W tej części przedstawiam najczęściej cytowane publikacje z dziedziny ekologii i środowiska oraz nauk o roślinach i zwierzętach. Prace były publikowane w okresie od 1 stycznia 1996 do 31 grudnia 2005. Liczbę cytowań, które publikacja powinna uzyskać, by znaleźć się na liście, przyjęto arbitralnie na 40. Drugim warunkiem umieszczenia publikacji na liście była afiliacja autora z krajową instytucją naukową. Ponadto praca powinna się zaliczać do oryginalnych.

Dziedziny wyodrębnione są na podstawie klasyfikacji ISI (Institute of Scientific Information) w Filadelfii, dzielącej naukę na 22 podstawowe dyscypliny, a w obrębie nauk biologiczno−medycznych klasyfikacja ta wyróżnia 10 dziedzin nauki.

Ekologia i środowisko

W dziedzinie ekologia i środowisko zidentyfikowano 21 publikacji, cytowanych ponad 40 razy. Polska średnia cytowań w tej dziedzinie wynosi 3,76 (patrz: http://in−cites.com/countries/poland.html), graniczna wartość 40 cytowań przewyższa tę średnią nieco ponad 10 razy, podobnie jak w przypadku poprzednio opracowanej (patrz „FA” 5/2006) farmakologii.

Najwięcej wysoko cytowanych prac (13, co stanowi 62 proc. całości) pochodzi z Warszawy, 7 z Gdańska (33 proc. całości), pojedyncze publikacje dotyczą Krakowa i Łomianek. Osoby, które opublikowały najwięcej takich prac, to: prof. Jerzy Falandysz z Uniwersytetu Gdańskiego (7) oraz dr Bogdan Wojtyniak z Państwowego Zakładu Higieny w Warszawie (5). Najwięcej wysoko cytowanych publikacji związanych jest z Państwowym Zakładem Higieny w Warszawie (8) i Uniwersytetem Gdańskim (7); 12 publikacji powstało w instytutach resortowych, 7 w uniwersytetach, 2 w jednostkach PAN. Najczęściej cytowana praca miała 218 powołań (praca nr 12); dotyczy ona zanieczyszczeń powietrza, podobnie jak publikacja nr 16 i 13 z kolejno 98 i 90 cytatami. Większość prac na liście, w tym wszystkie najwyżej cytowane, powstały przy znaczącym bądź dominującym udziale partnerów zagranicznych. Tylko 4 publikacje mają 50−procentowy lub wyższy udział autorów z kraju. Listę publikacji zamieszczam poniżej, liczba cytowań została wytłuszczona. Przeciętna liczba cytowań prac umieszczonych na liście wynosiła 71,5 i przewyższa średnią krajową dyscypliny 19 razy.

1. Anderson, H.R., Spix, C., Medina, S., Schouten, J.P., Castellsague, J., Rossi, G., Zmirou, D., Touloumi, G., Wojtyniak, B., Ponka, A., Bacharova, L., Schwartz, J., Katsouyanni, K., 1997, Air pollution and daily admissions for chronic obstructive pulmonary disease in 6 European cities: results from the APHEA projekt, „Eur.Respir.J.” 10, 1064−1071, Natl Inst Hyg, Warsaw, 85.

2. Blankenship, A.L., Kannan, K., Villalobos, S.A., Villeneuve, D.L., Falandysz, J., Imagawa, T., Jakobsson, E., Giesy, J.P., 2000, Relative potencies of individual polychlorinated naphthalenes and halowax mixtures to induce Ah receptor−mediated responsem, „Environmental Science & Technology” 34, 3153−3158, Univ Gdansk, Dept Environm Chem & Ecotoxicol, Gdansk, 50.

3. Boyle, P., Maisonneuve, P., Bueno, d.M., Ghadirian, P., Howe, G.R., Zatonski, W., Baghurst, P., Moerman, C.J., Simard, A., Miller, A.B., Przewoniak, K., McMichael, A.J., Hsieh, C.C., Walker, A.M., 1996, Cigarette smoking and pancreas cancer: a case control study of the search programme of the IARC, „Int.J.Cancer” 67, 63−71, Canc Control & Epidemiol Dept, Warsaw, 47.

