Kształcenie i podmiotowość
Kształcenie to temat szczególnie interesujący studentów. Nic zatem dziwnego, że podczas konferencji NKN Forum w Gdyni wielokrotnie zabierał głos ich przedstawiciel Dominik Leżański , przewodniczący Parlamentu Studentów RP.
Już podczas otwarcia debaty Dominik Leżański podkreślił, że ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce nie tylko zabezpiecza prawa studentów (np. wprowadzając obowiązek wydania dyplomu w ciągu 30 dni po obronie), ale także wprowadza pewne zobowiązanie i angażuje studentów w celu wypracowania jak najlepszego kształcenia. Zostały już podjęte pewne kroki, by studia stawały się elitarne – wprowadzono Student Staff Ratio . Mimo początkowych obaw, po dwóch latach stało się to standardem i przyczyniło się do poprawy jakości kształcenia, chociażby dzięki zmniejszeniu liczby studentów w grupach ćwiczeniowych czy laboratoryjnych, co umożliwia wzrost kontaktu bezpośredniego z nauczycielami akademickimi.
D. Leżański brał także udział w pierwszej sesji pt. „Jakość kształcenia w polskim systemie szkolnictwa wyższego – rozwiązania prawne i organizacyjne” prowadzonej przez prof. Zbigniewa Marciniaka, przewodniczącego Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego. We wstępie do dyskusji prof. Marciniak porównał sytuację szkół wyższych do banków: – Oddajemy pieniądze do banku i ufamy, że niż złego nim się nie przydarzy, chociaż nie mamy zielonego pojęcia jak on funkcjonuje. Ze szkołą wyższą jest podobnie. Student również ma zaufanie, że dostanie najlepsze wykształcenie, jakie tylko może być. Ze środka systemu widać, że są elementy do poprawy, które – dzięki autonomii – w pełni zależą od uczelni. Stąd w pierwszej sesji próba odpowiedzenia na pytanie, co może robić uczelnia wyższa, by zapewnić wysoką jakość kształcenia. Dominik Leżański w związku z tym wypowiedział się na temat oczekiwań studentów wobec studiów.
Przewodniczący PSRP zaczął swoją wypowiedź od zwrócenia uwagi na spełnianie indywidualnych oczekiwań studentów, które są różne w zależności od typu uczelni i nie da się ich zestandaryzować. Aby wykorzystać studia w późniejszej pracy, studenci potrzebują dużej liczby zajęć praktycznych, dopasowanych do kierunku studiów. Umożliwia to zdobycie praktycznych umiejętności, które są niezbędne zarówno w pracy zawodowej, jak i naukowej. Wymaga to także stworzenia odpowiedniego programu studiów, który powstanie przy zaangażowaniu studentów. Jest to możliwe, kiedy na uczelni funkcjonuje system zapewniania jakości kształcenia, w którego tworzenie włączeni są studenci. Niezbędny jest również dobry przepływ informacji, który nie może opierać się tylko na formalnych narzędziach (np. ankietyzacji). Najskuteczniejszy sposób pozyskiwania informacji od studentów to bezpośrednia rozmowa, do tego zaś niezbędna jest otwarta, wspierająca studentów kadra, gotowa wysłuchać ich opinii.
Wyzwaniem, jakie stoi przed uczelniami, jest sprostanie szybko zachodzącym zmianom i dopasowywanie do nich programu i metod kształcenia. To również wymaga zaangażowania nauczycieli akademickich, a także poszerzenia grona kadry o osoby posiadające doświadczenie praktyczne i zawodowe.
Ważnym, codziennym działaniem na rzecz jakości kształcenia jest wspieranie studentów w procesie kształcenia. Dotyczy to w pierwszym rzędzie pracy administracji, np. dziekanatu, ale również standardów bezpośrednich relacji z nauczycielami akademickimi. – To wsparcie polega na tym, że z szacunkiem dla mistrza, ale w sposób partnerski student jest w stanie porozmawiać i podzielić się swoimi przemyśleniami i pomysłami z nauczycielem akademickim. Do tego powinniśmy dążyć – mówił Dominik Leżański.
Julia Sobolewska