Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Dwudziestolatek
Pierwszą uczelnią w Olsztynie była utworzona w 1950 roku Wyższa Szkoła Rolnicza, przemianowana później na Akademię Rolniczo-Techniczną. W 1969 roku utworzono Wyższą Szkołę Nauczycielską, przekształconą następnie w Wyższą Szkołę Pedagogiczną. W 1980 roku założono Warmiński Instytut Teologiczny. Z połączenia tych trzech uczelni powstał w 1999 r. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski.
Początkowo w strukturze UWM funkcjonowało 12 wydziałów, na których studiowało 24,5 tys. studentów. Mieli oni do wyboru 32 kierunki. Od tamtej pory mury uczelni opuściło 138 625 absolwentów. Ponadto 252 naukowców otrzymało tytuły profesorskie, 720 osób – stopnie doktora habilitowanego, obroniono 2254 doktoraty. Badacze z UWM uzyskali ponad 300 patentów krajowych i zagranicznych.
Obecnie UWM składa się z 17 wydziałów i filii w Ełku. W wyniku ostatniej parametryzacji 7 wydziałów otrzymało kategorię A, 9 – kat. B, a 1 – kat. C. Uniwersytet posiada uprawienia do doktoryzowania w 20 dyscyplinach naukowych, a do habilitowania w 15.
Na olsztyńskiej uczelni studiuje obecnie 18 651 osób, w tym 366 obcokrajowców. Zdecydowana większość (15 283) uczy się w systemie stacjonarnym. Mogą korzystać z ponad dwukrotnie większej niż początkowo oferty kierunków studiów (74). Rozwojowi zainteresowań studentów służy 276 działających na uniwersytecie kół naukowych.
W gronie 3160 pracowników znajduje się 1812 nauczycieli akademickich, w tym 195 profesorów, 464 doktorów habilitowanych, 857 doktorów i 296 magistrów. W minionych 20 latach naukowcy UWM zrealizowali ponad pół tysiąca projektów badawczych, opiewających na łączną kwotę ponad 600 mln złotych. Blisko połowa – 238 – to granty Narodowego Centrum Nauki o łącznej wartości 68,3 mln zł. We wrześniu na Wydziale Nauki o Żywności rozpoczął się duży projekt DairyFunInn (wartość 2 mln zł), w wyniku którego za 3 lata na polski i chiński rynek trafią artykuły mleczne wzbogacone o wysokiej jakości składniki. O połowę mniej środków dostał Wydział Geodezji, Inżynierii Przestrzennej i Budownictwa, gdzie zostaną przygotowane jednolite modele jonosferyczne dla wszystkich liczących się satelitarnych systemów nawigacyjnych (GPS, GLONASS, Galileo, BeiDou) działających w czasie rzeczywistym. Oba przedsięwzięcia finansuje NCBR w ramach polsko-chińskiego konkursu bilateralnego.
Uniwersytecka biblioteka liczy ponad 1 mln pozycji, w tym 808 tys. książek i ponad 191 tys. czasopism. Obok niej na kortowskim kampusie pojawiły się w minionym 20-leciu: Collegium Biologiae, Centrum Nauk Humanistycznych, Centrum Konferencyjne, laboratoria Biotechnologii Środowiska, Centrum Akwakultury i Inżynierii Ekologicznej, Regionalne Centrum Informatyczne, nowe obiekty Wydziału Nauk Technicznych, Wydziału Nauki o Żywności, Medycyny Weterynaryjnej. Od podstaw zbudowano pływalnię uniwersytecką.
MK
O powstaniu UWM opublikowaliśmy w FA 10/1999 r. dwa artykuły: refleksję Stanisława Czachorowskiego Znak czasu czy przerost ambicji i obszerny reportaż Piotra Kieracińskiego Spełnione marzenia, pokazujący atmosferę tamtych czasów w olsztyńskim środowisku akademickim. Oba są dostępne na portalu forumakademickie.pl.
Rektor UWM, prof. Ryszard Górecki, mówi o początkach uczelni i rysujących się przed nią perspektywach:
Kiedy w 1999 roku wraz z pierwszym kolegium rektorskim i współpracownikami przygotowywaliśmy się do pierwszej inauguracji, mieliśmy świadomość, że uczestniczymy w wydarzeniu niezwykłej rangi. Dziś z pełną odpowiedzialnością stwierdzam, że nieodwracalnie zmieniliśmy wtedy dzieje naszego miasta i regionu. Jednym z najważniejszych wydarzeń minionych dwóch dekad było utworzenie w 2007 roku Wydziału Nauk Medycznych. Okazało się to kluczową decyzją nie tylko dla naszego uniwersytetu. Olsztyn stał się miejscem zdobywania wiedzy i praktyki w zakresie kształcenia lekarskiego, dietetyki, pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego, a także położnictwa. W Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym przeprowadzono we współpracy z profesorami z Japonii pierwsze w Polsce operacje wszczepiania stymulatora chorym w śpiączce. Otworzyliśmy także Klinikę Budzik dla Dorosłych oraz Centrum Medycyny Eksperymentalnej im. Emila Behringa.
W przyszłość patrzymy z optymizmem. Sądzimy, że powołana po raz pierwszy Rada Uczelni znacznie usprawni funkcjonowanie uniwersytetu. Mamy nowy statut, regulujący funkcjonowanie uczelni zgodnie z ideą, że o sile wspólnoty akademickiej decyduje skuteczność badawcza przedstawicieli określonych dyscyplin. W najbliższej ewaluacji ocenie poddamy aż 24 dyscypliny reprezentujące wszystkie dziedziny nauki. Niewiele jest w Polsce uczelni, które prowadzą aktywność naukową w tak szerokim zakresie.