Myśli nie tylko o nauce

Katarzyna Krzyżanowska

Edukacja, praca zawodowa, codzienne kontakty z otaczającym nas światem i ludźmi przynoszą często wiele ciekawych przemyśleń. Część z nich dotyczy naszego jednostkowego przypadku, a część wręcz przeciwnie – jest bardzo uniwersalna. Rzadko kto z nas je spisuje, a jedynie dzieli się nimi z bliskimi.

Na rynku wydawniczym istnieje wiele myśli spisanych – większość z nich ma charakter biograficzny (pamiętnikarski) lub aforystyczny. Nakładem Oficyny Wydawniczej „Impuls” ukazał się zbiór wyjątkowy, bo dotyczący wielu zagadnień, z którymi każdy z nas miał lub ma do czynienia: zbiór przemyśleń Henryka Grabowskiego pod tytułem Myśli o nauce i szkolnictwie wyższym, edukacji, wychowaniu fizycznym i sporcie, kształceniu i pracy nauczycieli, pisaniu, życiu i ludziach .

Henryk Grabowski to emerytowany profesor Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie, były członek Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego oraz Komitetu Rehabilitacji, Kultury Fizycznej i Integracji Społecznej PAN. Jest autorem wielu książek z teorii wychowania fizycznego, pedeutologii i metodologii badań naukowych oraz redaktorem naukowych prac zbiorowych. Opublikował także trzy zbiory felietonów publikowanych w latach 2006-2016 na łamach „Forum Akademickiego”, „Lidera” czy „Pulsu AWF”.

Sentencje zebrane w niewielkich rozmiarów zbiorze wyjęte zostały z kilkunastu innych publikacji oraz kilkuset opublikowanych wcześniej artykułów. Podzielono je tematycznie na sześć rozdziałów, które zgodnie z tytułem odnoszą się do tego, czym przez całe życie zawodowe zajmował się prof. Grabowski, czyli nauki i szkolnictwa wyższego, edukacji, wychowania fizycznego i sportu, kształcenia i pracy nauczycieli oraz pisania. Ostatni rozdział poświęcony jest funkcjonowaniu w określonym środowisku i dotyczy życia i ludzi.

Grabowski jest wnikliwym obserwatorem rzeczywistości, jednak jako twórca wielu publikacji naukowych doskonale wie, jakie czyhają na niego wyzwania i informuje o tym swoich czytelników już na wstępie: „(…) tym, co w pisaniu tekstu naukowego, popularnonaukowego lub publicystycznego wydaje się najtrudniejsze, a zarazem najbardziej pożądane jest spełnienie wymogu, aby kwestie wcześniej sformułowane były uzasadnieniem tych sformułowanych później, a równocześnie każda zawierała samodzielną porcję informacji. Dowolne akapity wyjęte z takiego tekstu nie zakłócają ciągłości wywodu. Świadczy to o tym, że każda fraza, oprócz logicznych powiązań z sąsiednimi, ma również swoją autonomiczną wartość”.

Ocenę czy akapity zawarte w zbiorze myśli spełniają warunek bycia samodzielną jednostką informacji, autor zostawia oczywiście czytelnikowi. A każdy czytelnik Myśli o nauce i szkolnictwie wyższym… nie będzie miał wątpliwości, że tak właśnie jest.

Autor potrafi w kilku zdaniach zawrzeć bardzo trafne oceny tego, co go otacza. Jeśli z czymś się nie zgadza, umie mówić o tym otwarcie. Jego obserwacje dotyczą zarówno edukacji, jak i życia w społeczeństwie: polityki, kultury, wolności, a nawet alkoholu. Jako praktyk posiada Grabowski zupełnie inną perspektywę, z której formułuje swoje przemyślenia. Perspektywę człowieka z niezbędną wiedzą i doświadczeniem, dzięki czemu jego myśli są niezwykle ciekawe i trafne. Dobitność i aktualność wielu cytatów nie tylko wywołuje uśmiech na twarzy, często prowadzi czytelnika do refleksji czy wręcz zadumy nad kondycją człowieka i świata, w którym przyszło mu żyć. Dlatego po książkę powinni sięgnąć nie tylko studenci czy pracownicy naukowi, lecz wszyscy, którzy cenią sobie opinie innego człowieka na ważkie dla nas tematy.

Katarzyna Krzyżanowska
Henryk GRABOWSKI, Myśli o nauce i szkolnictwie wyższym, edukacji, wychowaniu fizycznym i sporcie, kształceniu i pracy nauczycieli, pisaniu, życiu i ludziach , Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2018.