SSR 13 podnosi koszty

Nowy algorytm obliczania dotacji dla szkół wyższych, wprowadzony przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w grudniu 2016 roku, zawiera niewątpliwie wiele składników mających wpłynąć na poprawę przede wszystkim jakości kształcenia wyższego w Polsce. Dotacja podstawowa naliczana jest na podstawie parametrów charakteryzujących działalność uczelni, pogrupowanych w ramach składników: studenckiego, kadrowego oraz przychodowego. Nowy algorytm przyznawania dotacji wiąże się m.in. z podwyższeniem przelicznika dla liczby studentów uczelni zawodowych studiujących na kierunku o profilu praktycznym i obniżeniem przelicznika związanego z kształceniem na studiach magisterskich. Oznacza to lepsze finansowanie dla uczelni kształcących na profilu praktycznym i negatywny wpływ kształcenia na studiach magisterskich na wysokość dotacji. Bardzo istotny jest też wskaźnik dostępności dydaktycznej, zgodnie z którym, w przypadku gdy na nauczyciela akademickiego przypada więcej niż 13 studentów, dotacja ulega zmniejszeniu. Do tego ważną rolę odegrała zmiana wagi poszczególnych składników algorytmu: wcześniej od składnika studenckiego zależne było 35% części zmiennej dotacji, obecnie wskaźnik studencki wpływa na 55% części zmiennej dotacji.

Najwięcej kontrowersji wzbudził wskaźnik dostępności dydaktycznej wynoszący 1:13. Nie ma wątpliwości, że dążenie do ograniczenia liczby studentów w stosunku do liczby nauczycieli akademickich przełoży się na poprawę jakości kształcenia i zaproponowane rozwiązania idą w dobrym kierunku. Niestety część uczelni poniosła w związku z nowym algorytmem dość istotne straty finansowe związane z brakiem okresu przejściowego na dostosowanie proporcji studentów do liczby nauczycieli akademickich wymaganej w nowym algorytmie. Szacowany czas potrzebny na dojście do wskaźnika 1:13 to okres około 2 lat. Uczelnia nie ma możliwości w ciągu jednego roku zatrudnić 30-40 nauczycieli akademickich, ponieważ nie wytrzyma tego finansowo. Z drugiej strony drastyczne ograniczenie naboru studentów zaburzyłoby ciągłość funkcjonowania kierunków. Dlatego te szkoły wyższe, w których wskaźnik był wysoki, stanęły przed bardzo trudnym zadaniem.

W Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Płocku wskaźnik ten wynosił 17,2, co było jednym z głównych czynników, który wpłynął na istotne obniżenie dotacji. Rozpoczęliśmy wiele działań związanych z regulacją zarówno liczby studentów, jak i nauczycieli akademickich, które stopniowo mają doprowadzić do oczekiwanego przez ministerstwo wskaźnika. Postanowiliśmy ograniczyć liczbę studentów, w pierwszej kolejności rezygnując m.in. z kształcenia w trybie niestacjonarnym na studiach pierwszego stopnia.

Poprawa składnika związanego z zatrudnieniem nauczycieli wiązała się z wprowadzeniem etatów naukowo-dydaktycznych, które były powodem zmniejszenia pensum części wykładowców i konieczności stopniowego zwiększania liczby etatów dydaktycznych. Zdecydowaliśmy również o zmniejszeniu liczebności grup seminaryjnych na studiach drugiego stopnia, co również przełożyło się na potrzebę zwiększenia zatrudnienia.

W pierwszym roku, wskutek zmian wprowadzonych z początkiem nowego roku akademickiego, udało nam się poprawić wskaźnik z pierwotnego 17,2 do 16,9. W związku ze zwiększeniem liczby etatów dydaktycznych o ok. 23 od października 2017 roku i planowanym wzrostem o około 28 etatów od października tego roku, w roku 2018 liczymy na poprawę wskaźnika do 14,6. Działania te oznaczają jednak zdecydowany wzrost kosztów funkcjonowania uczelni, co przy niższej dotacji znacznie utrudnia realizację innych bieżących działań czy prowadzenie koniecznych inwestycji. ?