Polskie triumfy w konkursach

Zespół naukowców z Wydziału Leśnego Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie pod kierownictwem prof. dr. hab. inż. Jarosława Sochy , został laureatem międzynarodowego konkursu z zakresu gospodarki leśnej „ForestValue – Innovating the forest-based bioeconomy”, współfinansowanego przez Komisję Europejską w programie Horyzont 2020. Celem projektu I-MAESTRO jest opracowanie strategii zarządzania, które zwiększą odporność biogospodarki na rozpady lasów i zmiany klimatu, przy jednoczesnym utrzymaniu wysokiego poziomu produkcji drewna, sekwestracji węgla i utrzymaniu dobrej jakości siedlisk pozwalającej na zachowanie różnorodności biologicznej.

– Problem rozpadów drzewostanów występuje na całym świecie, a spowodowany jest głównie czynnikami klimatycznymi. W Polsce dotyczy w największym stopniu Karpat. W latach 2006–2010 w nadleśnictwach z terenu Beskidów Zachodnich usunięto w ramach cięć sanitarnych 4,5 mln m3 drewna świerkowego. Podobnie jest w Puszczy Białowieskiej i Kotlinie Kłodzkiej. Z kolei obserwowane od roku 2015 nasilanie się procesu rozpadu drzewostanów sosnowych jest szczególnie niepokojące z uwagi na duży, ponad 60-proc. udział tego gatunku w powierzchni leśnej – tłumaczy prof. Socha.

Projekt wart 1,6 mln euro (URK otrzyma 195 tys. euro) potrwa trzy lata. Naukowcy zaktualizują bazy danych, a następnie przygotują symulację wpływu zakłóceń, scenariuszy zarządzania i zmian klimatu na produkcję drewna i magazynowanie węgla w ekosystemach leśnych oraz ochronę różnorodności biologicznej w różnej skali (drzewostanu, krajobrazu i europejskiego poziomu regionalnego). W badaniach wezmą też udział: National Research Institute of Science and Technology for Environment and Agriculture (Francja – lider), Potsdam Institute for Climate impact Research (Niemcy), European Forest Institute (Niemcy), University of Ljubljana (Słowenia).

Grupa dr. hab. Krzysztofa Stachowiaka z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu znalazła się wśród sześciu zwycięzców konkursu na międzynarodowe projekty badawcze z zakresu nauk humanistycznych i społecznych realizowane we współpracy z Indiami. Zorganizowała go sieć EqUIP (EU-India Platform for Social Sciences and Humanities). Polacy wraz z naukowcami ze Szwajcarii (University of Basel – koordynator projektu), Finlandii (Novia University of Applied Sciences), Indii (Jawaharlal Nehru University) i Słowenii (Research Centre of the Slovenian Academy of Sciences and Arts) podejmą badania nad indyjskim przemysłem filmowym jako czynnikiem nowych powiązań społeczno-ekonomicznych między Indiami a Europą. Projekt o akronimie FilmInd stawia sobie za cel zbadanie mechanizmów, które wyjaśnią zainteresowanie tamtejszej kinematografii starym kontynentem.

– Indyjski przemysł filmowy wytwarza rocznie blisko 2 tys. filmów, w których europejskie krajobrazy stanowią często istotny składnik opowieści. Coraz częściej kulturowe relacje pogłębiane są przez wydarzenia, jak choćby Indyjski Festiwal Filmowy w Warszawie i Krakowie, czy kwestie spoza sfery filmu, obejmujące turystykę, stosunki dyplomatyczne, możliwości inwestycyjne i związane z nimi miejsca pracy – wyjaśnia K. Stachowiak, kierownik polskiej części wartego 654 tys. euro projektu (189 tys. euro przypadnie UAM).

Jego rezultaty mają stanowić wkład w rozwój tzw. badań produkcyjnych (production studies ), które uzupełniają tradycyjną perspektywę, uwzględniając nie tylko estetyczny wymiar dzieła filmowego. Kultura produkcji łączy nacisk na czynniki ekonomiczne, instytucjonalne i społeczne z analizą stosunków pracy i socjologii kreatywności.

Wśród dziesięciu nagrodzonych w szóstym konkursie JPIARM „Innovations against antibiotic-resistant bacteria: New targets, compounds and tools” jest projekt z udziałem naukowców z Wydziału Biologii Uniwersytetu Gdańskiego „Zwalczanie superbakterii opornych na antybiotyki nakierowane na odpowiedź ścisłą za pomocą związków «anty-persister»”. Zadanie, jakie przed sobą postawili badacze, to zaprojektowanie nowych antybiotyków (inhibitorów RSH) skierowanych przeciwko bakteriom przetrwałym.

– Coraz więcej danych wskazuje na to, że jedną z głównych przyczyn nawracających infekcji są tzw. bakterie przetrwałe (ang. persisters ). Mimo że, w przeciwieństwie do typowej oporności na antybiotyki, stan przetrwały jest przejściowy, odwracalny i zwykle dotyczy niewielkiej subpopulacji patogenów, zwalczanie tych bakterii jest bardzo trudne. Ostatnie badania sugerują, że główną rolę w powstawaniu bakterii przetrwałych może pełnić cząsteczka sygnałowa ppGpp – opisuje kierownik gdańskiego zespołu, dr hab. Ewa Laskowska .

Uczestnicy międzynarodowego konsorcjum, w skład którego obok UG wchodzą Université Libre de Bruxelles (lider), Universitat Autonoma de Barcelona i Uniwersytet w Tuluzie, zamierzają poznać fizjologię bakterii przetrwałych, a w szczególności strukturę i mechanizm działania enzymów RSH odpowiedzialnych za syntezę tetrafosforanu guanozyny (ppGpp). Zakończenie projektu wartego 816,5 tys. euro (167 tys. euro dla UG) zaplanowano w 2021 roku.