W tej części przedstawiam najczęściej cytowane publikacje z dziedziny neuroscience & behaviour, wyodrębnione na podstawie klasyfikacji ISI (Institute of Scientific Information) w Filadelfii. W naszym języku brakuje dobrego określenia tej dyscypliny wiedzy. Neurobiologia jest słowem zbyt szczegółowym. Można używać określenia „badania układu nerwowego i zachowania”, a najlepiej wydaje się pasować słowo „neuronauka”. Zajmuje się ona badaniem mózgu, a ludzki mózg to chyba najbardziej skomplikowana i niezbadana struktura w znanym wszechświecie. Dyscyplina rozwija się dynamicznie, lata dziewięćdziesiąte w USA nazywane były dekadą mózgu. Arvid Carlsson, Paul Gringard i Eric Kandel byli jednymi z prekursorów tej dyscypliny i otrzymali Nagrodę Nobla w roku 2000. Również Nobel dla Lindy Buck i Richarda Axela za badania nad systemem węchowym oraz Erwina Nehra i Berta Sackmana za metodę patch clamp mogą być zaliczone do tej dziedziny nauki.

By znaleźć się na liście, praca musiała być publikowana w okresie od 1 stycznia 1996 do 31 grudnia 2005 i uzyskać 40 cytowań. Następnym warunkiem była afiliacja autora z krajową instytucją naukową, a publikacja musiała się zaliczać do prac oryginalnych.

W dziedzinie neuroscience & behaviour zidentyfikowano 38 publikacji, cytowanych ponad 40 razy. Średnia liczba cytowań dla Polski w tej dziedzinie wynosi 6,36 (patrz: http://in−cites.com/countries/poland.html), graniczną wartością potrzebną do zaliczenia publikacji do najczęściej cytowanych powinno być około 60 odnośników. Takich prac opublikowano jednak tylko 12, trudno więc o zrobienie statystyki.

Pod względem geografii, najwięcej wysoko cytowanych prac (29, co stanowi 68 proc. całości) powstało w Krakowie; w Warszawie powstało 9 publikacji (24 proc.), 1 w Poznaniu i 1 w Łodzi. Najwięcej wysoko cytowanych publikacji dotyczyło prac związanych z Instytutem Farmakologii PAN w Krakowie – 22, w UJ powstało 6, w CMUJ – 5, w Instytucie Biologii Doświadczalnej PAN w Warszawie – 4. Zatem dominuje PAN z 26 publikacjami, 17 prac powstało w uczelniach i 4 w instytutach resortowych. Najczęściej cytowana praca miała 234 powołania (praca nr 5) i dotyczyła zagadnień związanych z uczeniem i LTP. Publikacje nr 31 i 4 miały kolejno 119 i 111 powołań. Dużo publikacji, bo około 60 proc. prac umieszczonych na liście, powstało przy 50−procentowym lub większym udziale autorów z kraju. Osoby, które opublikowały najwięcej takich prac to: Piotr Popik z Instytutu Farmakologii PAN w Krakowie (5), Mariusz Papp z IF PAN (4) oraz Andrzej Pilc z Instytutu Farmakologii PAN i Collegium Medicum UJ (4). Autorami z trzema publikacjami na liście są: Andrzej Członkowski z AM w Warszawie oraz Anna Członkowska z AM w Warszawie i Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, Jerzy Maj, Marta Dziedzicka−Wasylewska, Edmund Przegaliński i Ewa Chojnacka−Wójcik z Instytutu Farmakologii PAN oraz Grzegorz Hess z UJ i Instytutu Farmakologii PAN. Najwięcej wysoko cytowanych publikacji dotyczyło badań związanych z działaniem leków przeciwdepresyjnych – 12; 9 publikacji zajmowało się badaniami nad receptorami jonotropowymi i metabotropowymi do pobudzających aminokwasów; zjawiska związane z pamięcią były treścią 6 publikacji, choroba Parkinsona – 5, a uzależnienia lekowe – 3.

Lista publikacji zamieszczona jest poniżej. Liczba cytowań została wytłuszczona. Przeciętna liczba cytowań prac umieszczonych na liście wynosiła 65,1 i przewyższa średnią krajową dyscypliny 10 razy.

Neuroscience

1. Ball, D., Hill, L., Freeman, B., Eley, T.C., Strelau, J., Riemann, R., Spinath, F.M., Angleitner, A., Plomin, R., 1997, The serotonin transporter gene and peer−rated neuroticism, „Neuroreport” 8, 1301−1304, Univ Warsaw, Dept Psychol, Warsaw, 79.