4. Falandysz, J., Strandberg, L., Bergqvist, P.A., Kulp, S.E., Strandberg, B., Rappe, C., 1996, Polychlorinated naphthalenes in sediment and biota from the Gdansk Basin, Baltic Sea, „Environmental Science & Technology” 30, 3266−3277, Univ. Gdansk, Dept Environm Chem & Ecotoxicol, Gdansk, 49.

5. Falandysz, J., Rappe, C., 1996, Spatial distribution in plankton and bioaccumulation features of polychlorinated naphthalenes in a pelagic food chain in southern part of the Baltic proper, „Environmental Science & Technology” 3362−3370, Univ Gdansk, Dept Environm Chem & Ecotoxicol, Gdansk, 45.

6. Falandysz, J., 1998, Polychlorinated naphthalenes: an environmental update, „Environmental Pollution” 77−90, Univ Gdansk, Dept Environm Chem & Ecotoxicol, Gdansk, 73.

7. Grimm. V, Frank. K, Jeltsch. F, Brandl. R, Uchmanski. J, Wissel. C, 1996, Pattern−oriented modelling in population ecology, „Science Of The Total Environment” 183, 151−166, Polish Acad Sci, Inst Ecol, Lomianki, 53.

8. Herpin. U, Wolterbeek. B, Grodzinska. K, Weckert V., 2004, The distribution of heavy metals in a transect of the three states the Netherlands, Germany and Poland, determined with the aid of moss monitoring, „Science Of The Total Environment” 187, 198−39, Polish Acad Sci, W Szafer Inst Bot, Krakow, 44.

9. Kannan, K., Falandysz, J., 1997, Butyltin residues in sediment, fish, fish−eating birds, harbour porpoise and human tissues from the Polish coast of the Baltic Sea, „Marine Pollution Bulletin” 203−207, Univ Gdansk, Dept Environm Chem & Ecotoxicol, Gdansk, 77.

10. Kannan, K., Corsolini, S., Falandysz, J., Oehme, G., Focardi, S., Giesy, J.P., 2002, Perfluorooctanesulfonate and related fluorinated hydrocarbons in marine mammals, fishes, and birds from coasts of the Baltic and the Mediterranean Seas, „Environ.Sci.Technol.” 36, 3210−3216, Univ Gdansk, Dept Environm Chem & Ecotoxicol, Gdansk, 60.

11. Katsouyanni, K., Schwartz, J., Spix C., Touloumi, G., Zmirou, D., Zanobetti, A., Wojtyniak, B., Vonk, J.M., Tobias, A., Ponka, A., Medina, S., Bacharova, L., Anderson, H.R., 1996, Short term effects of air pollution on health: a European approach using epidemiologic time series data: the APHEA protocol, „J.Epidemiol.Community Health” 50 Suppl 1, S12−S18, Natl Inst Hyg, Warsaw, 85.

12. Katsouyanni, K., Touloumi, G., Spix, C., Schwartz, J., Balducci, F., Medina, S., Rossi, G., Wojtyniak, B., Sunyer, J., Bacharova, L., Schouten, J.P., Ponka, A., Anderson, H.R., 1997, Short−term effects of ambient sulphur dioxide and particulate matter on mortality in 12 European cities: results from time series data from the APHEA projekt, „Air Pollution and Health: a European Approach”, BMJ 314, 1658−1663, Natl Inst Hyg, Warsaw, 218.

13. Katsouyanni, K., Touloumi, G., Samoli, E., Gryparis, A., Le Tertre, A., Monopolis, Y., Rossi, G., Zmirou, D., Ballester, F., Boumghar, A., Anderson, H.R., Wojtyniak, B., Paldy, A., Braunstein, R., Pekkanen, J., Schindler, C., Schwartz, J., 2001, Confounding and effect modification in the short−term effects of ambient particles on total mortality: results from 29 European cities within the APHEA2 project, „Epidemiology” 12, 521−531, Natl Inst Hyg, Warsaw, 90.

14. Petit R.J., Glaz I., et all., 2002, Chloroplast DNA variation in European white oaks – Phylogeography and patterns of diversity based on data from over 2600 populations, „Forest Ecology And Management” 156, 5−26, Forestry Res Inst Warsaw, Dept Genet & Physiol Woody Plants, Warsaw, 57.

