Wynalazki 2017

W roku 2017 do urzędu patentowego RP wpłynęło 20 725 zgłoszeń o ochronę w trybie krajowym wynalazków, wzorów użytkowych, znaków towarowych i wzorów przemysłowych. Urząd rozpatrzył 24 666 spraw dotyczących ochrony praw przemysłowych, w których postępowania zakończono. W trybie krajowym udzielono w 2017 r. 19 432 patentów, praw ochronnych i praw z rejestracji na przedmioty własności przemysłowej. Pracownicy urzędu przeprowadzili 21 833 badania formalnoprawne zgłoszeń. Na koniec grudnia 2017 r. w Polsce pozostawało w mocy 323 077 praw ochronnych wyłącznych na przedmioty własności przemysłowej.

W 2017 podmioty krajowe zgłosiły do ochrony w trybie krajowym 3924 wynalazki i 953 wzory użytkowe. W stosunku do roku 2015 liczba zgłoszeń wynalazków spadła o ponad 750, a wzorów użytkowych utrzymuje się na zbliżonym poziomie od lat. Wśród podmiotów krajowych najaktywniejsze są firmy, które zgłosiły ponad połowę wynalazków i wzorów użytkowych. Podmioty naukowe zajmują drugie miejsce z 34,39% zgłoszeń, w tym szkoły wyższe 26,76%, instytuty badawcze 5,89%, a instytuty PAN 1,74%. Najwięcej zgłoszeń należy do Politechniki Lubelskiej (112). Na kolejnych pozycjach uplasowały się: Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny (108), Politechnika Wrocławska (99), Politechnika Łódzka (97), Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu (92), Politechnika Śląska (85), Politechnika Poznańska (75), Akademia Górniczo-Hutnicza (74), Politechnika Warszawska (65), a na dziesiątym miejscu ex aequo politechniki Gdańska i Rzeszowska (51). Na 23 podmioty, które zgłosiły ponad 20 wynalazków i wzorów użytkowych do ochrony, było 20 szkół wyższych, 2 instytuty badawcze i jedna firma. Wśród uczelni – 14 uczelni technicznych, 5 uniwersytetów ogólnych i 1 uniwersytet przyrodniczy.

Najaktywniejsze, zarówno w liczbach bezwzględnych, jak i w przeliczeniu na 100 tys. mieszkańców, jest województwo mazowieckie (715 wynalazków i 183 wzory użytkowe). Na drugim miejscu w liczbach bezwzględnych znajduje się woj. śląskie (489/150), a na trzecim małopolskie (198/110). Miejsca czwarte i piąte pod względem liczby wynalazków zajmują woj. dolnośląskie (342) i wielkopolskie (337). Pod względem liczby zgłoszeń wzorów użytkowych miejsce czwarte przypada woj. wielkopolskiemu (75), a piąte łódzkiemu (56). Pod względem liczby zgłoszeń w obu kategoriach w przeliczeniu na 100 tys. mieszkańców drugie miejsce za mazowieckim (16,7) zajmuje woj. małopolskie (14,6), trzecie zachodniopomorskie (14,3), czwarte śląskie (14,0), a piąte lubelskie (13,9).

Liczba zgłoszeń dokonywanych w trybie krajowym przez podmioty zagraniczne od lat regularnie maleje. Zgłosiły one w 2017 r. w tym trybie 117 wynalazków i 55 wzorów użytkowych. Najaktywniejsze były podmioty z USA (27 wynalazków i wzorów użytkowych), Niemiec (23), Czech (18), Wielkiej Brytanii (12) i Japonii (10).

W 2017 r. przyznano w trybie krajowym podmiotom polskim 2795 patentów i 776 praw ochronnych na wzory użytkowe. Podmioty gospodarcze uzyskały 4,25% praw ochronnych, a naukowe 41,89%, w tym szkoły wyższe 33,04%, instytuty badawcze 6,22%, a instytuty PAN 2,63%. Najwięcej patentów i praw ochronnych uzyskały: Politechnika Wrocławska (120), AGH (105), Politechnika Łódzka (97), ZUT (96), Politechnika Lubelska (88) i Politechnika Warszawska (81). Kolejne cztery miejsca zajęły politechniki Poznańska (53) i Śląska (53), Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów (45) i Politechnika Gdańska (43). W gronie 22 instytucji, które uzyskały ponad 20 praw ochronnych, jest 17 szkół wyższych (13 technicznych, 3 uniwersytety ogólne i uniwersytet przyrodniczy), 4 instytuty badawcze i tylko 1 firma.

