Na pomoc millenialsom!

Potrzeba podjęcia na uczelniach efektywnych działań związanych z poradnictwem edukacyjnym skierowanym do studentów pierwszego roku pojawia się niczym refren w każdym artykule kolejnego już zeszytu Instytutu Współczesnej Cywilizacji im. Marka Dietricha, tym razem poświęconego sprawom związanym z problemami pierwszoroczniaków. W krótkim wstępie możemy przeczytać, że aby skutecznie przeciwdziałać takim zagrożeniom jak frustracja czy depresja, co w efekcie często wiąże się z rezygnacją ze studiów, konieczne jest wcześniejsze zdiagnozowanie problemów.

Włodzimierz Salejda (PWr) przedstawia doświadczenia uczelni technicznych. Zwraca uwagę na program adaptacyjny ADAPTER (AGH), który obejmuje cykl warsztatów oraz indywidualne spotkania mające charakter anonimowych konsultacji psychologicznych. W WAT studenci uczestniczą w spotkaniach informacyjno-organizacyjnych, otrzymują informator, mają zwiększoną liczbę zajęć z matematyki, prowadzone są dla nich kursy wyrównawcze z tego przedmiotu. W Politechnice Białostockiej na Wydziale Elektrycznym wprowadzono do programu studiów przedmiot metodyka studiowania. Pomysł wspierania studentów w Politechnice Wrocławskiej opiera się na udostępnianiu e-materiałów z analizy matematycznej i fizyki a na Wydziale Podstawowych Problemów Techniki uruchomiono system tutoringu. Autor wskazuje na konieczność opracowania ogólnokrajowego programu pod roboczą nazwą „Poradnictwo Edukacyjne dla studenta pierwszego roku studiów”.

Jolanta Urbanikowa (UW) dostrzega potrzebę reagowania na zjawisko odchodzenia, sięgające nierzadko 25% nowo przyjętych. W UW przeprowadzono badanie dotyczące rezygnacji ze studiów. Na decyzję o odejściu miały wpływ: treść studiów, postawy prowadzących zajęcia, zróżnicowanie zaawansowania wiedzy i umiejętności uczestników zajęć. Duże znaczenie przy podejmowaniu decyzji o odejściu miała także jakość studiowania: trudności adaptacyjne, problemy organizacyjne, chaos, brak przejrzystości procedur i nieprzyjazne otoczenie. Z badań wynika również, że coraz większa liczba studentów podejmuje studia bez dostatecznego przygotowania do rygorów kształcenia akademickiego. Dla nich dostęp do wsparcia akademickiego, pisze Urbanikowa, jak np. kursy doskonalenia umiejętności akademickich, tutoring, study groups, kształcenie uzupełniające, jest niezbędny.

Bardzo przekonująco brzmi pomysł tworzenia przez uczelnie wspólnot uczących się i wdrażanie odpowiedniego podejścia dydaktycznego zorientowanego na współpracę. Zdaniem autorki należy się starać, by wspólne uczenie się było normą, a nie wyjątkiem. Wydaje się, że takie podejście może mieć realny wpływ na jakość studiowania pokolenia millenialsów, osób urodzonych na przełomie wieków, uczących się zupełnie inaczej niż ich starsi koledzy. Dla millenialsów w procesie uczenia się ważna jest komunikacja, spersonalizowane, zindywidualizowane formy przyswajania wiedzy, udział w społecznościach uczących się oraz wykorzystanie narzędzi i usług web 2.0. Millenialsi potrafią samodzielnie dostarczać i tworzyć treści nauczania, organizować je, przekazywać swojej społeczności, kierować innymi, łączyć dane z różnych źródeł i lokalizacji, tworzyć grupy i współpracować.

Tak, są wspaniali, ale jednocześnie zagubieni w nowej sytuacji życiowej i rośnie wśród nich przeświadczenie, że ze studiów trudno „wylecieć”, a jeśli nawet, to gdzie indziej powitają ich z otwartymi ramionami. Prowadzi to do znacznego zmniejszenia wymagań stawianych studentom, a w konsekwencji do obniżenia jakości kształcenia i rangi dyplomu. Z tego stanu rzeczy zdają sobie sprawę władze wielu uczelni, od lat podejmując wysiłki organizowania dodatkowych zajęć wyrównawczych. Diagnoza jest raczej pesymistyczna, ale być może zapowiedzi reformy szkolnictwa średniego i wyższego pomogą się przyczynić do zmiany obecnej sytuacji.

Małgorzata Pawełczyk

Student pierwszego roku , Instytut Problemów Współczesnej Cywilizacji im. Marka Dietricha, Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej, Warszawa 2017.