Rozsadnik kadry dla edukacji

„Badaj i ucz” – takie przesłanie daje profesor Kazimierz Denek nauczycielom akademickim w książce zamykającej tryptyk poświęcony refleksji na temat uniwersytetu w perspektywie społeczeństwa wiedzy. Taki też wewnętrzny nakaz może wyprowadzić każdy nauczyciel akademicki, zgłębiając treść książki, która ukazuje rozległą perspektywę służebnej roli uniwersytetu wobec narodu. Dziś, w epoce informacji, a zarazem wyśrubowanej specjalizacji, kiedy zmagamy się z nadaniem nowego kształtu życiu społecznemu, rola nauki jest nie do przecenienia. Jednak głębię celów można osiągnąć, gdy każdy nauczyciel akademicki, oprócz własnej specjalizacji, będzie miał na uwadze szerszy horyzont i potrzebę transferu swej wiedzy na użytek innych. Stąd wywodzą się zadania edukacyjne i potrzebni są nauczyciele. Przeto „badaj i ucz” to zadania dopełniające się, pozostające w koegzystencji i będące wyzwaniem do dobrej pracy nauczyciela akademickiego.

Przy traktowaniu edukacji jako siły napędowej cywilizacji zawód nauczyciela nabiera wymiaru profesji najwyższej użyteczności społecznej. Dlatego troska o jakość kształcenia na wszystkich poziomach edukacji poprzez kształcenie, dokształcanie i doskonalenie nauczycieli jest nieodłączna od zadań uniwersytetu, który ma być: „inicjatorem, nośnikiem postępu, przemian i doskonalenia w nauce i edukacji na wszystkich poziomach”. Jednak takie spojrzenie na uniwersytet nie jest powszechne. Tym bardziej cenne jest, że autor wydobywa zagubione w szarości trosk i codziennych kłopotów wątki edukacyjne, odsłaniając je. Unaocznia np., że: „Do Europy wiedzy droga wiedzie przez: przedszkole, szkołę podstawową, gimnazjum, liceum, uniwersytet i studia podyplomowe”. Wnikliwymi, ale jasno wyłożonymi poglądami, przekonaniami, radami inspiruje do troski o tę część uniwersytetu, która jest swoistym rozsadnikiem kadry dla edukacji narodowej.

Te problemy leżą na sercu każdemu profesorowi, a szczególnie profesorowi, który edukację uczynił przedmiotem swych badań naukowych i tej sprawie poświęcił twórcze siły. Właśnie z pozycji półwiecznych doświadczeń wyprowadzona jest treść książki. Dzięki niehermetycznemu językowi publikacja może z pożytkiem służyć różnym specjalistom.

Książka ukazuje nauczyciela jako twórcę przyszłości, choć dotyczy odrębnego problemu – ujętego wielostronnie, w szerokim kontekście filozoficznym, ekonomicznym i społecznym. Dzięki temu w rozległym przekroju merytorycznym poznać można problemy związane z tożsamością nauczyciela i ucznia, powinnościami nauczyciela, uniwersytecką edukacją nauczycieli, zawodowym kształceniem nauczycieli w XXI wieku, wartościami w edukacji, tworzeniem i rozwojem kapitału ludzkiego oraz rolą nauczyciela akademickiego w tworzeniu uniwersytetu. To cenne ujęcie, tym bardziej, że niektóre zagadnienia są powiązane personalnie z dorobkiem pedagogów tej miary, co: Józef Skrzypczak, Wincenty Okoń, Czesław Kupisiewicz, Wojciech Kojs, Antoni Grochowalski, Czesław Banach, Janusz Gnitecki.

Dzięki pracowitości i skrzętności Danuty Hyżak z Kuratorium Oświaty w Poznaniu w ostatniej części książki czytelnik znajdzie bibliografię prac autora w odniesieniu do szkolnictwa wyższego. Zestawienie to obejmuje 410 publikacji Niezwykłego Profesora. Wprawdzie takiego tytułu ani stanowiska w Prawie o szkolnictwie wyższym nie było i nie ma, ale funkcjonuje on wśród tych, którzy pragną wyrazić wdzięczność za szukanie i rozsiewanie dobra. Tryptyk Uniwersytet w perspektywie społeczeństwa wiedzy jest świadectwem, że taki tytuł prof. Kazimierzowi Denkowi przysługuje.

Jadwiga Michalczyk

Kazimierz Denek, Uniwersytet w perspektywie społeczeństwa wiedzy. Przyszłość kształcenia nauczycieli , WYŻSZA SZKOŁA PEDAGOGIKI I ADMINISTRACJI IM. MIESZKA I W POZNANIU, Poznań 2011.