Reforma to konsolidacja
Prof. Anna Wypych-Gawrońska , rektor Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie, przedstawia rozwiązania, jakie wprowadziła jej uczelnia w wyniku wdrażania Ustawy 2.0.
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie przeprowadził zgodnie z harmonogramem wszystkie działania związane z wprowadzaniem w życie Ustawy 2.0. Nowa struktura uczelni ma na celu skonsolidowanie jednostek – wprawdzie wydziałów będzie więcej, ale zdecydowanie mniej instytutów, katedr i zakładów. Od 1 października będziemy mieć w uniwersytecie 6 wydziałów dziedzinowych: Humanistyczny, Nauk Społecznych, Prawa i Ekonomii, Sztuki, Nauk o Zdrowiu oraz Nauk Ścisłych, Przyrodniczych i Technicznych. Nowa struktura instytutów, katedr i zakładów będzie bazowała na podziale dyscyplin. W efekcie z ponad stu instytutów, katedr, zakładów i zespołów pozostanie w uczelni około trzydzieści jednostek. Ich liczba oczywiście może ulegać zmianie, jeśli pojawi się wniosek o utworzenie nowej jednostki zgodnie z warunkami określonymi w Statucie.
Działa już Rada Uczelni, w której znaleźli się reprezentanci środowiska prawniczego, lekarskiego oraz organizacji pracodawców. Stworzyliśmy nowy organ – Radę ds. Nadawania Stopni Naukowych i Stopni w Zakresie Sztuki – który od 1 października będzie zajmował się nadawaniem stopni naukowych. Dzięki wprowadzeniu rad dyscyplin naukowych pozostały w uczelni ciała kolegialne, które zastąpiły rady wydziałów i rady instytutów. Zadbaliśmy o szeroką reprezentację pracowników w organach kolegialnych. Do rad dyscyplin wejdą wszyscy pracownicy z tytułami naukowymi i stopniami doktora habilitowanego oraz najlepsi naukowo i pozytywnie zaopiniowani przez właściwą radę dyscypliny pracownicy ze stopniem doktora czy tytułem magistra. Wydziały będą miały przede wszystkim zadania dydaktyczne, natomiast instytuty, katedry i zakłady zajmą się badaniami i nauką, nie będą przy tym obciążane administracyjnymi i organizacyjnymi zadaniami w zakresie dydaktyki. Te działania przejmą kierunkowe zespoły ds. jakości kształcenia, podległe prodziekanom ds. studencko-dydaktycznych.
Aby przybliżyć pracownikom zasady reformy oraz określić kierunek zmian w uczelni, organizowałam wraz z prorektorami liczne spotkania z pracownikami, niektóre skierowane do całości społeczności, niektóre do poszczególnych dyscyplin, wiele odbywało się i odbywa w gronie osób odpowiedzialnych za jednostki. Największe zainteresowanie budziły sprawy nauki, badań, ewaluacji – to przecież w nich nastąpią największe zmiany, wymagające m.in. innego podejścia do prezentacji wyników badań, w których nie będzie liczyć się liczba publikacji, a ich jakość. Ewaluowanych dyscyplin będzie w naszym uniwersytecie aż 13. W tym zakresie ujawnia się u nas specyfika mniejszej uczelni, prowadzącej badania w wielu dziedzinach i dyscyplinach. Ewaluowane dyscypliny reprezentowane są czasem przez zaledwie kilkunastu pracowników, choć do większości dyscyplin przypisało się ponad 20 osób.
Wprowadziliśmy nowe zasady podziału środków na naukę. Jest ich w tym roku więcej, ale wniosków, na podstawie których będą wydatkowane, będzie mniej, ponieważ mogą o nie występować tylko instytuty, katedry i zakłady, a nie pojedynczy pracownicy. Chcieliśmy w ten sposób zapobiec rozpraszaniu środków finansowych i zachęcić do przeznaczania funduszy na działania priorytetowe dla dyscypliny, związane np. z publikacjami w najlepszych wydawnictwach i czasopismach. Wydzieliliśmy równocześnie subwencję przeznaczoną dla młodych naukowców i doktorantów – w tym przypadku będą składane wnioski indywidualne.
Od 1 października będziemy prowadzić Szkołę Doktorską, w której zagwarantowaliśmy po jednym miejscu dla każdej dyscypliny oraz po dziesięć miejsc dla doktorantów z zagranicy w przypadku dyscyplin literaturoznawstwo i językoznawstwo, ponieważ wygraliśmy dwa projekty STER ogłoszone przez NAWA. W obu projektach są przewidziane duże środki na stypendia dla doktorantów cudzoziemców. Mam nadzieję, że przyjadą do nas zdolni, młodzi naukowcy z całego świata, chcący prowadzić badania w Częstochowie.