2. Czlonkowska, A., Kohutnicka, M., Kurkowska−Jastrzebska, I., Czlonkowski, A., 1996, Microglial reaction in MPTP (1−methyl−4−phenyl−1,2,3,6−tetrahydropyridine) induced Parkinson’s disease mice model, „Neurodegeneration” 5, 137−143, Medical Academy of Warsaw, Inst Psychiat & Neurol, Warsaw, 50.

3. Debiec, J., LeDoux, J.E., Nader, K., 2002, Cellular and systems reconsolidation in the hippocampus, „Neuron” 36, 527−538, Jagiellonian University Collegium Medicum, Cracow, 77.

4. Frankland, P.W., Cestari, V., Filipkowski, R.K., McDonald, R.J., Silva, A.J., 1998, The dorsal hippocampus is essential for context discrimination but not for contextual conditioning, „Behav.Neurosci.” 112, 863−874, M. Nencki Inst Expt Biol, Warsaw, 111.

5. Giese, K.P., Fedorov, N.B., Filipkowski, R.K., Silva, A.J., 1998, Autophosphorylation at Thr286 of the alpha calcium−calmodulin kinase II in LTP and learning. „Science” 279, 870−873, Inst Expt Biol, PAN Warsaw, 234.

6. Hess, G., Aizenman, C.D., Donoghue, J.P., 1996, Conditions for the induction of long−term potentiation in layer II/III horizontal connections of the rat motor cortex, „J.Neurophysiol.” 75, 1765−1778, Jagiellonian Univ, Krakow, 97.

7. Hess, G., Donoghue, J.P., 1996, Long−term depression of horizontal connections in rat motor cortex, „Eur.J.Neurosci.” 8, 658−665−, Jagiellonian Univ, Krakow. 68.

8. Kaminska, B., Kaczmarek, L., Chaudhuri, A., 1996, Visual stimulation regulates the expression of transcription factors and modulates the composition of AP−1 in visual cortex, „J.Neurosci.” 16, 3968−3978, M. Nencki Inst Expt Biol, Warsaw, 52.

9. Klodzinska, A., Chojnacka−Wojcik, E., Palucha, A., Branski, P., Popik, P., Pilc, A., 1999, Potential anti−anxiety, anti−addictive effects of LY 354740, a selective group II glutamate metabotropic receptors agonist in animal models, „Neuropharmacology” 38, 1831−1839, Polish Acad Sci, Inst Pharmacol, Krakow; Jagiellonian Univ, Collegium Medicum, Krakow, 56.

10. Kohutnicka, M., Lewandowska, E., Kurkowska−Jastrzebska, I., Czlonkowski, A., Czlonkowska, A., 1998, Microglial and astrocytic involvement in a murine model of Parkinson’s disease induced by 1−methyl−4−phenyl−1,2,3,6−tetrahydropyridine (MPTP), „Immunopharmacology” 39, 167−180, Medical Academy of Warsaw, Inst Psychiat & Neurol, Warsaw, 66.

11. Konieczny, J., Ossowska, K., Wolfarth, S., Pilc, A., 1998, LY354740, a group II metabotropic glutamate receptor agonist with potential antiparkinsonian properties in rats, „Naunyn Schmiedebergs Arch.Pharmacol.” 358, 500−502, Polish Acad Sci, Inst Pharmacol, Krakow; Jagiellonian Univ, Coll. Medicum, Krakow, 45.

12. Kordula, T., Rydel, R.E., Brigham, E.F., Horn, F., Heinrich, P.C., Travis, J., 1998, Oncostatin M and the interleukin−6 and soluble interleukin−6 receptor complex regulate alpha1−antichymotrypsin expression in human cortical astrocytes, „J.Biol.Chem.” 273, 4112−4118. Jagiellonian Univ, Krakow, 53.

13. Kurkowska−Jastrzebska, I., Wronska, A., Kohutnicka, M., Czlonkowski, A., Czlonkowska, A., 1999, The inflammatory reaction following 1−methyl−4−phenyl−1,2,3, 6−tetrahydropyridine intoxication in Morse, „Exp.Neurol.” 156, 50−61, Medical Academy of Warsaw, Inst Psychiat & Neurol, Warsaw, 77.

