LUMEN 2017. Co zostało po konkursie?

Nagrodą specjalną LUMEN 2017 uhonorowano zespół badaczy Uniwersytetu Łódzkiego pod kierunkiem prof. Anety Pawłowskiej. Wdrożeniem projektu „Usłyszeć obraz. Audiodeskrypcja dzieł sztuki w łódzkich muzeach jako czynnik kreujący i kształtujący relacje pomiędzy działalnością naukową i dydaktyczną Uniwersytetu Łódzkiego a interesariuszami zewnętrznymi (instytucjami kultury, organizacjami pozarządowymi, społecznością lokalną, przedstawicielami biznesu)” zainteresowanych jest coraz więcej placówek.

W Muzeum Fabryki w Łodzi badacze z uniwersytetu stworzyli i nagrali w profesjonalnym studiu – także w języku angielskim i hiszpańskim – opisy prezentowanych na ekspozycji obiektów w technice audiodeskrypcji. Nagrania zostaną wykorzystane w aplikacji na smartfon, która umożliwi samodzielne zwiedzanie ekspozycji przez osoby niewidzące i niedowidzące. Projekt, który przechodzi właśnie ostatnią fazę testów, współrealizowany jest przez wydziały: Filozoficzno-Historyczny, Filologiczny oraz Fizyki i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu łódzkiego, a także prywatną firmę informatyczną 9Bits. Uniwersyteckie Centrum Transferu Technologii zamierza sprzedać muzeum licencję użytkowania na ten unikalny produkt.

Cykl audiodeskrypcji i ich udźwiękowienie zostaną przygotowane także dla Muzeum Miasta Łodzi. Naukowcy dostosują do potrzeb osób z dysfunkcją wzroku fragment ekspozycji wystawy stałej Na wspólnym podwórku – łódzki tygiel kultu i wyznań. Zadanie dofinansuje Muzeum Historii Polski w Warszawie z programu „Patriotyzm Jutra”, którego celem jest przygotowanie ścieżki edukacyjnej łączącej wątki historyczne i obywatelskie, odwołującej się do patriotyzmu na poziomie lokalnym oraz ponadlokalnym.

Do prac naukowo-badawczych prowadzonych przez prof. Anetę Pawłowską, dr Julię Sowińską-Heim, mgr. Adama Drozdowskiego oraz dr Annę Wendorff i dr Kingę Sygizman, włączono także studentów i doktorantów, którzy tym samym wzbogacali swój warsztat i nabywali nowe umiejętności, współdziałając z instytucjami kultury i osobami niepełnosprawnymi. Wypracowanie metod pozwalających na lepsze zdiagnozowanie potrzeb niewidomych w dostępie do dóbr kultury, zaowocowało nie tylko nagrodą LUMEN, ale przyczyniło się też do stworzenia unikatowego w skali kraju programu zajęć dydaktycznych z audiodeskrypcji dzieł sztuki. Realizowane są one w ramach tzw. projektów zawodowych oraz praktyk studenckich w Katedrze Historii Sztuki Uniwersytetu Łódzkiego.

Kontynuowanie badań umożliwi projekt „Ocena oraz weryfikacja współczesnych metod przekładu kodu wizualnego obiektu sztuki oraz obiektu historycznego na język opisowy w przestrzeni edukacyjnej muzeum”, który będzie realizowany z grantu otrzymanego w konkursie „Doktorat wdrożeniowy”.

Dotychczasowe działania zostały dostrzeżone przez Radę ds. Szkolnictwa Wyższego i Nauki przy Prezydencie Miasta Łodzi, która przyznała zespołowi badawczemu honorową statuetkę „Łódzkie Eureka” za wybitne osiągnięcia naukowe, artystyczne i techniczne w kategorii nauka. Uniwersytet został też wyróżniony w kategorii „Uczelnia” w konkursie IDOL 2018 organizowanym przez Fundację „Szansa dla Niewidomych”.

Doskonalenie administracji 

Wzrost liczby realizowanych przedsięwzięć, również tych o charakterze badań klinicznych, sprawny rozdział środków, terminowe rozliczanie działań, a przede wszystkim – co podkreślają pracownicy naukowi – więcej czasu na prowadzenie badań – to korzyści płynące z wdrożenia projektu „Wsparcie w Uniwersytecie Jagiellońskim – Collegium Medicum procesów zarządzania badaniami naukowymi i pracami rozwojowymi jako strategicznego elementu nowoczesnej organizacji”. W konkursie LUMEN 2017 Leaders in University Management projekt zwyciężył w kategorii Zarządzanie.

Przeprowadzona w 2010 roku analiza celów strategicznych UJ CM w obszarze badań naukowych wykazała potrzebę wsparcia naukowców, których efektywność wyraźnie spadała przez zaangażowanie w pochłaniające czas działania administracyjne. By zapobiec temu zjawisku, powołano zespół koordynatorów ds. administracyjnej obsługi projektów naukowych oraz zespół ds. badań klinicznych. Były to pierwsze tego typu jednostki w Polsce, które w 2017 r. stały się częścią Działu Administracyjnego Wsparcia Projektów i Współpracy Międzynarodowej.

Do zadań koordynatorów należy pośrednictwo między badaczami a działami administracji uczelnianej oraz jednostkami zewnętrznymi. Jako profesjonalni menedżerowie projektów, zajmują się kontrolą ich przebiegu, budżetowaniem, zarządzeniem zmianami, negocjowaniem warunków umów oraz rozliczaniem finansowym.

Zespół ds. badań klinicznych udziela wsparcia w prowadzeniu niekomercyjnych badań klinicznych, w tym wieloośrodkowych, w których UJ CM pełni rolę sponsora. Pomoc obejmuje rejestrację, ubezpieczenie, nadzorowanie przebiegu, a także wizyty monitorujące w ośrodkach włączonych do badań.

W ramach DAWP działają jeszcze trzy inne zespoły. Pracownicy zespołu ds. obsługi projektów pomagają w aplikowaniu, realizacji i rozliczaniu projektów oraz badań o charakterze wdrożeniowym, tworzą zachęty dla studentów, doktorantów, doświadczonych badaczy i konsorcjów do występowania o granty, a także przygotowują elektronizację procesu obsługi grantów i upraszczanie procedur ich obsługi.

Prace nad cyfryzacją zasobów oraz elektronizacją procesu składania i obsługi wniosków rozpoczął także zespół ds. obsługi administracyjnej Komisji Bioetycznej UJ. Z kolei zespół ds. dotacji statutowej i ewaluacji zajmuje się zarządzaniem wewnętrznymi środkami uczelni, a także inicjowaniem nowych rozwiązań, jak np. rozbudowa systemu DotStat o funkcjonalności pozwalające na skrócenie czasu oceny wniosków i zapewniające sprawny rozdział środków oraz terminowe rozliczanie projektów.

Fot. Jerzy Sawicz

Joanna Machejek (Zespół Koordynatorów ds. Wsparcia Projektów)
i prof. Janusz Skalski, dyrektor Instytutu Pediatrii, kierownik Kliniki Kardiochirurgii
Dziecięcej Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie-Prokocimiu.