Wydarzenia
Nowy rektor PG
GDAŃSK Prof. Krzysztof Wilde został 41. rektorem Politechniki Gdańskiej. Jego kadencja potrwa do 31 sierpnia 2020 roku. Jest specjalistą w zakresie mostownictwa, mechaniki budowli oraz diagnostyki i geodezyjnego monitoringu konstrukcji inżynierskich. Od 2015 roku kieruje Katedrą Wytrzymałości Materiałów. Prowadzi badania naukowe i prace rozwojowe w dyscyplinie inżynieria lądowa i transport. Jest autorem i współautorem około 60 prac indeksowanych w najważniejszych bazach: Web of Science – h-index 18, Google Scholar – 20, Scopus – 19, cytowanych ponad 1600 razy przez autorów z 60 państw. Uzyskał 4 patenty, zrealizował ponad 200 ekspertyz, projektów oraz opracowań technicznych. Jest czynnym inżynierem i posiada uprawnienia do projektowania i kierowania robotami budowlanymi w specjalności konstrukcyjno-budowlanej. Wybór nowego rektora stał się konieczny po nagłej śmierci prof. Jacka Namieśnika. Kontrkandydatem prof. Wildego był prof. Janusz T. Cieśliński.
Polak w Komitecie Wykonawczym ESU
SOFIA Jakub Grodecki, absolwent studiów inżynierskich na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, ekspert Polskiej Komisji Akredytacyjnej ds. studenckich oraz pełnomocnik Parlamentu Studentów RP ds. współpracy międzynarodowej i internacjonalizacji szkolnictwa wyższego, został członkiem siedmioosobowego Komitetu Wykonawczego Europejskiej Unii Studentów (European Students’ Union). ESU działa od 1982 roku i zrzesza 45 stowarzyszeń studenckich z 39 krajów. Reprezentuje ponad 20 mln studentów, promując ich edukacyjne, społeczne, gospodarcze i kulturalne interesy w stosunku do właściwych organów UE, Grupy Wdrożeniowej (zajmuje się reformami związanymi z procesem bolońskim), Rady Europy i UNESCO. Przewodniczącym ESU w ostatniej kadencji był Adam Gajek, wówczas student Uniwersytetu Warszawskiego, pierwszy w historii Polak na tym stanowisku.
Wieżowce przyszłości
POZNAŃ Klaudia Gołaszewska i Marek Grodzicki z Wydziału Architektury Politechniki Poznańskiej zajęli drugie miejsce w prestiżowym konkursie Skyscraper Competition magazynu „eVolo”. W ich koncepcji wentylowanie wieżowca – „Airscraper” – wykorzystuje efekt ciągu kominowego. Powietrze zasysane jest przy powierzchni ziemi, a następnie oczyszczane przez złożony system filtracji. Wymuszona cyrkulacja powietrza pozwala również lokalnie zredukować efekt miejskiej wyspy ciepła. Wieżowiec ma 800 metrów wysokości i 60 metrów średnicy. Składa się z 3 podstawowych modułów: wlotowego, solarnego oraz zielonego. Każdy z nich ma przypisane konkretne zadanie, tworząc wspólnie zintegrowany system funkcjonalny. Do konkursu nadesłano 478 prac, spośród których jury wyłoniło 3 finałowe i przyznało 27 wyróżnień.
Stypendium za modelowanie hydrologiczne
WROCŁAW Krzysztof Wolski, doktorant w Instytucie Inżynierii Środowiska na Wydziale Inżynierii Kształtowania Środowiska i Geodezji Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, został tegorocznym laureatem stypendium im. Anny Pasek. Konkurs promuje najzdolniejszych doktorantów polskich jednostek naukowych. Nagrodzony projekt ma wykazać zmiany w kształtowaniu się odpływu wód (ze szczególnym uwzględnieniem wód wezbraniowych) wynikające z przeobrażenia systemów leśnych w wybranych zlewniach górskich. Do tego celu wykorzystane zostaną zdjęcia satelitarne LANDSAT 7 oraz LANDSAT 8, na podstawie których określane będą zmiany struktury lasu w zlewniach w ciągu ostatnich 15 lat. Obserwowane dane pozwolą zbudować modele opad-odpływ, które umożliwią prognozę zmian w przyszłości.