14. Maj, J., Bijak, M., Dziedzicka−Wasylewska, M., Rogoz, R., Rogoz, Z., Skuza, G., Tokarski, T., 1996, The effects of paroxetine given repeatedly on the 5−HT receptor subpopulations in the rat brain, „Psychopharmacology” (Berl) 127, 73−82. Polish Acad Sci, Inst Pharmacol, Krakow, 40.

15. Maj, J., Dziedzicka−Wasylewska, M., Rogoz, R., Rogoz, Z., Skuza, G., 1996, Antidepressant drugs given repeatedly change the binding of the dopamine D2 receptor agonist, [3H] N−0437, to dopamine D2 receptors in the rat brain, „Eur.J.Pharmacol.” 304, 49−54. Polish Acad Sci, Inst Pharmacol, Krakow, 40.

16. Maj, J., Dziedzicka−Wasylewska, M., Rogoz, R., Rogoz, Z., 1998, Effect of antidepressant drugs administered repeatedly on the dopamine D3 receptors in the rat brain, „Eur.J.Pharmacol.” 351, 31−37, Polish Acad Sci, Inst Pharmacol, Krakow, 42.

17. Montgomery, S.A., Loft, H., Sanchez, C., Reines, E.H., Papp, M., 2001, Escitalopram (S−enantiomer of citalopram): clinical efficacy and onset of action predicted from a rat model, „Pharmacol.Toxicol.” 88, 282−286, Polish Acad Sci, Inst Pharmacol, Krakow, 58.

18. Mycko, M.P., Kwinkowski, M., Tronczynska, E., Szymanska, B., Selmaj, K.W., 1998, Multiple sclerosis: the increased frequency of the ICAM−1 exon 6 gene point mutation genetic type K469, „Ann.Neurol.” 44, 70−75. Department of Neurology, Medical Academy of Lodz, 51.

19. Ossowska, K., Konieczny, J., Wolfarth, S., Wieronska, J., Pilc, A., 2001, Blockade of the metabotropic glutamate receptor subtype 5 (mGluR5) produces antiparkinsonian−like effects in rats, „Neuropharmacology” 41, 413−420. Polish Acad Sci, Inst Pharmacol, Krakow; Jagiellonian Univ, Collegium Medicum, Krakow, 41.

20. Papp, M., Moryl, E., Willner, P., 1996, Pharmacological validation of the chronic mild stress model of depression, „Eur. J.Pharmacol.” 296, 129−136, Polish Acad Sci, Inst Pharmacol, Krakow, 59.

21. Papp, M., Vassout, A., Gentsch, C., 2000, The NK1−receptor antagonist NKP608 has an antidepressant−like effect in the chronic mild stress model of depression in rats, „Behav.Brain Res.” 115, 19−23, Polish Acad Sci, Inst Pharmacol, Krakow, 44.

22. Parsons, C.G., Danysz, W., Quack, G., Hartmann, S., Lorenz, B., Wollenburg, C., Baran, L., Przegalinski, E., Kostowski, W., Krzascik, P., Chizh, B., Headley, P.M., 1997, Novel systemically active antagonists of the glycine site of the N−methyl−D−aspartate receptor: electrophysiological, biochemical and behavioral characterization, „J.Pharmacol.Exp.Ther.” 283, 1264−1275, Polish Acad Sci, Inst Pharmacol, Krakow, Inst Psychiat & Neurol, Warsaw, 54.

23. Pinna, A., di Chiara, G., Wardas, J., Morelli, M., 1996, Blockade of A2a adenosine receptors positively modulates turning behaviour and c−Fos expression induced by D1 agonists in dopamine−denervated rats, „Eur.J.Neurosci.” 8, 1176−1181, Polish Acad Sci, Inst Pharmacol, Krakow, 81.

24. Popik, P., Skolnick, P., 1996, The NMDA antagonist memantine blocks the expression and maintenance of morphine dependence, „Pharmacol.Biochem.Behav.” 53, 791−7, Polish Acad Sci, Inst Pharmacol, Krakow, 56.

25. Popik, P., Danysz, W., 1997, Inhibition of reinforcing effects of morphine and motivational aspects of naloxone−precipitated opioid withdrawal by N−methyl−D−aspartate receptor antagonist, memantine, „J.Pharmacol.Exp.Ther.” 280, 854−865, Polish Acad Sci, Inst Pharmacol, Krakow, 69.

