W drodze do federacji

„Utworzenie federacji Uniwersytetu Warszawskiego i Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego jest dla naszych uczelni przedsięwzięciem strategicznym, które chcielibyśmy zrealizować jeszcze w tej kadencji” – napisali rektorzy dr hab. Marcin Pałys, prof. UW i prof. dr hab. Mirosław Wielgoś do ministra nauki i szkolnictwa wyższego oraz ministra zdrowia. Wraz z listem przewodnim przesłali do resortów projekt pierwszego statutu federacji, który zgodnie z ustawą o szkolnictwie wyższym i nauce musi być przedłożony do uzgodnienia.

Uniwersytecką bramę przy Krakowskim Przedmieściu, najbardziej znany symbol Uniwersytetu Warszawskiego, zdobi orzeł otoczony pięcioma gwiazdami, reprezentującymi pięć pierwszych wydziałów uniwersytetu. Jedna z tych gwiazd odnosi się do medycyny. Pozostawała ona częścią UW od powstania uczelni w 1816 roku do lat 50. XX wieku, gdy decyzją władz państwowych wydziały lekarskie i farmaceutyczne zostały wydzielone z uniwersytetów w odrębne akademie, a obecnie uniwersytety medyczne.

Szansa ponownego połączenia się uczelni pojawiła się po 1989 r. Prof. Andrzej K. Wróblewski, który był wtedy rektorem Uniwersytetu Warszawskiego, wspominał po latach: „rektorem Akademii Medycznej był prof. Bogdan Pruszyński, zwolennik połączenia uczelni (…). Ale on odszedł, a jego następca już nie wykazywał entuzjazmu dla tego pomysłu. Chociaż wielu profesorów akademii wciąż nastawało na to, żeby jednak to zrobić” („UW – pismo uczelni”, marzec 2010).

Nowy początek

W ostatnich latach UW i WUM współpracowały m.in. w zakresie badań, np. w konsorcjum Centrum Badań Przedklinicznych i Technologii, a także w ramach projektów dotyczących społecznego kontekstu szczepień. Uczelnie realizują też razem projekty dydaktyczne, takie jak prowadzone przez nie kierunki studiów z zakresu logopedii ogólnej i klinicznej oraz kryminalistyki i nauk sądowych.

„Obecnie musimy już myśleć nie tylko o wspólnej historii, ale także o wspólnej przyszłości” – mówił niedawno prof. Mirosław Wielgoś, rektor WUM.

Po wejściu w życie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce z 2018 roku, w której przewidziano możliwość tworzenia federacji uczelni, rektorzy obu uniwersytetów podpisali list intencyjny w tej sprawie i powołali zespoły ds. federalizacji. Zdaniem rektora WUM – cytowanego przez pismo „Medycyna, Dydaktyka, Wychowanie” (nr 8/9 2019) – jest to bardzo korzystne rozwiązanie. „Każda z tworzących federację uczelni zachowuje swoją tożsamość i autonomię, ale jednocześnie dochodzi do uwspólnienia pewnych zasobów i ich dalszego funkcjonowania pod szyldem federacji” – tłumaczy prof. Mirosław Wielgoś.

Temat federalizacji, a później propozycje konkretnych zapisów w statucie były wielokrotnie dyskutowane na posiedzeniach Senatów obu uczelni. 16 października Senat UW, a 21 października Senat WUM pozytywnie zaopiniowały projekt Statutu Federacji UW i WUM. 28 października 2019 dokument został przesłany do resortów nauki i zdrowia.

Federacja UW i WUM ma mieć lekką – nierozbudowaną strukturę, tak by działać efektywnie, ale nie generować kosztów. Zgodnie z ustawą organami każdej federacji są prezydent oraz zgromadzenie. Projekt Statutu opracowany przez UW i WUM zakłada, że powołana zostanie również rada nadzorująca działania federacji.

Na zacieśnieniu współpracy obu uczelni skorzystają zarówno pracownicy, jak i doktoranci oraz studenci. Łatwiejsze niż dotychczas będzie tworzenie wspólnych zespołów badawczych. Rozszerzona zostanie oferta dla doktorantów, rozwijany będzie program międzyuczelnianych zajęć fakultatywnych dla studentów. Społeczności obydwu uczelni uzyskają dostęp do infrastruktury badawczej, bibliotek i zbiorów danych partnera. W przyszłości federalizacja może przełożyć się na wyższą pozycję rankingową uczelni oraz zwiększy wpływ uniwersytetów na otoczenie.

W ramach federacji uczelnie planują m.in.:

– wspólnie prowadzić wybrane badania,

– razem uczestniczyć w konkursach na granty,

– wspólnie prowadzić wybrane zajęcia dydaktyczne,

– współpracować w zakresie kształcenia doktorantów,

– współpracować w zakresie transferu technologii i komercjalizacji wyników badań naukowych,

– działać na rzecz łącznego traktowania obu uczelni w polskich i międzynarodowych rankingach,

– umożliwić studentom i doktorantom wspólne działanie w kołach naukowych i inkubatorach przedsiębiorczości,

– współpracować w zakresie transferu technologii i komercjalizacji wyników badań,

– zapewnić pracownikom, doktorantom i studentom partnerskiej uczelni dostęp do bibliotek i infrastruktury.