Stypendium w wysokości 25 tys. zł jest fundowane przez Fundację im. Anny Pasek, założoną przez rodziców młodej badaczki z Uniwersytetu Jagiellońskiego, która zginęła tragicznie podczas wspinaczki na Mont Blanc.
Innowacyjny UJ
KRAKÓW Uniwersytet Jagielloński utrzymał 90. miejsce w rankingu europejskich uczelni wyróżniających się innowacyjnością przygotowanym przez agencję Thomson Reuters. To jedyna uczelnia z Europy Środkowo-Wschodniej w tym zestawieniu. Ocenie podlegały innowacje opracowane przez naukowców, zakres rozwoju nauk stosowanych, liczba uzyskanych patentów i wdrożeń mających kluczowe znaczenie dla gospodarki. Opisując UJ zwrócono uwagę na współpracę chemików z chińskimi naukowcami, która zmierza do zaprojektowania nowej generacji katalizatorów redukujących o 90% ilość zanieczyszczeń emitowanych przez silniki Diesla. Wspomniano także o przeprowadzonej w ub.r. operacji serca, podczas której lekarze ze Szpitala Uniwersyteckiego użyli techniki obrazowania holograficznego w czasie rzeczywistym. Zwycięzcą rankingu został ponownie belgijski uniwersytet KU Leuven.
Doktorat h.c. – prof. Ronald W. Langacker
LUBLIN Światowej sławy językoznawca, współtwórca językoznawstwa kognitywnego i twórca gramatyki kognitywnej, prof. Ronald Wayne Langacker z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Diego, został 8 maja doktorem honoris causa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. To 82. Doktor honorowy największej lubelskiej uczelni. W związku z jubileuszem 75-lecia UMCS laureat oprócz dyplomu otrzymał także okolicznościową statuetkę patronki uniwersytetu. Działalność naukowa prof. Langackera obejmuje językoznawstwo angielskie, językoznawstwo ogólne i teoretyczne oraz filozofię języka.
UW liderem dostępności
WARSZAWA Uniwersytet Warszawski otrzymał Grand Prix 4. konkursu architektoniczno-urbanistycznego Lider Dostępności 2019. Doceniono kompleksowe, wieloletnie działania uczelni, których efektem są m.in.: biblioteka cyfrowa gromadząca zbiory w formach dostępnych dla osób niewidomych i słabowidzących, transport uniwersytecki dla studentów na wózkach, wypożyczalnia adaptacyjnego sprzętu umożliwiającego robienie notatek na wykładach. Wszystkie nowo powstające obiekty, jak i te modernizowane, muszą spełniać kryteria dostępności dla użytkowników z niepełnosprawnością. Kładzie się nacisk na dbałość o odpowiednie kontrasty i oznaczenia, w tym tworzenie brajlowskich oznaczeń pomieszczeń, instalowanie pętli indukcyjnych (system wspomagania słuchu, zwłaszcza w miejscach, gdzie panuje duży hałas). W kategorii „obiekt mieszkalny/hotelowy” nagrodzono Dom Studencki „Hanka” Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Konkurs organizowany jest od 2015 roku przez Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji i Towarzystwo Urbanistów Polskich.
Doktorat h.c. – prof. Władysław Stróżewski
KRAKÓW Prof. Władysław Stróżewski, przewodniczący Polskiego Towarzystwa Filozoficznego, otrzymał 10 maja doktorat honoris causa Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie. Uhonorowano go za całokształt dorobku naukowego i zasługi dla środowiska akademickiego, m.in. wykształcenie wielu pokoleń filozofów. Wieloletnim miejscem jego pracy, obok Instytutu Filozofii UJ, była Akademia Muzyczna w Krakowie. Dorobek filozoficzny prof. Stróżewskiego obejmuje metafizykę, aksjologię, estetykę i antropologię. W swych dziełach Stróżewski stawia najważniejsze pytania klasycznej filozofii europejskiej i prezentuje własne oryginalne odpowiedzi. Znaczącą częścią jego twórczości są analizy z zakresu estetyki, a obok nich rozprawy na temat patriotyzmu, autorytetu, wielkości, istoty pokoju. Jest autorem kilkunastu pozycji książkowych i ponad 200 artykułów.
