negatywnie, tj. w sprawie warunków i trybu realizacji przez NCBR zadań innych niż strategiczne programy badań naukowych i prac rozwojowych oraz konkursu wyłaniającego kandydatów na dyrektora i zastępcę dyrektora NCBR – z powodu nieprecyzyjnych i niedostosowanych do ustawy o NCBR propozycji uregulowań. W pozostałych przypadkach zgłoszone zostały liczne uwagi szczegółowe. Nie było uwag do rozporządzenia ministra zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie stażu podyplomowego lekarza i lekarza dentysty. Prezydium zaopiniowało 17 wniosków jednostek organizacyjnych uczelni o uzyskanie uprawnień do nadawania stopni naukowych. Zaopiniowane zostały regulaminy stypendialne oraz 3 wnioski uczelni o kształcenie w ramach unikatowych kierunków studiów.

Długą dyskusję sprowokował dokument Strategia rozwoju nauki w Polsce do 2015, opracowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Rażą w nim pesymistyczne programy finansowania badań. Planowany wzrost wydatków na badania do poziomu 1,26 proc. PKB – budżetowych i pozabudżetowych – to daleko poniżej założeń Strategii Lizbońskiej. Trudno oczekiwać wzrostu wyłącznie środków budżetowych. Ważne jest, aby stwarzać warunki dopingujące instytucje gospodarcze do inwestowania w naukę. Podnoszono problem nadmiernej centralizacji zarządzania badaniami oraz umniejszania roli przedstawicielskich instytucji obszaru nauki. Zwracano uwagę, aby nie zapominać o badaniach poznawczych wobec oczywistej potrzeby wzrostu nakładów na badania utylitarne, a przede wszystkim dopingowaniu środowisk naukowych do podejmowania tematów trudnych, ale niezbędnych z punktu widzenia rozwoju gospodarczego i społecznego kraju. W licznych wypowiedziach przeważał pogląd, że dokument powinien być znacznie udoskonalony, zanim stanie się wykładnią polityki naukowej do roku 2015.

Wraz z prof. J. Lubaczem uczestniczyłem w konferencji Misja – rozwój – profesja, zorganizowanej, w dniach 26−27 czerwca, z okazji jubileuszu 10−lecia Dolnośląskiej Szkoły Edukacji TWP. Uczelnia rozwija się szybko i jest ze wszech miar pozytywnym przykładem w sektorze wyższego szkolnictwa niepublicznego. Prof. Lubacz zaprezentował Założenia i potencjalne konsekwencje Krajowej Struktury Kwalifikacji. Moje wystąpienie skupiało się na problemie Powszechność kształcenia a misja szkół wyższych. Zarysowałem w nim potrzebę sformułowania misji uczelni, różnorodność misji, profile uczelni oraz zagadnienia dostępu do edukacji, filozofię studiów I, II i III stopnia oraz główne bolączki szkolnictwa wyższego. Problemem naszego szkolnictwa wyższego jest to, że uczelnie chciałyby realizować wszystko – nauczanie, badania, współpracę z gospodarką i uczestnictwo w życiu publicznym. Dalekosiężna polityka uczelni i państwa powinna zmierzać do ukształtowania niewielkiej liczby uczelni, w tym poprzez integrację, prowadzących badania i nauczanie – przede wszystkim na II i III stopniu – oraz ukierunkowania pozostałych na ścieżkę kształcenia przygotowującego do pracy i funkcjonowania w społeczeństwie. Obecna sytuacja w obszarze szkolnictwa wyższego nie podąża za trendami światowymi w edukacji akademickiej.

9 lipca uczestniczyłem w spotkaniu rozpoczynającym projekt Benchmarking w szkolnictwie wyższym, który zainicjował prof. J. Woźnicki, prezes Fundacji Rektorów Polskich. Inicjatywa wychodzi naprzeciw przywiązywaniu coraz większej wagi do mierników dla obszaru nauki i szkolnictwa wyższego. U nas badania w tym zakresie są przypadkowe i nie są koordynowane. Brak też mechanizmów wykorzystywania tego typu danych i wiary w ich znaczenie.

10 lipca uczestniczyłem, wraz z prof. Lubaczem, w posiedzeniu Komisji ds. Organizacyjnych i Legislacyjnych KRASP, które odbyło się w siedzibie Fundacji Rektorów Polskich. Dotyczyło ono debaty nad raportem Studia dwustopniowe – pożytki dla studentów, pracodawców i uczelni. To interesujące opracowanie pojawia się w momencie wdrażania w uczelniach dwustopniowego systemu kształcenia. Wyraziłem pogląd, że niedostatecznie jest w nim zarysowana filozofia studiów dwustopniowych, tzn. różnic programowych, oczekiwanych kwalifikacji absolwenta, a nade wszystko polityki rekrutacyjnej. Pojawia się pytanie, czy powszechnie dostępne kształcenie w ramach I stopnia powinno być równie otwarte na II stopniu. Jeśli wszyscy będą kończyli studia II stopnia, to nieuchronnie nastąpi obniżenie prestiżu dyplomów magisterskich. Problem rekrutacji na studia II stopnia jest więc kluczowy dla podniesienia ich rangi.