Larum spod Giewontu

Dobra edukacja zawsze wiąże się z projektowaniem przyszłości. Taką też wymowę mają konferencje naukowe pedagogów prowadzone pod hasłem Edukacja jutra . Odbywają się one od 1994 roku w Zakopanem jako Tatrzańskie Seminaria Naukowe, przemianowane od 2010 w sympozja, które od 20 lat znane są pod nazwą TSN Edukacja Jutra . Przedsięwzięcie to jest dziełem wielu pedagogów, ale jego spiritus movens jest prof. Kazimierz Denek. Zaangażowanie i naukowy mecenat charyzmatycznego pedagoga urasta do rangi symbolu troski o przyszłość polskiej edukacji, dzięki czemu tak długo trwa swoiste larum, w którym słychać „głos z gór o problemach oświaty, nauki i szkolnictwa wyższego” (s. 123). Jest to fenomen, którego zaistnienie i trwanie polska kultura zawdzięcza jednej osobie – wszechstronnemu pedagogowi, zdolnemu do zmobilizowania setek osób do wysiłku w perspektywie edukacji jutra. Retrospektywne spojrzenie na ten fenomen daje książka XX lat Edukacji jutra u stóp Giewontu, która ukazuje też mistrzowski kunszt pociągania za sobą ludzi i mobilizowania ich do wysiłku na rzecz wspólnego dobra.

Przedmowa do książki wyszła spod pióra prof. Krystyny Duraj-Nowakowej. Poświęcona jest rozważaniu Mistrz: uczony i nauczyciel akademicki . Trudno byłoby znaleźć godniejszy temat, by jego opracowanie zadedykować Profesorowi i pogratulować mu jubileuszu. Tekst subtelnie ukazuje mistrza, który na naszych oczach promieniuje biegłością mistrzowską.

Zasadniczą część książki stanowi tekst samego prof. Denka, który w swoim stylu zaczyna od dedykacji i długich wyrazów wdzięczności, by później przedstawić własną relację XX lat Edukacji jutra w scenerii urokliwych Tatr . W tej części odsłonięte zostało to, co stanowi istotę TSN, a zatem: zasady organizacyjno-programowe, cele, dążenia, osiągnięcia, organizatorzy, współorganizatorzy, spuścizna. Nie pominął autor uczestników, podziękowań i przesłania. Te podziękowania przewijają się w dalszej części – W podzięce za XX lat Edukacji jutra – w której osiągnięcia przenikają się z własnym świadectwem życia. Tu wyraźnie przebija uniwersalna dewiza życiowa, która harmonizuje ze słowami papieża Pawła VI: „Człowiek naszych czasów chętniej słucha świadków aniżeli nauczycieli; a jeśli słucha nauczycieli, to dlatego, że są świadkami” (Evangelii nuntiandi , n. 41). To świadectwo życia prof. Denka tworzy Magnum Opus. A my możemy podziwiać, z jaką troską nieugiętego rycerza spod Giewontu walczy o dziedzictwo narodowe i na nim buduje przyszłość edukacji.

Niemalże widać, jak z serc pedagogów wyrywa się życzenie: Niezłomny rycerzu, prowadź. Taką wymowę ma dalsza część książki, na którą składa się rozdział Edukacja jutra na wirażu – w zapiskach „Wychowania na co dzień” autorstwa Jana A. Malinowskiego, który też jest autorem licznych fotografii. Ponadto Ewa Czaja zestawiła dysertacje doktorskie, których promotorem był prof. Denek. Natomiast Robert Sarnecki zestawił bibliografię prac o prof. Denku. Uwieńczeniem całości jest skrupulatnie wykonany przez Danutę Hyżak, Ewę Kraus i Roberta Sarneckiego Spis publikacji prof. zw. dr. hab. Kazimierza Denka za lata 1957-2014 . Przysłowiową kropkę nad i stawia Aleksandra Kamińska, dając notę o autorze.

Dwudziestolecie TSN uzmysławia, że świat się zmienia, a wraz z nim i my się zmieniamy. Jedno jest niezmienne: polska szkoła powinna sprostać współczesnym wyzwaniom i podjąć skuteczne działania, by rozwijać człowieczeństwo w człowieku. Tak najogólniej można wyrazić istotę wieloletniego przedsięwzięcia prof. Denka i wysiłku setek osób, które są uczestnikami i współtwórcami tego przedsięwzięcia. Bardziej szczegółowo i ekspresyjnie ujęte jest to w książce XX lat Edukacji jutra u stóp Giewontu oraz 42 tomach, które sukcesywnie były wydawane w minionym dwudziestoleciu. Niezależnie od tego, jak na nie patrzeć, pokazują one jedność w wielości i wielość w jedności. A wszystko to zawdzięczamy twórcy wielkich idei o społecznym sercu.

Jadwiga Michalczyk

Kazimierz DENEK, XX lat Edukacji jutra u stóp Giewontu , Oficyna Wydawnicza Humanitas, Wyższa Szkoła Humanitas w Sosnowcu, Sosnowiec 2014.