MusiQuE – w dobrym towarzystwie

Źródło: AMWr

W instytucjach europejskich trudno sobie wyobrazić uczelnię, która się nie poddała procedurom zewnętrznej ewaluacji na poziomie międzynarodowym. W dobie światowej mobilności studenci, wybierając studia, sprawdzają, czy uczelnia jest akredytowana międzynarodowo. Ten kredyt zaufania jesteśmy im winni, gdyż zapewniamy w ten sposób jakość dostarczanej edukacji, jak również przyszłe zatrudnienie i start do ewentualnych karier. Podobnie jest w wyższym szkolnictwie muzycznym, ale tu, wobec wysoce konkurencyjnego obszaru sztuki, czynniki te odgrywają jeszcze istotniejszą rolę.

To cenne, że prawie wszystkie polskie uczelnie muzyczne chcą się poddać opinii międzynarodowej. Ale akredytacja dokonana przez ciało przystosowane do oceny uniwersytetów, politechnik i wyższych szkół innego typu nie może w sposób wiarygodny opiniować rzeczywistego poziomu procesów edukacyjnych zachodzących w uczelni muzycznej. Szkoły te powinny być akredytowane przez agencje, które w skład tzw. paneli eksperckich angażują rzeczywistych fachowców od muzyki. Taka agencja powinna być sektorowo ukierunkowana i zwracać uwagę na specyfikę tych szkół.

MusiQuE

W roku 2014 powstała MusiQuE – Music Quality Enhancement, która jest niezależną agencją mającą na celu stałą poprawę jakości w wyższym szkolnictwie muzycznym w Europie i poza nią, jak również pomoc w instytucjonalnych staraniach dotyczących poprawy jakości kształcenia. MusiQuE jest pochodną wieloletnich przygotowań czynionych w ramach European Association of Conservatoires (AEC). Swego rodzaju preludium stały się działania Komitetu ds. Poprawy Jakości kształcenia AEC (Quality Enhancement Committee), którego pryncypialną ideą było dostarczenie elastycznego narzędzia oceny instytucjonalnych celów i „wyostrzenia” instytucjonalnej misji. Raport oceniający uwydatniał dobre działania zachodzące w instytucji i dostarczał zestawu związanych z tym rekomendacji dostosowanych do kontekstu, w którym działa instytucja. Powstała w wyniku tych działań MusiQuE, której statut został podpisany przez prezydenta AEC Pascale’a De Groote w Hadze 7 października 2014 r., przyjęła wypróbowane i przetestowane elementy projakościowe opracowane w ramach prac AEC. Istnieje zatem bezpośredni i organiczny związek między procedurami AEC a procedurami MusiQuE i, odpowiednio, możliwe do zidentyfikowania i korzystne relacje między tymi dwoma podmiotami.

MusiQuE jest komisją akredytacyjną wyjątkową ze względu na jej europejski wymiar (znakomita większość istniejących komisji akredytacyjnych ma wymiar wyłącznie narodowy; jednym z wyjątków może być Institutional Evaluation Programme działający w ramach European Univesities Association, nie jest on jednak ukierunkowany sektorowo, lecz multidyscyplinarnie). Aby stworzyć ukierunkowaną na muzykę agencję akredytacyjną, jaką jest MusiQuE, AEC nawiązała bliską współpracę z National Association of Schools of Music w Stanach Zjednoczonych. Owocem są wspólne procedury akredytacyjne i prowadzenie uzgodnionej polityki dotyczącej rozwoju wyższego szkolnictwa muzycznego na świecie.

MusiQuE utworzył rejestr ekspertów, złożony w chwili obecnej z ponad 60 kompetentnych osób z różnych instytucji członkowskich AEC w kilku krajach europejskich, z doświadczeniem w różnych specjalizacjach muzycznych, i mających szerokie umiejętności językowe. Wybrani eksperci tworzą zespoły recenzentów, które przeprowadzają przeglądy.

W swoich procesach akredytacyjnych MusiQuE bierze w pierwszym rzędzie pod uwagę muzyczną wersję opisów dublińskich (Polifonia Dublin Descriptors) i efekty uczenia się AEC (AEC Learning Outcomes) z 2010 roku i ich znowelizowaną wersję z roku 2017 jako ściśle ukierunkowane na sektor muzyki.

Potwierdzenie efektów nauczania

Wagę tego zagadnienia można scharakteryzować w sposób następujący: efekty uczenia się są coraz częstszym sposobem opisu celów przedmiotu kształcenia albo całego programu. Reprezentują subtelną, ale ważną zmianę w sposobie myślenia o edukacji: z tego, co jest nauczane, na to, czego student się nauczył. Oczywiście istnieje bliski związek między tymi dwoma pojęciami, ale nie są one identyczne. Z jednej strony student z łatwością może sobie przyswoić mniej niż ogólny zasób dostarczanej mu wiedzy; z drugiej – może poznawać też rzeczy „dla samego siebie”, ucząc się od swoich kolegów studentów, gromadząc zasób doświadczeń z wewnętrznych i zewnętrznych źródeł, przyswajając w ten sposób znacznie więcej niż to, co jest nauczane. Efekty uczenia się ukierunkowane są na ten drugi aspekt edukacji studenckiej, skoncentrowane na studencie i zachęcają do takiego podejścia do problematyki nauczania, co jest niezmiernie istotne zwłaszcza w obszarze muzyki.

Z końcowych raportów oceniających, będących rezultatem kilkudziesięciu wizyt przeglądowych AEC, wynika, że w większości europejskich uczelni muzycznych efekty uczenia się i ich potwierdzanie stanowią ważny element polityki edukacyjnej. Najczęstsze niedociągnięcia, zauważone i wypunktowane przez zespoły ekspertów, dotyczyły właśnie tego obszaru.

MusiQuE jest młodą agencją akredytacyjną, spełniającą jednak wszelkie wymagania związane ze standardami i wytycznymi dotyczącymi zapewnienia jakości w europejskim obszarze szkolnictwa wyższego. W roku 2016 została ona zarejestrowana przez EQAR (Europejski Rejestr Agencji Akredytacyjnych) i ma prawo nadawania akredytacji instytucjom wyższego szkolnictwa muzycznego w Europie. Według artykułu 245 ustawy o szkolnictwie wyższym po pozytywnym przejściu takiej akredytacji Polska Komisja Akredytacyjna może na jej podstawie wydać swoją ocenę.

Akademia Muzyczna im. K. Lipińskiego we Wrocławiu jako pierwsza poddaje się tej akredytacji już 17 marca 2019 roku. Inne uczelnie muzyczne przełożyły te działania na rok następny – ze względu na olbrzymią ilość prac związanych z wdrożeniem Ustawy 2.0. Mam nadzieję, że dotycząca nas procedura akredytacyjna będzie pomyślna i że międzynarodowi eksperci w niej uczestniczący znajdą dobre strony w naszych działaniach. Mamy już pewne doświadczenie: w 2010 roku poddaliśmy się akredytacji Zespołu Oceniającego AEC (podobnie jak uczelnie muzyczne w Łodzi, Bydgoszczy i Krakowie) i zyskaliśmy w ten sposób dużą wiedzę dotyczącą przeprowadzania tego typu procedur.