Normatywność prawa, zapętlone białka i algorytmy grafowe

Fot. Piotr Kieraciński

Prof. Bartosz Brożek, dr hab. Joanna Sułkowska oraz dr hab. Piotr Sankowski zostali laureatami tegorocznych Nagród Narodowego Centrum Nauki. Za szczególne osiągnięcia naukowe w zakresie badań podstawowych otrzymali nagrody pieniężne w wysokości 50 tys. zł. Ideą Nagrody NCN jest wspieranie najwybitniejszych uczonych mających nie więcej niż 40 lat.

W naukach humanistycznych, społecznych i o sztuce wyróżniono prof. Bartosza Brożka z Katedry Filozofii Prawa i Etyki Prawniczej na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kapituła Nagrody NCN doceniła jego nowatorską koncepcję normatywności prawa oraz innych systemów normatywnych, w oparciu o argumentację filozoficzną i wykorzystanie ustaleń nauk kognitywnych i ewolucyjnych. Zainteresowania naukowe prof. Brożka obejmują m.in. teorię i filozofię prawa, a także filozofię nauki, języka i umysłu.

– Moje podejście do badań naukowych podsumować można następującym nakazem: rozwiązuj ciekawe i ważne problemy, wykorzystując do tego wszelkie narzędzia, jakie masz do dyspozycji – wyjaśnia prof. Brożek. – Uważam, że nie można prowadzić odpowiedzialnej refleksji w zakresie prawa i filozofii, jeśli nie weźmie się pod uwagę osiągnięć współczesnych nauk kognitywnych. W ostatnich kilkudziesięciu latach zrewolucjonizowały one nasze rozumienie funkcjonowania umysłu i mechanizmów ludzkich zachowań.

W obszarze nauk o życiu nagrodzono dr hab. Joannę Sułkowską z Centrum Nowych Technologii oraz Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego. Laureatka specjalizuje się w biofizyce molekularnej i teoretycznej. Zajmuje się „zapętlonymi” białkami, których niewłaściwe działanie może prowadzić do różnych chorób cywilizacyjnych. Dlatego rozszyfrowanie tajemnic, jakie w sobie kryją, będzie stanowiło przełom w leczeniu choroby Alzheimera, Parkinsona czy otyłości.

– Bardzo ważną rzeczą w mojej pracy jest umiejętność szerokiego patrzenia, nieprzywiązywania się do danej dziedziny: analizowania struktury białek nie tylko okiem fizyka, lecz również biorąc pod uwagę perspektywę biologa i chemika. Trzeba wyobrażać sobie rzeczy, których nie widać gołym okiem, choć one rzeczywiście istnieją – mówi dr hab. Sułkowska.

Trzeci z laureatów – dr hab. Piotr Sankowski z Instytutu Informatyki na Uniwersytecie Warszawskim – został nagrodzony w obszarze nauk ścisłych i technicznych za fundamentalne wyniki w dziedzinie algorytmów grafowych, zwłaszcza w zakresie znajdowania skojarzeń w grafach. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się na problemach optymalizacji kombinatorycznej, ze szczególnym uwzględnieniem obliczeń dynamicznych i stochastycznych oraz inżynierii algorytmicznej.

– Algorytmy odgrywają coraz większą rolę w naszym życiu. Podejmują za nas decyzje, jaką informację zobaczymy na stronie internetowej, dobierają pod nas reklamy czy decydują o cenach w sklepach internetowych i supermarketach – tłumaczy dr hab. Sankowski. – Zrozumienie, jak zrobić to dobrze, a w szczególności, w jaki sposób zagwarantować, aby działały one w sposób sprawiedliwy, jest ogromnym wyzwaniem, które przed nami stoi.

Na szósty konkurs o Nagrodę NCN wpłynęło 69 zgłoszeń, z których wyłoniono sześciu finalistów, po dwóch w każdym z trzech obszarów. Ostateczny wybór należał do Kapituły Nagrody NCN złożonej z przedstawicieli Centrum i fundatorów Nagrody.