Laboratorium Neuronauki Języka
POZNAŃ W Wielkopolskim Centrum Zaawansowanych Technologii na Morasku otwarto Laboratorium Neuronauki Języka. Naukowcy zajmować się będą m.in. tym, jak mózg przetwarza treści kreatywne, takie jak nowe metafory wykorzystywane w reklamie; czy język rodzimy i język obcy przetwarzane są tak samo przez osoby dwujęzyczne oraz jak mózg przetwarza emocje zawarte w języku. Obecnie w laboratorium realizowane są dwa projekty badawcze, dotyczące funkcji wykonawczych mózgu, czyli tych odpowiedzialnych za tworzenie, utrzymywanie, nadzorowanie, poprawianie i realizowanie planu działania oraz przetwarzania znaczeń słów w języku ojczystym i obcym. To badania, które mogą znaleźć zastosowanie nie tylko przy opracowywaniu metod nauki języków obcych, ale także w terapii różnych zaburzeń, takich jak np. afazje. Laboratorium funkcjonuje przy Wydziale Anglistyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Nagroda za badanie bezdomności
LUBLIN Dr Małgorzata Kostrzyńska z Uniwersytetu Łódzkiego otrzymała Nagrodę im. Artura Rojszczaka, którą przyznaje Klub Stypendystów Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. W swojej pracy doktorskiej zrekonstruowała proces włączania w świat bezdomnych, oparty na mechanizmie reakcji społecznej i konsekwentnych jej zmianach tożsamościowych, przedefiniowaniu granic świata przeżywanego i zmianach granic uczestnictwa społecznego bezdomnych (podział „swoi” – „obcy”). Ukazała upełnomocnionych bezdomnych, organizujących przetrwanie, zmotywowanych, wyspecjalizowanych. Taki obraz odsłania paradoksy pomocy, bardziej „uczącej bezradności” niż motywującej; ujawnia potencjał bezdomnego. Laureatka współpracuje z podmiotami (rządowymi i pozarządowymi) na rzecz budowania sieci współpracy, służącej wsparciu osób bez domu. Doroczne spotkanie Klubu Stypendystów FNP odbyło się pod koniec maja w Lublinie.
Pięć medali polskich innowatorów
LIMASSOL Cztery złote i jeden srebrny medal zdobyli polscy naukowcy uczestniczący w Globalnym Forum Innowacji na Cyprze. Najcenniejsze laury zdobyły: Instytut Nowych Syntez Chemicznych z Puław (instalacja do ekstrakcji surowców roślinnych nadkrytycznym ditlenkiem węgla), Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy (rozdrabniacz do tworzyw sztucznych oraz wkład do siedziska wózka inwalidzkiego dla pacjentów ze skostnieniami), Instytut Transportu Samochodowego (Centrum Edukacji Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego). Imprezę zorganizował Międzynarodowy Klub Innowacji Archimedes.
Ma These en 180 Secondes
WARSZAWA Trzy Polki znalazły się w gronie laureatów konkursu „Mój doktorat w 180 sekund”, zorganizowanego przez Instytut Francuski w Polsce przy współpracy z podobnymi placówkami w Austrii, na Węgrzech, w Czechach i na Słowacji. Specjalną edycję dla naukowców z Europy Środkowej zorganizowano po raz pierwszy. Do finału zakwalifikowano 13 osób, w tym 7 z Polski. W 3 minuty, po francusku, w jasny, zwięzły i przekonujący sposób musiały przedstawić temat swojego doktoratu, korzystając tylko z jednego slajdu. I nagrodę i stypendium rządu francuskiego w wysokości 1700 euro przyznano Aleksandrze Dobosz z Instytutu Metalurgii i Inżynierii Materiałowej PAN, III nagroda przypadła Annie Rucińskiej z Uniwersytetu Jagiellońskiego, a Nagrodę Publiczności, będącą jednocześnie wyróżnieniem dyrektora Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej (czek w wysokości 4 tys. zł do wykorzystania na udział w europejskich konferencjach organizowanych przez NAWA), otrzymała Alicja Chwieduk z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Studenckie Noble
WARSZAWA W poszczególnych kategoriach konkursu Studenckie Noble, zorganizowanego po raz dziesiąty przez Niezależne Zrzeszenie Studentów, triumfowali: Dominik Taterra z Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego (medycyna i farmacja), kontrabasista Michał Bylina z Akademii Muzycznej w Krakowie (sztuka), Michał Lipka, prowadzący badania w Laboratorium Pamięci Kwantowych na Uniwersytecie Warszawskim (fizyka i astronomia), Kamil Książek, student matematyki z Politechniki Śląskiej (IT), Weronika Wojturska studiująca prawo na UW (nauki społeczno-ekonomiczne), Krzysztof Pszczółka działający w AZS i FUT (działacz) oraz Maciej Żołądek z Wydziału Energetyki i Paliw Akademii Górniczo-Hutniczej (nauki przyrodnicze i energetyka). Nagrodę specjalną przyznano Adamowi Tużnikowi z UJ za odkrycie nietypowej gwiazdy zmiennej, która znajduje się w gwiazdozbiorze Andromedy.
