Nowa rzeczywistość
Prof. dr hab. Michał Daszykowski , prorektor ds. finansów i rozwoju Uniwersytetu Śląskiego
Uniwersytet Śląski w Katowicach jako jedna z niewielu uczelni w znacznym stopniu skorzystała z możliwości zmian i wewnętrznej autonomii, jakie dała nam Ustawa 2.0. Wiele z rozwiązań, które dyskutowaliśmy, było postrzeganych przez konkurencyjne uczelnie jako słuszne, lecz awangardowe i trudne do zaakceptowania przez wspólnotę akademicką. Tymczasem przyjęte Statut, Strategia – której celem jest osiągnięcie statusu uczelni badawczej – Regulamin Pracy i Regulamin Organizacyjny oraz inne akty prawa wewnętrznego ukształtowały zupełnie nową rzeczywistość UŚ. Poszczególne akty i filozofia strategii rozwoju dały solidny fundament do trwałego budowania naszej pozycji badawczej.
Wśród najważniejszych zmian, które w 50-letniej historii naszej uczelni nie miały precedensu, możemy wymienić istotną konsolidację potencjału wydziałów i dyscyplin, a także gruntowną zmianę paradygmatu prowadzenia badań naukowych. Zredukowaliśmy liczbę wydziałów z 12 do 8, a liczbę dyscyplin z 37 do 25. Ministerialni eksperci zwrócili nam uwagę na znaczne rozmycie działalności naukowej. Jednakże jesteśmy przekonani, że dużym wysiłkiem dokonaliśmy znaczącej konsolidacji potencjału naukowego uniwersytetu i jasno wyznaczyliśmy nasze priorytetowe obszary badawcze.
Kolejnym fundamentalnym aspektem transformacji Uniwersytetu Śląskiego w kierunku uczelni badawczej była skuteczna likwidacja z dniem 1 października 2019 r. najmniejszych struktur organizacyjnych, jakimi były zakłady i katedry, na rzecz zespołów badawczych. Zespoły badawcze są tworzone przez uczonych na zasadach pełnej dobrowolności. Na ich czele stoją liderzy, akceptowani przez członków zespołu. Rolą szefa zespołu, który musi zdobyć szacunek i uznanie pozostałych jego członków, jest animowanie procesu badawczego i wspieranie prowadzonych badań, które przekładają się na realizację strategii uniwersytetu (tzn. osiąganie odpowiednich wskaźników).
Kluczowym elementem procesu transformacji jest sprofesjonalizowanie procesów kadrowych i uruchomienie biura ds. rozwoju kadr. Uniwersytet Śląski stał się w Polsce ośrodkiem, w którym tworzymy nowoczesne rozwiązania wspierające rozwój kadr sektora szkolnictwa wyższego w Polsce, o czym świadczy realizowany przez nas projekt „Interdyscyplinarne Centrum Rozwoju Kadr – think tank ds. rozwoju kluczowych kompetencji kadr przyszłości dla polskiej nauki”. W ostatnich dniach Uniwersytet Śląski uzyskał od Komisji Europejskiej znakomite rekomendacje po ocenie podejmowanych działań w sferze rozwoju i rekrutacji kadr. Wiele działań wspierających ich rozwój już zaplanowaliśmy i realizujemy w ramach pozyskanych środków z programu POWER. Natomiast dodatkowe inicjatywy, skupione w głównej mierze na podniesieniu pozycji naukowej i międzynarodowej widzialności, które wymagają realizacji w dużej skali zamierzamy podjąć, gdy uzyskamy dodatkowe środki.
Te wszystkie działania i ich rezultaty ukierunkowały nas w stronę zwiększania naszego potencjału badawczego, który chcemy stale wzmacniać.
Priorytetowe obszary badawcze UŚ
1. Harmonijny rozwój człowieka – troska o ochronę zdrowia i jakość życia
2. Nowoczesne materiały i technologie oraz ich społeczno-kulturowe implikacje
3. Zmiany środowiska i klimatu wraz z towarzyszącymi im wyzwaniami społecznymi
4. Humanistyka dla przyszłości – interdyscyplinarne badania kultury i cywilizacji, w szczególności w kontekście rozwoju nowych technologii
5. Badanie fundamentalnych właściwości natury