To już trzydzieści lat

Zdjęcia z jubileuszowego posiedzenia KRUP na Uniwersytecie Łódzkim w marcu 2019 r.

W lutym 2019 r. minęła 30. rocznica powołania Konferencji Rektorów Uniwersytetów Polskich (KRUP), która skupia obecnie 20 polskich uniwersytetów. Naczelnym celem KRUP, będącej autonomicznym zgromadzeniem rektorów, jest zacieśnianie współpracy pomiędzy uniwersytetami, aby mogły sprostać wyzwaniom współczesności i przyszłości.

Tradycja współdziałania rektorów sięga okresu międzywojennego. Zwoływano wówczas Konferencję Rektorów Szkół Akademickich. Jednak po 1933 r. to ciało o charakterze opiniodawczym podporządkowane zostało ministrowi. Genezy powołania KRUP należy poszukiwać w bliższej przeszłości. Idea ustanowienia tego zgromadzenia nawiązuje do inicjatywy z okresu zrywu Solidarności, kiedy to rektorzy pod koniec 1981 r. powołali do życia Ogólnopolską Konferencję Rektorów Wyższych Uczelni (Krajowa Konferencja Rektorów Polskich Wyższych Uczelni).

Rektorzy jedenastu istniejących wówczas uniwersytetów, zgromadzeni w Krakowie 16 lutego 1989 r., nawiązując do postanowień Wielkiej Karty Uniwersytetów Europejskich podpisanej 18 września 1988 r. w Bolonii, powołali do życia KRUP. W swoich pracach Konferencja nawiązuje do wniosków wynikających z prac Konferencji Rektorów Europejskich. Rektorzy 20 uniwersytetów wchodzących obecnie w skład KRUP podczas posiedzeń plenarnych (co najmniej dwa posiedzenia zwyczajne w roku akademickim) opracowują i przedstawiają opinie i stanowiska dotyczące istotnych kwestii dla rozwoju polskiej nauki, oświaty i kultury, które przedstawiają Parlamentowi RP oraz ministrom resortowym. Dotychczas podczas posiedzeń plenarnych przyjęto niemal 350 uchwał i kilka innych dokumentów. Ich analiza wskazuje na istotną rolę jaką odgrywa zgromadzenie rektorów uniwersytetów. Realizując swoje cele statutowe KRUP współpracuje z innymi organami kolegialnymi reprezentującymi krajowe środowiska akademickie i naukowe, m.in. z Radą Główną Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Konferencją Rektorów Akademickich Szkół Polskich i Fundacją Rektorów Polskich.

KRUP powołał komisje zajmujące się różnymi obszarami tematycznymi. W kolejności chronologicznej powoływano: w 1998 r. Uniwersytecką Komisję Akredytacyjną (koniec jej działalności nastąpił 10 marca 2017, a zastąpiła ją Uniwersytecka Komisja Kształcenia powołana 10 czerwca 2016 r.), w 2001 r. Uniwersytecką Komisję Nauki, w 2002 r. Międzyuniwersyteckie Centrum Informatyzacji, w 2004 r. Uniwersytecką Komisję Finansową, w 2016 r. Uniwersytecką Komisję Kształcenia.

Pracami KRUP kieruje przewodniczący wybierany spośród urzędujących rektorów i wspierany przez wybieralne prezydium na pierwszym posiedzeniu plenarnym rozpoczynającej się kadencji. Kadencja przewodniczącego trwa równocześnie z kadencją rektorską (od 1996 r. 4 lata). Funkcję przewodniczącego KRUP obecnej IX kadencji pełni prof. med. Wojciech Nowak, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Honorowym przewodniczącym KRUP – tradycyjnie jest nim ustępujący przewodniczący – w kadencji 2016-2020 jest prof. Bronisław Marciniak z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Funkcję przewodniczących KRUP pełnili: I kadencja (1989-1990) – prof. Leszek Wojtczak, rektor Uniwersytetu Łódzkiego, II kadencja (1990-1996) – prof. Michał Seweryński, rektor UŁ, III kadencja (1996-1999) – prof. Włodzimierz Siwiński, rektor Uniwersytetu Warszawskiego, IV kadencja (1999-2002) – prof. Stefan Jurga, rektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, V kadencja (2002-2005) – prof. Marian Harasimiuk, rektor Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie, VI kadencja (2005-2008) – prof. Stanisław Lorenc, rektor UAM, VII kadencja (2008-2012) – prof. Wiesław Banyś, rektor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, VIII kadencja (2012-2016) – prof. Bronisław Marciniak, r ektor UAM. Spośród dziewięciu dotychczasowych przewodniczących trzech reprezentuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; dwóch Uniwersytet Łódzki oraz po jednym Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie, Uniwersytet Śląski i Uniwersytet Jagielloński.

Jubileuszowi KRUP poświęcono wiosenne posiedzenie na Uniwersytecie Łódzkim z udziałem byłych przewodniczących, profesorów M. Seweryńskiego i M. Harasimiuka.

Uniwersytety, których rektorzy tworzą Konferencję Rektorów Uniwersytetów Polskich:

Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Warszawski, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Uniwersytet Wrocławski, Uniwersytet Łódzki, Uniwersytet Śląski, Uniwersytet Gdański, Uniwersytet Szczeciński, Uniwersytet Opolski, Uniwersytet w Białymstoku, Uniwersytet Zielonogórski, Uniwersytet Rzeszowski, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II.

Wyróżnione pogrubioną czcionką jedenaście uniwersytetów istniało w chwili powołania KRUP, pozostałe uzyskały status uniwersytecki w późniejszych latach.