Instytut Nauk Medycznych
CHEŁM Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie otrzymała 28,5 mln zł na budowę nowej siedziby Instytutu Nauk Medycznych. Budynek dydaktyczny INM stanie przy ul. Batorego na terenach, które uczelnia bezpłatnie otrzymała od miasta na cele statutowe. Jest częścią szerszego planu rozwojowego uczelni związanego z rozbudową infrastruktury dotyczącej kształcenia w obszarach medycznych. Trzykondygnacyjny obiekt wyposażony w garaż podziemny będzie miał powierzchnię 4 tys. metrów kwadratowych. Zakończenie inwestycji planowane jest na rok 2021. W INM kształcić się będą przyszłe pielęgniarki oraz ratownicy medyczni. PWSZ stara się też o uzyskanie możliwości uczenia studentów także na kierunku pielęgniarstwo II stopnia.
Doktorat h.c. – prof. Jan Jankowski
SIEDLCE Prof. Jan Jankowski, kierownik Katedry Drobiarstwa na Wydziale Bioinżynierii Zwierząt Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, został 15 maja doktorem honoris causa Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach. Jest autorytetem naukowym z zakresu drobiarstwa, specjalistą w dziedzinie hodowli, chowu i żywienia indyków. Do jego najważniejszych osiągnięć należy wyhodowanie 7 krajowych rodów indyków, których mieszańce towarowe o nazwie handlowej WAMA w latach 1985–1990 stanowiły ponad 90% krajowego pogłowia tego gatunku ptaków. Opracował też nowe programy żywienia indyków rzeźnych, zwiększające efektywność odchowu i dobrostan ptaków oraz ograniczające emisję zanieczyszczeń do środowiska. Wcześniej najwyższą godność akademicką przyznały mu Państwowy Uniwersytet Rolniczy w Grodnie (2016) i Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie (2017).
Inżynierskie kokosy
KRAKÓW Projekty autorstwa przyszłych inżynierów z politechnik: Poznańskiej, Łódzkiej i Wrocławskiej oraz Akademii Górniczo-Hutniczej zwyciężyły w tegorocznej odsłonie KOnkursu KOnstrukcji Studenckiej KOKOS. Zgłoszono 36 projektów. Zwyciężyły: lokomotywa (model w skali 1:5,5) realizowana w ramach zawodów Railway Challenge (PP), lokalizator dla nurków rekreacyjnych Wavy (PŁ), mobilna platforma badawcza Scorpio X (PWr), bolid Maria zespołu PUT Motorsport (PP), motocykl LEM Thunder zespołu LEM Wrocław (PWr), wózek inwalidzki o zwiększonych możliwościach (Michał Zwierz, AGH, na fot.). Laureat każdej kategorii otrzymał 3 tys. zł od PKP SA oraz dodatkowe nagrody rzeczowe. KOKOS to ogólnopolski projekt realizowany przez Niezależne Zrzeszenie Studentów, którego celem jest wyłonienie najbardziej utalentowanych konstruktorów spośród studentów uczelni technicznych.