15. Petit, R.J., Burg K., Csaikl U.M., Glaz I., et all., 2004, Identification of refugia and post−glacial colonisation routes of European white oaks based on chloroplast DNA and fossil pollen evidence, „Forest Ecology And Management” 156, 74−46, Forestry Res Inst Warsaw, Dept Genet & Physiol Woody Plants, Warsaw, 60.

16. Schwartz, J., Spix, C., Touloumi, G., Bacharova, L., Barumamdzadeh, T., Le Tertre, A., Piekarski, T., Ponce, d.L., Ponka, A., Rossi, G., Saez, M., Schouten, J.P., 1996, Methodological issues in studies of air pollution and daily counts of deaths or hospital admissions, „J.Epidemiol.Community Health” 50 Suppl 1, S3−11, Natl Inst Hyg, Warsaw, 98.

17. Spix, C., Anderson, H.R., Schwartz, J., Vigotti, M.A., Le Tertre, A., Vonk, J.M., Touloumi, G., Balducci, F., Piekarski, T., Bacharova, L., Tobias, A., Ponka, A., Katsouyanni, K., 1998, Short−term effects of air pollution on hospital admissions of respiratory diseases in Europe: a quantitative summary of APHEA study results, „Air Pollution and Health: a European Approach. Arch.Environ.Health” 53, 54−64, Natl Inst Hyg, Warsaw, 49.

18. Szmigielski, S., 1996, Cancer morbidity in subjects occupationally exposed to high frequency (radiofrequency and microwave) electromagnetic radiation, „Sci.Total Environ.” 180, 9−17, Military Institute of Hygiene and Epidemiology, Warsaw, 47.

19. Touloumi, G., Katsouyanni, K., Zmirou, D., Schwartz, J., Spix, C., de Leon, A.P., Tobias, A., Quennel, P., Rabczenko, D., Bacharova, L., Bisanti, L., Vonk, J.M., Ponka, A., 1997, Short−term effects of ambient oxidant exposure on mortality: a combined analysis within the APHEA projekt, „Air Pollution and Health: a European Approach. Am.J.Epidemiol.” 146, 177−185, Natl Inst Hyg, Warsaw, 77.

20. Villeneuve, D.L., Kannan, K., Khim, J.S., Falandysz, J., Nikiforov, V.A., Blankenship, A.L., Giesy, J.P., 2000, Relative potencies of individual polychlorinated naphthalenes to induce dioxin−like responses in fish and mammalian in vitro bioassays, „Arch.Environ.Contam Toxicol.” 39, 273−281, Univ Gdansk, Dept Environm Chem & Ecotoxicol, Gdansk, 56.

21. Zmirou, D., Schwartz, J., Saez, M., Zanobetti, A., Wojtyniak, B., Touloumi, G., Spix, C., Ponce, d.L., Le Moullec, Y., Bacharova, L., Schouten, J., Ponka, A., Katsouyanni, K., 1998, Time−series analysis of air pollution and cause−specific mortality, „Epidemiology” 9, 495−503, Natl Inst Hyg, Warsaw., 82.

Nauki o roślinach i zwierzętach

W tej dyscyplinie nauki zidentyfikowano 21 publikacji oryginalnych, cytowanych ponad 40 razy. Średnia polska w tej dziedzinie wynosi 2,54, graniczna wartość 40 cytowań przewyższa tę średnią nieco ponad 15 razy i wydaje się, że w przypadku tej dyscypliny nauki wartością graniczną winno być ok. 25 cytowań.

