Od stu lat

Fot. Grzegorz Krzyżewski

Instytut Nenckiego istnieje już 100 lat i jest największym pozauniwersyteckim ośrodkiem badań biologicznych w Polsce. Obecnie pracuje w nim 359 osób, w tym 31 profesorów zwyczajnych, 22 profesorów nadzwyczajnych, 42 adiunktów i 180 doktorantów z 12 krajów. W wyniku oceny parametrycznej „Nencki” otrzymał kategorię A+.

Instytut skupia naukowców prowadzących badania w zakresie: neurobiologii, neurofizjologii, biologii i biochemii komórkowej oraz biologii molekularnej. Badają oni układy o różnym stopniu złożoności: całe organizmy tkankowe, tkanki, komórki, organelle komórkowe, jak również białka i geny. To jedyna placówka naukowa w Polsce, w której badania w dziedzinie neurobiologii prowadzi się na wszystkich poziomach – od molekularnego po systemowy.

Strukturę instytutu tworzą 4 zakłady i centrum naukowe, w których znajduje się 38 laboratoriów: w Zakładzie Neurofizjologii – 10 laboratoriów, Neurobiologii Molekularnej i Komórkowej – 8, Biochemii – 10, Biologii Komórki – 4 oraz sześć kolejnych w Centrum Neurobiologii. Bazę badawczą tworzy również zmodernizowana zwierzętarnia, pozwalająca na hodowlę zwierząt laboratoryjnych, także transgenicznych, oraz Stacja Badawcza w Mikołajkach, której instytut stał się ponownie właścicielem w 2014 roku.

Obecnie w instytucie realizowanych jest 155 grantów przyznanych zarówno w krajowych, jak i międzynarodowych konkursach: NCN (120), NCBR (10), MNiSW (9), Komisja Europejska (8), NFP (6), z innych źródeł (2). W 2015 roku instytut otrzymał grant COFUND w ramach programu UE Horizon 2020 na utworzenie Międzynarodowych Studiów Doktoranckich – Bio4Med (2,3 mln euro). W 2016 roku dr hab. Ewelina Knapska zdobyła ERC Starting Grant na badania, w jaki sposób ciało migdałowate kontroluje pozytywne i negatywne emocje przekazywane społecznie (1,3 mln euro). W ubiegłym roku naukowcy z „Nenckiego” opublikowali 158 prac w czasopismach z listy filadelfijskiej.

W ubiegłym roku naukowcy z Instytutu Nenckiego 409 razy wyjeżdżali do zagranicznych instytucji, z którymi jednostka współpracuje, zaś instytut odwiedziło 86 gości z 27 krajów, głównie z Europy, ale również z Ameryki Północnej, Azji, Australii i Afryki.

W ostatnim czasie troje naukowców Instytutu dołączyło do prestiżowych organizacji międzynarodowych. Prof. Agnieszka Dobrzyń, dyrektor „Nenckiego”, objęła wiceprezydenturę International Conference on the Bioscience of Lipids, zrzeszającą lipidologów prowadzących badania w dziedzinie metabolizmu komórki. Dr Knapska została członkiem FENS-Kavli Network of Excellence, która skupia młodych naukowców zajmujących się badaniami mózgu. Prof. Daniela Wójcika wybrano na członka Committee on Higher Education and Training Federacji Europejskich Towarzystw Neuronauk (FENS), który kształtuje programy edukacyjne dla naukowców, organizuje granty wyjazdowe i programy wymiany naukowej.

Pracownicy instytutu uzyskali 18 patentów, z czego trzy przyznane w tym roku: „Zastosowanie naryngeniny i preparatu ją zawierającego oraz sposób spowalniania, przeciwdziałania i zapobiegania procesowi powstawania plam bielaczych skóry”; „Metoda określania wieku biologicznego człowieka” (patent europejski); „Sposób wykrywania zwiększonego ryzyka zachorowania na raka skóry oraz zastosowania genotypowego wariantu genu GRHL3” (patent amerykański).

Księgozbiór Biblioteki „Nenckiego” obejmuje ponad 24 tys. tomów druków zwartych, w tym 620 prac doktorskich i habilitacyjnych. Do biblioteki wpływa regularnie 55 tytułów czasopism, w tym 42 zagraniczne. Ogólnie zbiór czasopism obejmuje 1486 tytułów i liczy 50 526 tomów.

Instytut otrzymał tytuł „Popularyzatora Nauki” w konkursie organizowanym przez Polską Agencję Prasową we współpracy z MNiSW. Jako pierwsza polska instytucja badawcza Instytut Nenckiego spełnił europejskie standardy zatrudniania naukowców i otrzymał w 2013 r. prawo posługiwania się logo HR Excellence in Research.