Doktorat h.c. – prof. Andreas Börner
LUBLIN 16 maja prof. Andreas Börner otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie. Od 2005 roku jest kierownikiem zespołu zajmującego się zarządzaniem i oceną zasobów genowych w banku genów w Leibniz Institute of Plant Genetics and Crop Plant Research w niemieckim Gatersleben. Jego dorobek naukowy obejmuje prace z genetyki klasycznej i molekularnej, hodowli roślin, fizjologii i biochemii roślin, ochrony zasobów genowych. Zajmował się problemami genetyki karłowatości zbóż, m.in. zidentyfikował i opisał gen karłowatości Rht10 pochodzący z chińskiej odmiany pszenicy ‘Ai-bian 1’ oraz (RhtB1f ) w Triticum aethiopicum. Poza tym wykrył geny karłowatości niewrażliwe na kwas giberelinowy w życie ct1 i ct2 zlokalizowane na chromosomach 7R i 5R oraz określił grupy homoeologiczne pszenicy, jęczmienia i żyta, na których zlokalizowane są geny karłowatości niewrażliwe na kwas giberelinowy.
FameLab 2019
WARSZAWA Dr hab. Ewelina Sielska-Badurek, foniatra, audiolog z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, zwyciężyła w 8. polskim konkursie FameLab dla badaczy, którzy w interesujący sposób opowiadają o wybranych zagadnieniach naukowych. Za prezentację „Czy śpiewać każdy może?” otrzymała 13 tys. zł oraz Nagrodę Specjalną Fundacji Kościuszkowskiej – promesę gwarantującą trzymiesięczne stypendium naukowe w USA w wysokości 9 tys. dolarów. II miejsce zajął Paweł Gora z UW (laureat II nagrody w XII konkursie FA „Skomplikowane i proste. Młodzi uczeni o swoich badaniach”), a III – Paweł Jedynak z UJ. Wyróżnieniem ministra nauki uhonorowano dr. Michała Bonieckiego z MIBMiK. FameLab jest międzynarodowym formatem, który pod egidą British Council odbywa się na całym świecie. Polską edycję współorganizuje Centrum Nauki Kopernik w Warszawie.
Doktorat h.c. – prof. Alvin Plantinga
LUBLIN Jeden z najwybitniejszych współczesnych filozofów religii i apologeta chrześcijaństwa, prof. Alvin Plantinga, został doktorem honoris causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Godność nadano w uznaniu jego zasług dla powrotu problematyki teizmu i religijnie zorientowanej filozofii ugruntowanej w metafizyce i epistemologii do głównego nurtu filozofii analitycznej, co doprowadziło do bezprecedensowego rozwoju współczesnej, analitycznej filozofii chrześcijańskiej. W 1982 roku Plantinga objął katedrę filozofii na Uniwersytecie Notre Dame w Indianie (USA), gdzie przez wiele lat kierował też Centrum Filozofii Religii. Praca na prestiżowym katolickim uniwersytecie zaowocowała trzytomowym opus magnum z pogranicza epistemologii i filozofii religii: Warrant: The Current Debate (1993), Warrant and Proper Function (1993) i Warranted Christian Belief (2000).
Doktorat h.c. – prof. Bogusław Buszewski
OLSZTYN Prof. Bogusław Buszewski z Wydziału Chemii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika otrzymał 1 czerwca tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Doceniono go jako twórcę toruńskiej szkoły analitycznej – ośrodka naukowego o międzynarodowej renomie – oraz jego badania w dziedzinie chemii analitycznej i fizycznej. Prof. Buszewski zajmuje się fizykochemią zjawisk powierzchniowych oraz z zastosowaniem chromatografii i technik pokrewnych, a także spektroskopią i chemometrią. Na UMK kieruje Katedrą Chemii Środowiska i Bioanalityki i Centrum Edukacyjno-Badawczym Metod Separacyjnych i Bioanalitycznych. Będzie kierował grupą badawczą w międzynarodowym trzyletnim projekcie ABC-Cancer, którego celem jest znalezienie małoinwazyjnego narzędzia diagnozy raka jelita grubego.