Najwięcej wysoko cytowanych prac pochodzi z Kórnika (6, co stanowi 28 proc. całości), z Krakowa są 3 publikacje, z Białowieży 2; pojedyncze pochodzą z ośrodków w Białymstoku, Jastrzębiu, Katowicach, Łodzi i Poznaniu. Osobą, która opublikowała najwięcej takich prac jest prof. Jacek Oleksyn z Instytutu Dendrologii PAN w Kórniku (6). Najwięcej wysoko cytowanych publikacji związanych jest z Instytutem Dendrologii PAN w Kórniku (6), Instytutem Paleobiologii PAN w Warszawie (3), Instytutem Badania Ssaków PAN w Białowieży (2) i z UJ (2). W instytutach PAN powstało w tej dyscyplinie nauki 14 z 22 publikacji, 8 zaś w ośrodkach uniwersyteckich. Najczęściej cytowana praca miała 99 powołań (praca nr 6), ma ona charakter multidyscyplinarny, dotyczy zagadnień związanych z genetyką roślin, co może tłumaczyć wysoką liczbę cytowań, jako że prace z tej dyscypliny nauki należą do najczęściej cytowanych. Publikacja nr 5 była cytowana 94 razy, a praca nr 1 otrzymała 85 cytowań. Większość prac na liście, w tym wszystkie najwyżej cytowane, powstały przy znaczącym bądź dominującym udziale partnerów zagranicznych. Tylko 5 publikacji ma 50−procentowy lub wyższy udział autorów z kraju. Listę publikacji zamieszczam poniżej, liczba cytowań została wytłuszczona. Przeciętna liczba cytowań prac umieszczonych na liście wynosiła 58,3 i przewyższa średnią krajową dyscypliny 13 razy.

1. Jarillo, J.A., Gabrys, H., Capel, J., Alonso, J.M., Ecker, J.R., Cashmore, A.R., 2001, Phototropin−related NPL1 controls chloroplast relocation induced by blue light, „Nature” 410, 952−954, Jagiellonian Univ, Inst Mol Biol, Krakow, 85.

2. Jedrzejewski, W., Jedrzejewska, B., 1996, Rodent cycles in relation to biomass and productivity of ground vegetation and predation in the Palearctic, „Acta Theriologica” 41, 1−34, Polish Acad Sci, Mammal Res Inst, Bialowieza, 53.

3. Kowalewski, M., Goodfriend, G.A., Flessa, K.W., 2004, High−resolution estimates of temporal mixing within shell beds: the evils and virtues of time−averaging, „Paleobiology” 24, 287−304, Paleobiology 24, 287−304. Polish Acad Sci, Inst Paleobiol, Warsaw, 43.

4. Kowalewski, M., Dulai, A., Fursich, F.T., 1998, A fossil full of holes: The Phanerozoic history of drilling predation, „Geology” 26, 1091−1094, Polish Acad Sci, Inst Paleobiol, Warsaw, 40.

5. Kozlowski, J., Weiner, J., 1997, Interspecific allometries are by−products of body size optimization, „American Naturalist” 149, 352−380, Jagiellonian Univ, Inst Environm Biol, Krakow, 94.

6. Liu, C., Muchhal, U.S., Uthappa, M., Kononowicz, A.K., Raghothama, K.G., 1998, Tomato phosphate transporter genes are differentially regulated in plant tissues by phosphorus, „Plant Physiol.” 116, 91−99, Univ Lodz, Dept Plant Cytochem & Cytogenet, Lodz, 99.

7. Luo, Z.X., Cifelli, R.L., Kielan−Jaworowska, Z., 2001, Dual origin of tribosphenic mammals, „Nature” 409, 53−5, Polish Acad Sci, Inst Paleobiol, PL−00818 Warsaw, Poland, 54.

8. Mikolajczyk, M., Awotunde, O.S., Muszynska, G., Klessig, D.F., Dobrowolska, G., 2000, Osmotic stress induces rapid activation of a salicylic acid−induced protein kinase and a homolog of protein kinase ASK1 in tobacco Wells, „Plant Cell” 12, 165−178, Institute of Biochemistry and Biophysics, Polish Academy of Sciences, Warsaw, 77.

9. Piotrowska, K., Wianny, F., Pedersen, R.A., Zernicka−Goetz, M., 2001, Blastomeres arising from the first cleavage division have distinguishable fates in normal mouse development, „Development” 128, 3739−3748, Polish Acad Sci, Dept Expt Embryol, Jastrzebiec, 43.

10. Reich, P.B., Oleksyn, J., Tjoelker, M.G., 1996, Needle respiration and nitrogen concentration in Scots Pine populations from a broad latitudinal range: A common garden test with field−grown trees, „Functional Ekology” 10, 768−776, Polish Acad Sci, Inst Dendrol, Kornik, 41.

