Raport zawiera propozycje dotyczące następujących rozdziałów ogłoszonego przez MNiSW projektu ustawy: Dział II – Szkolnictwo wyższe, Rozdział 5 – Pracownicy uczelni, Dział V – Ewaluacja jakości kształcenia, ewaluacja szkół doktorskich i ewaluacja jakości działalności naukowej, Rozdział 1 – Ewaluacja jakości kształcenia, Dział VI – Odpowiedzialność dyscyplinarna, Dział IX – Systemy informatyczne szkolnictwa wyższego i nauki, Dział XIII – Przepisy szczególne .

W Dziale II Szkolnictwo wyższe , w Rozdziale 5 Pracownicy uczelni

Usunięto negatywną przesłankę dotyczącą zatrudnienia w charakterze nauczyciela akademickiego w postaci prowadzenia postępowania o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego oraz dodano do przesłanki ukarania karą dyscyplinarną wymóg prawomocności tego rozstrzygnięcia. Zastąpiono termin „wychowywanie studentów” terminem „kształtowanie postaw studentów”. Do grup nauczycieli akademickich dodano dyplomowanych bibliotekarzy oraz dyplomowanych pracowników dokumentacji i informacji naukowej z konsekwencjami w przepisach dotyczących stanowisk, kryteriów ich zajmowania, zadań oraz wynagradzania. Dodano stanowisko docenta w grupie stanowisk dydaktycznych w miejsce profesora dydaktycznego. Zmieniono definicję podstawowego miejsca pracy, nadając jej kształt jak w obecnie obowiązującej ustawie. Jako przyczynę wygaśnięcia umowy o pracę z nauczycielem akademickim dodano osiągnięcie określonego wieku z uwzględnieniem posiadanego statusu naukowego. Wskazano rektora jako organ właściwy do wydania regulaminu pracy i regulaminu wynagradzania. Wprowadzono umożliwienie, za zgodą pracownika, pracy w godzinach ponadwymiarowych w liczbie większej niż stanowi ustawowe ograniczenie. Dodano do okresów czasu, które nie są wliczane do terminu, po którym ma nastąpić ocena okresowa, długookresowe zwolnienie lekarskie oraz okres pełnienia funkcji rektora. Określono wymiar urlopu wypoczynkowego nauczyciela akademickiego zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy. Dodano premię jako zmienny składnik wynagrodzenia pracowników niebędących nauczycielami akademickimi. Wprowadzono możliwość przeznaczenia przez senat uczelni publicznej dodatkowych środków na zwiększenie wynagrodzeń, jeżeli uczelnia posiada na ten cel środki pochodzące z innych źródeł niż dotacja ze środków finansowych ministra. Zaproponowano zmianę minimalnego wynagrodzenia zasadniczego asystentów w wysokości 150% minimalnego wynagrodzenia w celu zbliżenia do wysokości stypendium doktoranckiego. Wprowadzono odpis na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych w kwocie wynikającej z przepisów ogólnych z możliwością zwiększenia o współczynnik 1.5. Przywrócono wysokość jednorazowej odprawy dla przechodzących na emeryturę pracowników niebędących nauczycielami akademickimi.

Zmiany w Dziale V Ewaluacja jakości kształcenia, ewaluacja szkół doktorskich i ewaluacja jakości działalności naukowej , Rozdział 1 Ewaluacja jakości kształcenia

Uzupełniono kryteria oceny programowej o „skuteczność działań na rzecz doskonalenia programów studiów i procesu kształcenia”. Dodano zastrzeżenia, iż ocena pozytywna, w uzasadnionych przypadkach, może być wydawana warunkowo. Wskazano okresy, na które wydawane są pozytywne oceny programowe – 4 lata dla oceny pozytywnej, 2 lata dla oceny pozytywnej wydanej warunkowo. Dodatkowo należy umożliwić uczelniom wnioskowanie o ocenę programową w przypadku uzyskania pozytywnej oceny kompleksowej.