Nowe władze GTN
GDAŃSK Specjalizujący się w chemii fizycznej prof. Jerzy Błażejowski z Uniwersytetu Gdańskiego został wybrany na prezesa Zarządu Gdańskiego Towarzystwa Naukowego. Funkcję tę będzie sprawował już trzecią kadencję. Jego zastępcami zostali: prof. Marek Wesołowski – kierownik Katedry i Zakładu Chemii Analitycznej Wydziału Farmaceutycznego z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Uniwersytetu Gdańskiego oraz prof. inż. Ryszard Katulski – specjalista w dziedzinie radiokomunikacji z Katedry Systemów i Sieci Radiokomunikacyjnych Wydziału Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej. Funkcję sekretarza generalnego obejmie, pełniący ją przez minione dwie kadencje, prof. Jerzy Piotr Gwizdała, rektor UG.
Doktorat h.c. – prof. Andrzej Chwalibog
WARSZAWA 17 maja Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego nadała tytuł doktora honoris causa prof. Andrzejowi Chwalibogowi z Uniwersytetu Kopenhaskiego, absolwentowi SGGW. Od początku swojej pracy naukowej zajmował się problemami metabolizmu energii i białka u zwierząt. Wyniki jego badań stały się podstawą zaleceń żywieniowych dla różnych gatunków. W 2007 roku jako jeden z pierwszych rozpoczął badania dotyczące zastosowania nanocząstek srebra, złota i miedzi jako alternatywnych dodatków paszowych w żywieniu zwierząt. W ostatniej dekadzie prowadził badania nad zastosowaniem nanotechnologii w terapii nowotworów. Doświadczenia koncentrowały się na stworzeniu nanomolekuł, opartych przede wszystkim na grafenie, służących onkologicznej terapii celowanej. Jego dorobek zawodowy doceniła królowa Danii Małgorzata II, nadając mu tytuł Knight of the Dannebrog Order.
Lubelscy medycy liderami gender
LUBLIN Uniwersytet Medyczny w Lublinie z wynikiem 56% został liderem sporządzonego po raz pierwszy rankingu udziału kobiet wśród autorów publikacji naukowych na uczelniach całego świata. Na 4. miejscu Uniwersytet Gdański (52,9%), na 7. – Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu (51%), na 12. – Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu (50,3%), na 13. – Uniwersytet Medyczny w Łodzi (50,3%), na 15. – Warszawski Uniwersytet Medyczny (50,1%), a na 19. – Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie (48,9%). Zestawienie jest częścią tegorocznego międzynarodowego rankingu sporządzanego przez CWTS Leiden, który mierzy aktywność naukową uczelni w oparciu o publikacje naukowe ich pracowników. Kobiety stanowiły około 30% wszystkich autorów publikacji, jakie ukazały się na 963 ujętych w klasyfikacji zestawieniach między 2014 a 2017 rokiem. Sklasyfikowano blisko 1000 uczelni.
Mistrzowski impuls
HANKSVILLE Zespół Impuls tworzony przez studentów Politechniki Świętokrzyskiej wygrał międzynarodowe zawody łazików marsjańskich – University Rover Challenge w USA. Wśród 36 ekip z całego świata w konkursowe szranki stanęło osiem polskich drużyn. URC to prestiżowa rywalizacja studentów-konstruktorów robotów marsjańskich. Odbywa się na pustyni w stanie Utah w pobliżu analogu bazy marsjańskiej MDRS. Drużyny konkurują w zadaniach typu: zebranie próbki, symulowane wsparcie astronauty, przejazd przez trudny teren i serwisowanie sprzętu. Polskie załogi uczestniczą w konkursie od 10 lat. W 2011 roku zwyciężył łazik Magma 2, przygotowany na Politechnice Białostockiej. W 2013 i 2014 roku studenci z PB zajmowali ponownie pierwsze miejsca z łazikiem Hyperion i Hyperion 2. W 2015 i 2016 roku najlepsza okazywała się drużyna Legendary Rover Team z Politechniki Rzeszowskiej. Z kolei w ubiegłym roku na najwyższym stopniu podium stanął PCz Rover Team z Politechniki Częstochowskiej.