11. Scheid. O, Jakovleva, L., Afsar, K., Maluszynska, J., Paszkowski, J., 1996, A change of ploidy can modify epigenetic silencing, „Proc.Natl.Acad. Sci.U.S.A.” 93, 7114−7119, Silesian Univ, Dept Plant Anat & Cytol, Katowice, 58.

12. Sluse, F.E., Almeida, A.M., Jarmuszkiewicz, W., Vercesi, A.E., 1998, Free fatty acids regulate the uncoupling protein and alternative oxidase activities in plant mitochondria, „FEBS Lett.” 433, 237−240, Adam Mickiewicz Univ, Dept Bioenerget, 45.

13. Switonski, M., Reimann, N., Bosma, A.A., Long, S., Bartnitzke, S., Pienkowska, A., Moreno−Milan, M.M., Fischer, P., 1996, Report on the progress of standardization of the G−banded canine (Canis familiaris) karyotype. Committee for the Standardized Karyotype of the Dog (Canis familiaris), „Chromosome.Res.” 4, 306−309, Department of Genetics and Animal Breeding, Agricultural University of Poznan, 68.

14. Tjoelker M.G., Oleksyn J., Reich P.B., 1999, Acclimation of respiration to temperature and CO2 in seedlings of boreal tree species in relation to plant size and relative growth rate, „Global Change Biology” 5, 679−691, Polish Acad Sci, Inst Dendrol, Kornik, 55.

15. Tjoelker, M.G., Oleksyn, J., Reich, P.B., 1998, Seedlings of five boreal tree species differ in acclimation of net photosynthesis to elevated CO (2) and temperature, „Tree Physiol.” 18, 715−726, Polish Acad Sci, Inst Dendrol, Kornik, 43.

16. Tjoelker, M.G., Reich, P.B., Oleksyn, J., 1999, Changes in leaf nitrogen and carbohydrates underlie temperature and CO2 acclimation of dark respiration in five boreal tree species, „Plant Cell And Environment” 22, 767−778 Polish Acad Sci, Inst Dendrol, Kornik, 40.

17. Tjoelker, M.G., Oleksyn, J., Reich, P.B., 2001, Modelling respiration of vegetation: evidence for a general temperature−dependent Q (10), „Global Change Biology” 7, 223−230, Polish Acad Sci, Inst Dendrol, Kornik, 54.

18. Viprey, V., Del Greco, A., Golinowski, W., Broughton, W.J., Perret, X., 1998, Symbiotic implications of type III protein secretion machinery in Rhizobium, „Mol.Microbiol.” 28, 1381−1389, Agr Univ Warsaw, Warsaw, 71.

19. Wright, I.J., Reich, P.B., Westoby, M., Ackerly, D.D., Baruch, Z., Bongers, F., Cavender−Bares, J., Chapin, T., Cornelissen, J.H., Diemer, M., Flexas, J., Garnier, E., Groom, P.K., Gulias, J., Hikosaka, K., Lamont, B.B., Lee, T., Lee, W., Lusk, C., Midgley, J.J., Navas, M.L., Niinemets, U., Oleksyn, J., Osada, N., Poorter, H., Poot, P., Prior, L., Pyankov, V.I., Roumet, C., Thomas, S.C., Tjoelker, M.G., Veneklaas, E.J., Villar, R., 2004, The worldwide leaf economics spektrum, „Nature” 428, 821−827, Polish Acad Sci, Inst Dendrol, Kornik, 63.

20. Zernicka−Goetz, M., Verlhac, M.H., Geraud, G., Kubiak, J.Z., 1997, Protein phosphatases control MAP kinase activation and microtubule organization during rat oocyte maturation, „Eur.J.Cell Biol.” 72, 30−38, Univ Warsaw, Inst Zool, Warsaw, 56.

21. Zima, J., Fedyk, S., Fredga, K., Hausser, J., Mishta, A., Searle, J.B., Volobouev, V.T., Wojcik, J.M., 1996, The list of the chromosome races of the common shrew (Sorex araneus), „Hereditas” 97−197, Polish Acad Sci, Mammal Res Inst, Warsaw, 53.