Miejsce na dyskusje
Dr Tadeusz Zaleski pisze o czasopismach uczelnianych i konferencjach redaktorów tychże periodyków.
Od 4 do 7 września 2018 r. uczestniczyłem w 26. Konferencji Redaktorów Czasopism Akademickich w Częstochowie, która zamknęła ćwierćwiecze tych spotkań. Dobry los spowodował, że przyczyniłem się do organizacji pierwszego spotkania oraz pozostałem jedynym, który uczestniczył we wszystkich spotkaniach.
A zaczęło się w 1993 roku w Gdańsku. Senat Uniwersytetu Gdańskiego uhonorował tytułem doktora honoris causa ówczesnego urzędującego prezydenta Republiki Federalnej Niemiec dr. Richarda von Weizsaeckera (25 czerwca 1992 r) oraz prezydenta Republiki Francuskiej François Mitterranda (17 czerwca 1993 r.). Uroczystość wręczenia godności w obecności prezydenta Polski Lecha Wałęsy, dhc UG, zaplanowano na 21 września 1993 roku. Jako pierwszy w historii Uniwersytetu Gdańskiego rzecznik prasowy odpowiedzialny byłem m.in. za kontakt z mediami. Zaproponowałem rektorowi UG, prof. Zbigniewowi Grzonce, by zaprosić również redakcje czasopism akademickich – otrzymałem zgodę. Udział wzięło 20 osób z 13 redakcji.
Następnego dnia po uroczystości zorganizowałem w Sopocie spotkanie redaktorów z rektorem, który wypowiedział wówczas m.in. zdanie, wielokrotnie później cytowane: „Nie wyobrażam sobie reformowania uczelni bez gazety akademickiej”. Wieczorem – w już dużo swobodniejszej atmosferze – spotkaliśmy się w sopockim studenckim klubie „Łajba”. Okazało się, że mamy wiele wspólnych problemów związanych z redagowaniem i wydawaniem czasopism. Przed pożegnaniem śp. dr Jan Bełkot, redaktor naczelny „Głosu Uczelni”, miesięcznika Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, zaproponował, byśmy spotkali się ponownie za rok w Toruniu. I tak się stało, i trwa już ćwierć wieku...
Ciekawym doświadczeniem jest obserwowanie, jak uczelniane periodyki zmieniały się w tym czasie. Od lat uznawana za najstarsze czasopismo akademickie („Przegląd Uniwersytecki” KUL ukazuje się od 1989 r. – red.), nieprzerwanie ukazująca się od stycznia 1991 roku „Gazeta AMG” ówczesnej Akademii Medycznej w Gdańsku (obecnie Gdański Uniwersytet Medyczny), na początku była powielana na kserografie. Z kolei miesięcznik Uniwersytetu Gdańskiego „Gazeta Uniwersytecka”, ukazujący się od maja 1991 roku, na początku składany był na linotypie w ołowiu. Musiało minąć trochę czasu, by standardem stał się skład elektroniczny, by nieśmiało zaczęły ukazywać się kolorowe okładki. Poprawiał się też poziom merytoryczny, w czym – jestem o tym przekonany – wielka jest zasługa corocznych konferencji redaktorów czasopism akademickich, w trakcie których m.in. odbywają się wykłady, warsztaty i dyskusje związane z redagowaniem czasopism.
Wraz z rozwojem internetu zmienia się charakter uczelnianych periodyków. Zmniejsza się rola informacyjna (tę przejęły w dużej mierze uczelniane strony www oraz media społecznościowe) na rzecz roli dokumentacyjnej. Większość czasopism ma również swoje strony internetowe. Niektóre redakcje ograniczają się do zamieszczania tam plików pdf kolejnych numerów, inne – i to wydaje się rozwiązaniem optymalnym – niektóre teksty i informacje zamieszczają jeszcze przed ukazaniem się wydania drukowanego. Natomiast za zdecydowanie zły pomysł uważam rezygnację z wydań papierowych na rzecz wyłącznie internetu – to już nie są czasopisma, a strony www, które w każdej chwili mogą zniknąć.
Na koniec wspomnę o jeszcze jednym fenomenie spotkań redaktorów czasopism akademickich – myślę o tzw. spotkaniach nieformalnych. Już 12 razy na swój koszt zjeżdża się całkiem spore grono przyjaciół w wybrane, atrakcyjne turystycznie miejsce, by spędzić ze sobą weekend.
Zatem przyjaciele – do następnego spotkania... ?
Kalendarium Konferencji Redaktorów Czasopism Akademickich
21-22 września 1993 r. Gdańsk
22-23 września 1994 r. Toruń
13-15 września 1995 r. Wrocław
25-27 września 1996 r. Lublin
10-12 września 1997 r. Opole
9-12 września 1998 r. Katowice – Cieszyn
8-10 września 1999 r. Częstochowa
6-9 września 2000 r. Poznań
5-8 września 2001 r. Kraków
4-7 września 2002 r. Płock
4-7 września 2003 r. Zamość
9-12 września 2004 r. Szczecin
8-11 września 2005 r. Słupsk
7-10 września 2006 r. Bydgoszcz
5-8 września 2007 r. Białystok – Supraśl
23-24 października 2008 r. Warszawa
10-12 września 2009 r. Poznań
2-5 września 2010 r. Gdańsk
30 sierpnia – 2 września 2011 r. Opole
28-31 sierpnia 2012 r. Kraków
3-6 września 2013 r. Katowice
26-29 sierpnia 2014 r. Wrocław
9-12 września 2015 r. Kielce
30 sierpnia – 1 września 2016 r. Bydgoszcz
5-8 września 2017 r. Lublin
4-7 września 2018 r. Częstochowa