Polski Instytut Archeologiczny
ATENY/POZNAŃ Uniwersytet im. Adam Mickiewicza w Poznaniu otwiera placówkę, której zadaniem będzie reprezentowanie przed władzami greckimi wszystkich polskich naukowców, którzy zamierzają realizować swoje badania w tym kraju. Do tej pory Polacy nie mogli tam samodzielnie prowadzić wykopalisk, bo miejscowe prawo daje taki przywilej jedynie obcokrajowcowi, którego kraj otworzył w Atenach własny instytut badawczy. Dyrektorem PIAA został prof. Janusz Czebreszuk z Instytutu Archeologii UAM. Instytut będzie dysponować pulą 6 licencji na badania. W ramach trzech z nich będzie można prowadzić wykopaliska archeologiczne. Oferta skierowana jest także do historyków, historyków sztuki, bizantynistów, filologów klasycznych. Roczny koszt utrzymania placówki szacowany jest na 100 tys. zł. Po Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW w Kairze i Centrum Studiów Andyjskich UW w Cuzco to trzecia stała polska placówka za granicą skoncentrowana na archeologii.
Doktorat h.c. – ks. prof. Michał Heller
RZESZÓW Ks. prof. Michał Heller otrzymał 30 maja tytuł doktora honoris causa Politechniki Rzeszowskiej. Wyróżnienie zostało przyznane w uznaniu jego wybitnych osiągnięć i dokonań z zakresu filozofii przyrody, kosmologii relatywistycznej oraz relacji nauka-wiara. Jest autorem ponad 1100 publikacji, w tym blisko 70 monografii. Jako jedyny Polak został laureatem Nagrody Templetona, nazywanej także „teologicznym Noblem”. Badania naukowe prowadził m.in. na Katolickim Uniwersytecie w Louvain-la-Neuve w Belgii, gdzie objął Katedrę Georgesa Lemaitre’a, w Instytucie Astrofizyki Uniwersytetu w Oxfordzie, na Wydziale Fizyki i Astronomii Uniwersytetu w Leicester, na Wydziale Filozofii Katolickiego Uniwersytetu w Waszyngtonie, na Uniwersytecie Arizony w Tucson oraz na Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie. Jest twórcą i fundatorem Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych w Krakowie.
Nagrodzony „Martwy sezon”
NOWY SAD/KATOWICE Dr hab. Dagmara Drzazga, dziennikarka i reżyserka związana z oddziałem TVP w Katowicach, adiunkt na Wydziale Radia i Telewizji im. Krzysztofa Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, została laureatką konkursu Prix CIRCOM w kategorii Music and Arts. Nagrodę Europejskiego Stowarzyszenia Telewizji Regionalnych CIRCOM (Cooperative Internationale de Recherche et d’Action en matiere de Communication) otrzymała za film Martwy sezon opowiadający o Rafale Wojaczku, jednym z najważniejszych twórców powojennych, zaliczanym do grona „poetów wyklętych”. W kwietniu dokument, którego jest reżyserką i scenarzystką, zdobył I nagrodę ogólnopolskiego konkursu dziennikarskiego im. Krystyny Bochenek.
Lider Nauk Farmaceutycznych
WARSZAWA Główną nagrodę w konkursie, któremu patronują prezes Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego oraz prezes Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, zdobył dr n. farm. Witold Brniak z Wydziału Farmaceutycznego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Za rozprawę poświęconą metodom wytwarzania i oceny leków w formie tabletek rozpuszczalnych w jamie ustnej otrzymał 15 tys. zł i staż naukowy w laboratoriach Gedeon Richter. Jego praca wychodzi naprzeciw pacjentom, którzy mają problemy z połykaniem tabletek zawierających takie substancje, jak ibuprofen, ketoprofen czy prednizolon. W badaniach i doświadczeniach wykorzystał aparat własnej konstrukcji, dobrze odtwarzający warunki panujące w ludzkiej jamie ustnej i pozwalający na bardzo precyzyjne pomiary. II miejsce dla dr n. farm. Ilony Zaręby z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, a III – dr n. farm. Katarzyny Klimek z Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.
