1,4 mln euro od ERC

Alicja Szulc

Krzysztof Fic ukończył studia na kierunku inżynieria procesów chemicznych na Wydziale Technologii Chemicznej Politechniki Poznańskiej w 2008 roku. W tym samym roku został zatrudniony na stanowisku asystenta naukowego w Zakładzie Elektrochemii Stosowanej, równocześnie rozpoczynając doktorat dotyczący zagadnień elektrochemicznych. Jak sam wspomina, naukowcem został, ponieważ „nie widział dla siebie żadnej innej możliwości”. Natomiast elektrochemię wybrał jakby na przekór, „ponieważ była jedyną dziedziną chemii, której w czasie studiów kompletnie nie rozumiał”. Po ukończeniu doktoratu w 2012 roku został zatrudniony na stanowisku nauczyciela akademickiego w tym samym zakładzie. W czasie realizacji doktoratu był wykonawcą polsko-francuskiego grantu z udziałem MID Dreux, MHS Equipment oraz Politechniki Poznańskiej, zakończonego w 2009 roku. Dodatkowo brał udział w badaniach w projekcie europejskim “COST 542 – WG1/ESR – Materials for Energy” zakończonym w 2010 roku. W tym samym roku otrzymał grant finansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (ówczesny grant promotorski), wspomagający realizację jego pracy doktorskiej. Rok później realizował własny projekt w ramach programu VENTURES, kontynuowany później w ramach programu INTER, finansowany przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej. Kilkakrotnie uczestniczył w badaniach w zagranicznych jednostkach naukowych, takich jak Centre National de la Recherche Scientifique, Centre de Recherche sur la Matiere Divisée, Orléans (Francja) czy Heyrovsky Institute in Prague (Czechy), Institut de Science des Matériaux de Mulhouse (Francja). Prowadząc badania jednocześnie w Polsce oraz za granicą, zauważa istotne różnice w podejściu do nauki, gdyż – jak sam mówi – „w Polsce praca naukowa wciąż traktowana jest dość ‘niepoważnie’ i jako dodatek do planu dnia”.

Współpraca badawcza i nagrody

W latach 2013-2015 został beneficjentem dwóch projektów skierowanych do młodych naukowców, a finansowanych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, odpowiednio IUVENTUS PLUS oraz LIDER. W tym samym czasie uczestniczył w dwóch projektach unijnych (EU FP-7 Marie Curie Action: „Industry Academia Partnership and Pathways” i „FP7-Energy Pillar”). W 2013 roku otrzymał stypendium Miasta Poznania dla młodych naukowców za wybitne osiągnięcia oraz dorobek naukowy. Rok później wyróżniono go stypendium ministra nauki i szkolnictwa wyższego. Jest opiekunem naukowym młodych naukowców w projektach finansowanych przez Narodowe Centrum Nauki. W projekcie realizowanym w ramach polsko-szwajcarskiej współpracy badawczej pomiędzy Instytutem Chemii i Elektrochemii Technicznej (Politechnika Poznańska) oraz Paul Scherrer Institute (Villigen, Szwajcaria), rozwijającym koncepcję kondensatorów elektrochemicznych następnej generacji, był menedżerem i jednym z głównych wykonawców. Jest członkiem wielu organizacji i stowarzyszeń naukowych, wśród których można wymienić Polskie Towarzystwo Węglowe, International Society of Electrochemistry, American Chemical Society, Electrochemical Society, Material Research Society.

W grudniu 2016 roku Zgromadzenie Ogólne Polskiej Akademii Nauk przyjęło jego kandydaturę na członka Akademii Młodych Uczonych PAN w kadencji 2016-2020. Zainteresowania naukowe Krzysztofa Fica dotyczą głównie elektrochemicznych metod konwersji i magazynowania energii, w szczególności zajmuje się on zjawiskami pojawiającymi się na granicy faz elektroda/elektrolit. Za najbardziej wymagające aspekty swojej pracy uważa „konieczność ciągłego doskonalenia warsztatu. Najbardziej satysfakcjonujące – sukcesy młodszych członków zespołu”. Za bardzo ważne w swojej pracy uważa także przekazywanie wiedzy studentom. Na pytanie o istotność dydaktyki odpowiada krótko: – Jest bardzo ważna, bo zwraca uwagę na braki we własnej wiedzy. Tym bardziej że sporo prawdy jest w powiedzeniu – jeśli twoi uczniowie są słabi, oznacza to, że ty też.

Dlaczego baterie się starzeją

W roku 2017 został laureatem prestiżowego grantu Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych ERC Starting Grant. Jest to pierwszy ERC Starting Grant realizowany na poznańskiej uczelni i pierwszy w Polsce grant ERC na uczelni o profilu technicznym. Podjęty przez niego projekt, zatytułowany „If immortality unveil…’– development of the novel types of energy storage systems with excellent long-term performance”, będzie dotyczył badań starzenia systemów magazynowania i konwersji energii i zaprojektowania nowych, trwalszych układów. Co spowodowało, że napisał projekt? – Chęć pokazania, że w Polsce też można. A w krótszej perspektywie – długi i jak zwykle nudny lot pomiędzy San Francisco a Monachium. Nagrodzony projekt uzyskał finansowanie w wysokości 1,4 mln euro. Jakie badania będą realizowane w ramach grantu? – Wspólnie z zespołem badamy mechanizmy i objawy starzenia materiałów w trakcie procesów elektrochemicznych. Staramy się zrozumieć, dlaczego do nich dochodzi. Wiedząc dlaczego, będziemy mogli im lepiej zapobiec. Celem badań w ramach grantu jest opracowanie lepszych niż obecnie systemów magazynowania/konwersji energii. Jak zapewnia badacz, chciałby, aby projekt miał charakter utylitarny. Na podstawie uzyskanych rezultatów, naukowcy będą się starali określić przyczyny starzenia się systemów magazynowania energii (np. baterii), tych najmniejszych, stosowanych w mikrourządzeniach, poprzez te wykorzystywane w urządzeniach elektronicznych, a kończąc na bateriach umieszczonych w samochodach, dźwigach, windach. Wyniki uzyskane w ramach realizowanych badań będzie można wykorzystać np. w pojazdach elektrycznych, telefonach komórkowych i innych urządzeniach, w których istotne jest przedłużenie czasu działania w porównaniu do stanu bieżącego. Jednakże, skromnie zauważa Krzysztof Fic, to najważniejsze osiągnięcie badawcze ciągle jest przed nim.