Pod względem liczby przyznanych patentów przoduje woj. mazowieckie (624). Za nim uplasowały się: śląskie (351), małopolskie (327), dolnośląskie (259) i wielkopolskie (233). Pod względem liczby przyznanych wzorów użytkowych wygrywa śląskie (163) przed mazowieckim (103), małopolskim (73), wielkopolskim (66) i dolnośląskim (59). Kolejność województw ze względu na liczbę uzyskanych praw na 100 tys. mieszkańców jest następująca: mazowieckie (13,5), małopolskie (11,8), śląskie (11,3), dolnośląskie (11), a na piątym miejscu ex aequo lubelskie i łódzkie (9,8). Na koniec grudnia 2017 r. w mocy pozostaje 22 615 patentów i praw wyłącznych na wzory użytkowe udzielonych w trybie krajowym.

Podmioty zagraniczne uzyskały w trybie krajowym 109 patentów i 34 prawa ochronne na wzory użytkowe. Liczba patentów uzyskiwanych w tym trybie przez podmioty zagraniczne gwałtownie maleje w ostatnich latach. Jeszcze w 2013 r. uzyskały one 466 patentów. Spowodowane to jest przejściem na uzyskiwanie patentu europejskiego. W 2017 r. najwięcej praw ochronnych uzyskały podmioty amerykańskie (32), niemieckie (23), chińskie (12), szwajcarskie (9) i szwedzkie (7).

UPRP waliduje także patenty europejskie. W 2017 walidowano w naszym kraju 13 077 patentów europejskich. Najwięcej dla podmiotów z Niemiec (3448), USA (2186), Francji (1021), Szwajcarii (935) i Włoch (709). W mocy pozostaje na terenie Polski 56 589 patentów europejskich. Najwięcej należy do podmiotów niemieckich (16 530), amerykańskich (8427), francuskich (4881), szwajcarskich (4162) i włoskich (3345).

Urząd Patentowy RP obchodzi w tym roku 100-lecie istnienia. Został powołany decyzją Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego w 1918 r. jako jedna z pierwszych instytucji niepodległej Polski. Niezwykłe jest to, że działał także w okresie II wojny światowej. W latach 1918-1939 urząd chronił: wynalazki (62 987 wniosków, 29 541 udzielonych patentów), wzory użytkowe (20,5 tys. zgłoszeń, 8381 udzielonych praw ochronnych), znaki towarowe (43 517 zgłoszeń, 30 428 praw) oraz wzory rysunkowe i modele (8023 zgłoszenia, 6739 praw). W latach 1940-1945, czyli w okresie wojny chroniono: wynalazki (7104 zgłoszenia, 3660 patentów), wzory użytkowe (1500 wniosków, 620 praw ochronnych), znaki towarowe (2692 zgłoszenia, 2208 praw) i wzory zdobnicze (429 wniosków, 261 praw). W latach 1946-1989, czyli w okresie socjalizmu, chroniono: wynalazki (213 535 zgłoszeń, 116 282 udzielone patenty), wzory użytkowe (67 665 wniosków, 37 195 praw ochronnych), znaki towarowe (45 594 zgłoszenia, 30 824 prawa), wzory zdobnicze (6434 wnioski, 4054 prawa). W latach 1990-2017 chronione były: wynalazki (140 523 zgłoszenia, 78 797 udzielonych patentów), wzory użytkowe (37 258 aplikacji, 23 206 praw ochronnych), znaki towarowe (546 785 zgłoszeń, 398 517 praw), wzory zdobnicze (14 851 zgłoszeń, 7314 praw), wzory przemysłowe (26 357 zgłoszeń, 24 109 praw) i topografie układów scalonych (39 wniosków, 27 praw).