Odpowiedzialny jak doktorant

Zwiększenie odpowiedzialności doktoranta za realizację projektu proponuje Rada Młodych Naukowców w uchwale dotyczącej zmian w programie Preludium BIS Narodowego Centrum Nauki.

Autorzy zauważają, że o ile w programie Preludium – będącym dotychczas podstawowym instrumentem wsparcia doktorantów w zakresie badań podstawowych – ciężar przygotowania i prowadzenia projektu spoczywał na doktorancie, o tyle w nowej inicjatywie w większym stopniu odpowiedzialny za to staje się promotor. Jest on kierownikiem projektu, autorem koncepcji, a po uzyskaniu finansowania na badania ogłasza konkurs w celu wyłonienia doktoranta – wykonawcy. „Naszym zdaniem nadrzędną wartością w projektowaniu instrumentów wsparcia doktorantów powinno być zachęcanie ich do samodzielności naukowej oraz formułowania odważnych pomysłów” – czytamy w uchwale.

Jej pomysłodawcy rekomendują w związku z tym wprowadzenie obowiązku wspólnego składania raportów z wykonania projektu przez promotora i doktoranta oraz zapewnienie temu drugiemu ochrony jego interesów poprzez danie możliwości sygnalizowania ewentualnych nieprawidłowości w trakcie realizacji. Proponują także, by promotorzy, których dwa kolejne projekty Preludium BIS nie zakończyły się uzyskaniem przez doktoranta stopnia naukowego, bądź ich rozliczenie nie zostało pozytywnie ocenione przez ekspertów NCN, nie mogli w określonym czasie ponownie aplikować o projekt w tym programie. Kolejnym pomysłem jest cesja funkcji kierowniczej projektu Preludium BIS na doktoranta po okresie 2 lat realizacji projektu. „Rozwiązanie to wspierałoby proces kształtowania samodzielności naukowej doktorantów, którzy mogliby przejąć odpowiedzialność za projekt po pierwszej części jego realizacji” – tłumaczą autorzy uchwały, wskazując jednocześnie, że obecne rozwiązanie może skutkować niemożnością wykazania przez doktoranta kierownictwa projektem naukowym w różnych postępowaniach, np. stypendialnych.

Ogłoszony we wrześniu konkurs Preludium BIS skierowany jest do podmiotów prowadzących szkoły doktorskie. Jego budżet wynosi 160 mln zł. Finansowanie obejmuje środki na badania w wysokości maks. 180 tys. zł, koszty stypendium doktoranckiego oraz koszty pośrednie w wysokości maks. 20%. W ramach 3- lub 4-letniego projektu doktoranci zobowiązani są do realizacji kwartalnego bądź półrocznego zagranicznego stażu finansowanego przez Narodową Agencję Wymiany Akademickiej. Ogłoszenie wyników pierwszego konkursu nastąpi najpóźniej w czerwcu 2020 r.