26. Popik, P., Mamczarz, J., Fraczek, M., Widla, M., Hesselink, M., Danysz, W., 1998, Inhibition of reinforcing effects of morphine and naloxone−precipitated opioid withdrawal by novel glycine site and uncompetitive NMDA receptor antagonists, „Neuropharmacology” 37, 1033−42, Polish Acad Sci, Inst Pharmacol, Krakow, 41.

27. Przegalinski, E., Baran, L., Siwanowicz, J., 1996, The role of nitric oxide in chemically– and electrically−induced seizures in mice, „Neurosci.Lett.” 217, 145−148, Polish Acad Sci, Inst Pharmacol, Krakow, 45.

28. Przegalinski, E., Tatarczynska, E., Deren−Wesolek, A., Chojnacka−Wojcik, E., 1997, Antidepressant−like effects of a partial agonist at strychnine−insensitive glycine receptors and a competitive NMDA receptor antagonist, „Neuropharmacology” 36, 31−37. Polish Acad Sci, Inst Pharmacol, Krakow, 40.

29. Przewlocka, B., Mika, J., Labuz, D., Toth, G., Przewlocki, R., 1999, Spinal analgesic action of endomorphins in acute, inflammatory and neuropathic pain in rats, „Eur.J.Pharmacol.” 367, 189−196, Polish Acad Sci, Inst Pharmacol, Krakow, 62.

30. Pyza, E., Meinertzhagen, I.A., 1996, Neurotransmitters regulate rhythmic size changes amongst cells in the fly’s optic lobe, „J.Comp Physiol” [A] 178, 33−45, Jagiellonian Univ Inst Zool, Krakow, 51.

31. Rioult−Pedotti, M.S., Friedman, D., Hess, G., Donoghue, J.P., 1998, Strengthening of horizontal cortical connections following skill learning, „Nat.Neurosci.” 1, 230−234. Jagiellonian Univ, Krakow, 119.

32. Schulz, S., Schreff, M., Schmidt, H., Handel, M., Przewlocki, R., Hollt, V., 1998, Immunocytochemical localization of somatostatin receptor sst2A in the rat spinal cord and dorsal root ganglia, „Eur.J.Neurosci.” 10, 3700−3708, Polish Acad Sci, Inst Pharmacol, Krakow, 49.

33. Skolnick, P., Layer, R.T., Popik, P., Nowak, G., Paul, I.A., Trullas, R., 1996, Adaptation of N−methyl−D−aspartate (NMDA) receptors following antidepressant treatment: implications for the pharmacotherapy of depression, „Pharmacopsychiatry” 29, 23−26, Polish Acad Sci, Inst Pharmacol, Krakow, 94.

34. Szklarczyk, A., Lapinska, J., Rylski, M., McKay, R.D., Kaczmarek, L., 2002, Matrix metalloproteinase−9 undergoes expression and activation during dendritic remodeling in adult hippocampus, „J.Neurosci.” 22, 920−930, M. Nencki Inst Expt Biol, Warsaw, 46.

35. Tatarczynska, E., Klodzinska, A., Chojnacka−Wojcik, E., Palucha, A., Gasparini, F., Kuhn, R., Pilc, A., 2001, Potential anxiolytic– and antidepressant−like effects of MPEP, a potent, selective and systemically active mGlu5 receptor antagonist, „Br.J.Pharmacol.” 132, 1423−1430, Polish Acad Sci, Inst Pharmacol, Krakow; Jagiellonian Univ, Collegium Medicum, Krakow, 91.

36. Willner, P., Moreau, J.L., Nielsen, C.K., Papp, M., Sluzewska, A., 1996, Decreased hedonic responsiveness following chronic mild stress is not secondary to loss of body weight, „Physiol Behav.” 60, 129−134, Polish Acad Sci, Inst Pharmacol, Krakow, AM Poznan, 41.

37. Zecca, L., Shima, T., Stroppolo, A., Goj, C., Battiston, G.A., Gerbasi, R., Sarna, T., Swartz, H.M., 1996, Interaction of neuromelanin and iron in substantia nigra and other areas of human brain, „Neuroscience” 73, 407−415, Institute of Molecular Biology, Jagiellonian University, Krakow, 53.

38. Zyss, T., Gorka, Z., Kowalska, M., Vetulani, J., 1997, Preliminary comparison of behavioral and biochemical effects of chronic transcranial magnetic stimulation and electroconvulsive shock in the rat, „Biol.Psychiatry” 42, 920−924, CMUJ, Inst Pharmacol PAN, Krakow, 40.