Potrójny sukces w „łączeniu sił”

Po raz pierwszy w historii polskie ośrodki naukowe, i to od razu trzy, zdobyły granty w konkursie Teaming for Excellence finansowanym z programu Horyzont 2020. Akademia Górniczo-Hutnicza, Instytut Technologii Materiałów Elektronicznych i Narodowe Centrum Badań Jądrowych, jako liderzy projektów, otrzymają na realizację przedsięwzięć po 15 mln euro. Tym samym Polska, ex aequo z Cyprem, została głównym laureatem konkursu.

Teaming for Excellence jest jednym z trzech głównych instrumentów inicjatywy Unii Europejskiej „Upowszechnianie doskonałości, poszerzanie uczestnictwa” realizowanej w ramach programu Horyzont 2020. Ma na celu powołanie nowych centrów doskonałości, a także doskonalenie już istniejących w wyniku łączenia sił (teaming ) jednostek badawczych z państw rozwijających potencjał B+R z wiodącymi instytucjami naukowymi z całej Europy. W pierwszej fazie Komisja Europejska wybrała 30 spośród 208 złożonych projektów. Rywalizowały one wraz z ubiegłorocznymi, które wprawdzie przeszły wówczas do drugiego etapu, ale nie otrzymały finansowania. Ostatecznie wyselekcjonowano 13 projektów z największym potencjałem, w tym trzy polskie.

AGH stoi na czele projektu SANO realizowanego wraz z NCBJ, Klastrem LifeScience Kraków, Uniwersytetem w Sheffield, Towarzystwem Franuhofera Wspierania Badań Stosowanych i Forschungszentrum Jülich. Konsorcjanci utworzą Centrum Doskonałości Nowych Metod Diagnostyki Obliczeniowej i Terapii Zindywidualizowanej (Centre for New Methods In Computetional Diagnostics and Personalised Therapy), które zajmie się tworzeniem innowacyjnych metod diagnostyki medycznej i zindywidualizowanej terapii wspomaganych zaawansowanymi symulacjami komputerowymi. Przy wykorzystaniu m.in. znajdującego się w Akademickim Centrum Komputerowym CYFRONET superkomputera Prometheus (na fot.) rozwijane będą nowe metody obliczeniowe, algorytmy, modele i technologie związane z medycyną spersonalizowaną (ang. personalised healthcare , personalised medicine ). To koncepcja, która opiera się na zrozumieniu różnic między pacjentami chorującymi na tę samą chorobę i na jednoczesnym poznawaniu złożoności chorób. Dzięki temu możliwe jest dobieranie odpowiednich metod leczenia do konkretnych grup pacjentów.

Rys. Konrad Wysmułek

ITME jest koordynatorem projektu ENSEMBLE3 , w ramach którego powstanie jednostka badawcza wykorzystująca technologie dotyczące wzrostu kryształów i nowych materiałów funkcjonalnych o innowacyjnych właściwościach elektromagnetycznych (Centre of Excellence for Nanophotonics, Advanced Materials and Novel Crystal Growth-based Technologies). Znajdą one zastosowanie w nanofotonice, optoelektronice i medycynie. Partnerami są: Uniwersytet Warszawski, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, Karlsruher Institut für Technologie, Sapienza Universita di Roma oraz hiszpańskie nanoGUE Cooperative Research Center.

Projekt NOMATEN to wspólna inicjatywa NCBJ, francuskiego Komisariatu Energii Jądrowej i Energii Alternatywnych (CEA) i fińskiego Centrum Badań Technicznych VTT. Utworzą one Centre of Excellence in Multifunctional Materials and Medical Applications, w którym będą opracowywane, testowane i przygotowywane do produkcji materiały odporne na szczególnie trudne warunki spotykane m.in. w przemyśle chemicznym i energetyce, a także o specjalnych właściwościach użytecznych dla medycyny czy w technologiach kosmicznych. Utworzone zespoły badawcze będą zajmowały się m.in. wykorzystaniem innowacyjnych rozwiązań sektora jądrowego do materiałów niezbędnych dla wysoko wydajnych instalacji chemicznych czy syntezą nowych leków, w szczególności radiofarmaceutyków.

W konkursie przyznano łącznie 13 grantów o łącznej wartości 195 mln euro. Oprócz trzech polskich i trzech cypryjskich nagrodzono także po dwa projekty z Czech i Portugalii, a także po jednym z Bułgarii, Estonii i Łotwy.