Zaproponowano, żeby certyfikację i wyróżnienia przyznawały komisje środowiskowe. Dodano przepis, iż PKA w swoich pracach kieruje się zasadą rzetelności, bezstronności i przejrzystości. Doprecyzowano wymagania, które muszą spełniać kandydaci na członka PKA, oraz dodano przepis o obowiązku podania w zgłoszeniu informacji potwierdzających ich spełnienie. Uzupełniono katalog postanowień statutu PKA o szczegółowe kryteria i tryb dokonywania oceny programowej i kompleksowej oraz inne niż wymienione.

Zmiany w Dziale VI Odpowiedzialność dyscyplinarna

Akta związane z zawieszeniem nauczyciela akademickiego w pełnieniu obowiązków wyłączono z zakresu informacji publicznej z konsekwencją w postaci braku obowiązku ich udostępniania, a także dodano przepis, zgodnie z którym zawiadomienie o popełnieniu czynu mogącego stanowić podstawę odpowiedzialności dyscyplinarnej musi zawierać uzasadnienie. Uzupełniono delegację ustawową dla ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki o konieczność określenia w drodze rozporządzenia zakresu i minimalnej kwoty ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej rzeczników dyscyplinarnych i członków komisji dyscyplinarnych.

Zmiany w Dziale IX Systemy informatyczne szkolnictwa wyższego i nauki

Zaproponowano wprowadzenie przepisów dotyczących możliwego udostępnienia wykazów danych osobowych, w przypadku kiedy jest to niezbędne do celów badań naukowych lub statystycznych, pod warunkiem, że przetwarzanie będzie proporcjonalne do wyznaczonego celu oraz nie narusza praw i wolności osób, których dane dotyczą. Ze względu na odrębność artystycznego szkolnictwa wyższego zaproponowano (ogłoszone w Raporcie nr 4 część I, część II) zmiany w poszczególnych artykułach dotyczących pracowników oraz w Dziale XIII Przepisy szczególne .

Raport nr 4 cz. IV

Komisja ds. Strategicznych Problemów Szkolnictwa Wyższego KRASP przedłożyła swoje kolejne opracowanie: Raport nr 4 Wybrane propozycje zmian w tekście projektu ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce: Część IV. Jest to część ostatnia, zamykająca prace Komisji nad projektem Ustawy 2.0 z dnia 16 września 2017 r.

W odniesieniu do przepisów dotyczących stopni i tytułów w systemie szkolnictwa wyższego i nauki (Dział IV) zaproponowano następujące zmiany:

Doprecyzowano, że w przypadku interdyscyplinarnej rozprawy doktorskiej stopień doktora nadaje się w dyscyplinie wiodącej.

Dokonano zmiany organów nadających stopień doktora. Uznano, że w przypadku uczelni powinien być to senat lub inny organ kolegialny uczelni wskazany w statucie. Analogiczne rozwiązanie zaproponowano w przypadku uczelni federacyjnej.

Doprecyzowano, że rozstrzygnięcia w sprawach stopni naukowych podejmują jedynie członkowie tego organu posiadający stopień doktora habilitowanego lub tytuł profesora.

Doprecyzowano, że wysokość opłaty nie może przekraczać uzasadnionych kosztów, co obejmuje nie tylko koszty wynagrodzenia promotora i recenzentów, a i inne koszty, na przykład koszty przyjazdu recenzentów (delegacje). Doprecyzowano, że osoby kształcące się w szkole doktorskiej są zwolnione z opłaty za postępowanie w sprawie nadania stopnia naukowego doktora w tej uczelni.

Doprecyzowano, że obowiązek przyjęcia funkcji promotora lub recenzenta powinien być skorelowany z dorobkiem naukowym w dyscyplinie naukowej właściwej dla danego postępowania.

Doprecyzowano, że wymagania określone przez podmiot doktoryzujący powinny być określone przed momentem wyznaczenia promotora rozprawy doktorskiej ze względu na to, że promotora wyznacza się w momencie rozpoczęcia kształcenia w szkole doktorskiej lub osobno w trybie eksternistycznym, przed wszczęciem postępowania.