Nagrody dla architektów i inżynierów
WARSZAWA Politechnika Śląska zajęła I miejsce wśród wydziałów architektury, a Politechnika Wrocławska wygrała klasyfikację wydziałów budownictwa w rankingu Top 10 for the Future miesięcznika „Builder”. Brano pod uwagę liczbę organizowanych wykładów, ćwiczeń, case-studies , warsztatów, konsultacji i konkursów oraz wszystkie inicjatywy kół naukowych i grup studenckich. Podczas gali ogłoszono zwycięzców Konkursu dla Młodych Architektów (I nagroda dla Wojciecha Kolędy, absolwenta Politechniki Warszawskiej, za „Ideę świątyni w kulturze katolickiej”) oraz Konkursu dla Młodych Inżynierów Budownictwa (I nagroda dla Karoliny Tomaszkiewicz, doktorantki Politechniki Krakowskiej, za „Projekt kładki pieszo-rowerowej na dawnym moście kolei wąskotorowej”). We wspólnym zadaniu architektoniczno-inżynierskim triumf odnieśli studenci Politechniki Wrocławskiej za „Plug-in Bridge”, czyli most z boksami hostelowymi na krakowskim Podgórzu (na fot.).
Prześledzą migrację owadów
KRAKÓW Dr Tomasz Suchan oraz dr hab. Michał Ronikier z Instytutu Botaniki im. W. Szafera PAN, we współpracy z naukowcami z Institut de Biologia Evolutiva oraz Universitat Autonoma z Barcelony, opracowali technikę monitoringu owadów pokonujących znaczne odległości. Opiera się na metabarkodingu. Naukowcy przeanalizowali depozyt pyłku z 47 okazów rusałki osetnika schwytanych wiosną na wybrzeżu Morza Śródziemnego. W trakcie swojego 3-tygodniowego życia motyl ten podróżuje pomiędzy Europą i Afryką, ale trasy jego migracji pozostają nieznane. Krótki fragment DNA z ziaren pyłku wykorzystano jako molekularny kod kreskowy (tzw. barkod) do zidentyfikowania gatunków roślin odwiedzonych przez owady. Analizy wykazały obecność 157 gatunków należących do 23 rzędów, z których większość występowała w Afryce. Na podstawie tej analizy możliwe było określenie regionów geograficznych, w których przebywały owady. Wyniki badań wskazują również na transkontynentalny transport pyłku roślin owadopylnych, a tym samym przepływ genów pomiędzy populacjami na różnych kontynentach.
Nagroda im. Benedykta Polaka
WARSZAWA Na Zamku Królewskim wręczono doroczne nagrody przyznawane za wybitne osiągnięcia eksploracyjne i badawcze. Laureatami tegorocznej nagrody im. Benedykta Polaka zostali: prof. Robert I. Frost, brytyjski historyk szkockiego pochodzenia z Uniwersytetu w Aberdeen, autor książki The Oxford History of Poland-Lithuania (I tom wydano w 2015 r., w Polsce – w 2018, trwają prace nad II) oraz prof. Jacek Oleksyn z Instytutu Dendrologii PAN w Kórniku, specjalizujący się w biologii drzew i leśnictwie, który podczas ostatnio realizowanego projektu przebył z zespołem naukowym 47 tys. km, odwiedzając 277 powierzchni badawczych, by sprawdzić jak na przestrzeni ostatnich 100 lat zmieniło się funkcjonowanie europejskich drzewostanów sosny. Kapituła nagrody postanowiła przyznać również wyróżnienia specjalne: podróżniczce Annie Kufel-Dzierzgowskiej oraz Mateuszowi Waligórze, który samotnie przeszedł mongolską część pustyni Gobi.
Współpraca: Jolanta Cianciara, Agata Cymanowska, Beata Czechowska-Derkacz, Lidia Jakskuła, Katarzyna Kadaj-Kuca, Mariusz Kopiejka, Joanna Kosmalska, Lech Kryszałowicz, Agnieszka Książkiewicz, Karolina Kuzioła, Iwona Pachcińska, Dorota Rojek-Koryzna, Andrzej Romański, Małgorzata Rybczyńska, Katarzyna Skałecka, Jolanta Szajbe, Krzysztof Szwejk, Jacek Szymik-Kozaczko, Dominika Wojtysiak-Łańska