Mitochondria i metafizyka

Źródło: UG

Do dwudziestu czterech powiększyła się liczba zdobytych przez Polaków ERC Starting Grants. W tegorocznym rozdaniu te najbardziej prestiżowe stypendia na starym kontynencie trafiły do dwóch naszych naukowców.

Dr hab. Michał R. Szymański (na fot.)z Uniwersytetu Gdańskiego otrzymał 1,5 mln euro na badanie mechanizmu naprawy DNA w ludzkich mitochondriach. Wyniki zaplanowanego na 5 lat projektu pozwolą zrozumieć fundamentalne zasady naprawy ludzkiego mitochondrialnego DNA, co poszerzy wiedzę na temat chorób mitochondrialnych.

– Wprawdzie zidentyfikowano już główne enzymy odpowiedzialne za naprawę mitochondrialnego DNA (mtDNA), ale sam proces nie jest do końca poznany – tłumaczy kierownik Pracowni Biologii Strukturalnej na Międzyuczelnianym Wydziale Biotechnologii UG i GUMed.

M.R. Szymański ukończył studia w dziedzinie biochemii i biofizyki na University of Houston w Stanach Zjednoczonych w 2007 roku. Cztery lata później uzyskał stopień doktora, a w tym roku habilitację. Na Uniwersytecie Teksańskim w ramach stypendium Jeane B. Kempner Postdoctoral Fellowship prowadził badania, które przyczyniły się do zrozumienia mechanizmów replikacji i naprawy DNA u bakterii, strukturalnych podstaw replikacji ludzkiego mitochondrialnego DNA oraz zrozumienia przyczyn toksyczności i powikłań związanych ze stosowaniem leków antywirusowych. W 2017 roku, dzięki finansowaniu w konkursie POLONEZ 2, uczony miał możliwość rozpoczęcia pracy naukowej w Polsce na Międzyuczelnianym Wydziale Biotechnologii Uniwersytetu Gdańskiego i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. W ub.r. otrzymał EMBO Installation Grant – Grant Europejskiej Organizacji Biologii Molekularnej.

Z kolei dr Rafał Banka z Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego zajmie się mereologiczną rekonstrukcją systemu metafizycznego w tekście Daodejing , jednym z najważniejszych w filozofii chińskiej. Przedmiotem jego badań będzie analiza fundamentalnych elementów metafizyki taoistycznej, stanowiącej punkt wyjścia do kolejnych etapów rekonstrukcji metafizyki Daodejing . Uwzględniają one m.in. reguły kompozycji, sposób trwania w czasie oraz przyczynowość. Naukowiec planuje także przyjrzeć się, jak uzyskana rekonstrukcja odnosi się do lokalizacji – zagadnienia szeroko dyskutowanego we współczesnej literaturze poświęconej mereologii. Trzyletni projekt o wartości prawie 230 tys. euro rozpocznie się na początku przyszłego roku.

– W filozofii chińskiej zawsze interesowała mnie możliwość zintegrowania jej z innymi tradycjami, przede wszystkim zachodnią. Mój projekt, który z uwagi na jego charakter zrealizuję indywidualnie, stanowi właśnie taką propozycję. Ma za zadanie włączyć myśl taoistyczną do współczesnych badań w dziedzinie metafizyki – wyjaśnia krakowski filozof.

Dr Rafał Banka pracuje w Katedrze Porównawczych Studiów Cywilizacji UJ. W 2012 roku uzyskał stopień doktora. Interesuje się filozofią chińską, filozofią porównawczą oraz współczesną estetyką i sztuką Państwa Środka. Badania prowadził m.in. na uniwersytecie w Pekinie. Jest stypendystą Narodowego Centrum Nauki (w ramach konkursu SONATA 12 finansowanego ze środków NCN badał estetykę Li Zehou jako formę poznania) i Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Polacy znaleźli się w gronie 408 nagrodzonych naukowców z 51 krajów. Projekty laureatów opiewają na łączną kwotę 621 mln euro. Do finansowania wybrano 13% z 3106 nadesłanych wniosków. Najwięcej grantów zdobyli przedstawiciele nauk ścisłych i technicznych – 178. Uzyskali oni współczynnik sukcesu na poziomie 13% (1363 wniosków). Reprezentanci nauk o życiu złożyli 867 aplikacji i zdobyli 115 grantów, co oznacza stopień sukcesu na poziomie 13,2%. Humaniści i „społecznicy” złożyli 876 wniosków i zdobyli 115 grantów, uzyskując stopień sukcesu na poziomie 13,1%. Granty będą realizowane w 24 krajach, najwięcej w Niemczech (73), Wielkiej Brytanii (64) i Holandii (53), przy czym o ile niemieccy badacze zdobyli 72 granty, o tyle Brytyjczycy (26) i Holendrzy (31) ustępują miejsca Francuzom (38), Włochom (37) i Izraelczykom (32). Żaden z zagranicznych naukowców nie wybrał Polski jako miejsca na prowadzenie badań.