Doprecyzowano, że rozprawę doktorską może stanowić również monografia naukowa.

Sugeruje się, że zobowiązanie do składania odwołania do RDN od decyzji w sprawie nadania stopnia doktora następuje za pośrednictwem organu, który wydał tą decyzję.

Dodano przepis mówiący, że nakład pracy związany z realizacją zajęć i praktyk zawodowych objętych programem kształcenia wynosi od 30 do 45 pkt., co jest zgodne z trendami międzynarodowymi. Brak górnej i dolnej granicy może skutkować brakiem zajęć na studiach doktoranckich lub nadmiernym obciążaniem doktorantów zajęciami kosztem czasu na realizację badań naukowych.

Doprecyzowano, że dwóch recenzentów niewchodzących w skład komisji habilitacyjnej powinno mieć uznaną renomę naukową, w tym międzynarodową. Usunięto jednocześnie zasadę utajniania nazwisk recenzentów w postępowaniu habilitacyjnym.

Dokonano zmiany art. 223 ust. 1 pkt. 1 lit. c, polegający na zmianie wymogu „prowadziła badania naukowe w zagranicznych instytucjach naukowych trwające co najmniej 3 miesiące” na „wykazuje się aktywnością naukową, realizowaną w międzynarodowej współpracy naukowej”.

Usunięto zasadę utajniania nazwisk recenzentów w postępowaniu o nadanie tytułu profesora.

W odniesieniu do przepisów dotyczących ewaluacji szkół doktorskich i ewaluacji jakości działalności naukowej (Dział V Rozdział 2, Rozdział 3) dokonano następujących zmian:

W art. 253 ust. 4 doprecyzowano, iż przedstawiciel doktorantów wśród grona ekspertów dokonujących ewaluacji szkół doktorskich powinien być reprezentantem środowiska delegowanym przez Krajową Reprezentację Doktorantów.

W art. 255 poszerzono kryteria ewaluacji o „adekwatność indywidualnego programu badawczego”.

W art. 256 ust. 3 dodano zastrzeżenie, że ocena pozytywna w uzasadnionych przypadkach może być wydawana warunkowo. Ograniczenie ocen wyłącznie do pozytywnej i negatywnej nie jest zasadne. Skala powinna zostać rozszerzona o ocenę warunkową, co będzie pełnić rolę motywującą dla uczelni.

W Dziale XI „Finansowanie systemu szkolnictwa wyższego i nauki oraz gospodarka finansowa uczelni” zaproponowano następujące zmiany:

Na wniosek kwestorów z różnych uczelni zaproponowano dodanie art. 380a, dotyczącego kwestii postępowania z cywilnoprawnymi należnościami pieniężnymi.

W art. 394 ust 1 zaproponowano zmianę polegającą na tym, aby minister mógł zlecać danej uczelni wykonanie określonych zadań, ale po uprzednim zaopiniowaniu przez senat danej uczelni lub właściwy organ instytutu PAN lub instytutu badawczego. Pozwoli to z jednej strony na lepszą ocenę możliwości wywiązania się ze zlecanego zadania, a z drugiej strony na lepsze przygotowanie się uczelni lub instytutu do realizacji zlecanego zadania.

Biorąc pod uwagę, że uczelnie publiczne finansowane są ze środków publicznych, wymóg, aby środki finansowe z dotacji gromadzić na odrębnym rachunku jest zbędny, a jego realizacja związana byłaby z koniecznością podjęcia dodatkowych działań przez administracje uczelni publicznych, co nie wydaje się uzasadnione, stąd zaproponowano zmianę art. 397.

W art. 399 ust. 2 zaproponowano zmianę terminu przekazania planu rzeczowo-finansowego i sprawozdania z wykonania, tak aby dostosować go do specyfiki funkcjonowania uczelni.