Akademicki Związek Sportowy
Jak NCAA
Damian Czykier
The Boat Race, rywalizacja wioślarska na Tamizie między ośmioosobowymi osadami uniwersytetów w Oxford i Cambridge, która rozpoczęła się w 1829 r., należy do najstarszych rozgrywanych regularnie wydarzeń sportowych na świecie. Corocznie zawody te rozgrywane są od 1856 r. W tym roku zawody odbędą się po raz 164. W 2017 r. zwyciężyła osada z Oxfordu, a w wyścigu kobiet, rozgrywanym po raz 72., osada z Cambridge. Dotychczas Cambridge zwyciężyło 82 razy, Oxford 80 razy, raz wyścigu nie rozstrzygnięto.
Sport ma ogromne znacznie także w amerykańskiej tradycji akademickiej. Początki National Collegiate Athletic Association – ogólnokrajowej organizacji zajmującej się organizacją rozgrywek sportowych szkół wyższych, zrzeszającej ok. 1200 instytucji – sięgają roku 1906 (od 1910 r. występuje ona pod obecną nazwą). Jedną z podgrup tej organizacji jest Ivy League, zrzeszająca zespoły sportowe 8 znakomitych, starych i bogatych uniwersytetów, których siedziby znajdują się w północno-wschodniej części Stanów Zjednoczonych. Rozgrywki akademickie mają w USA tak duże znaczenie i cieszą się tak wielkim zainteresowaniem, że stacja CBS zdecydowała się emitować specjalny kanał CBS College Sports Network poświęcony tylko i wyłącznie sportowi akademickiemu.
W Polsce rolę amerykańskiej NCAA spełnia Akademicki Związek Sportowy. Co prawda, znacznie sportu nie jest na polskich uczelniach tak duże, jak w Stanach Zjednoczonych, a ustawodawca nie przykłada większej wagi do edukacji sportowej studentów, czego skutkiem jest np. spadek liczby godzin zajęć wychowania fizycznego i jego znaczenia w programie studiów, to jednak warto rozwijać tak sport wyczynowy, jak i – przede wszystkim – powszechny. Doceniają to rektorzy, którzy przy KRASP powołali specjalną Komisję ds. Sportu Akademickiego, kierowaną przez prof. Tomasza Łodygowskiego, rektora Politechniki Poznańskiej. Na naszych łamach (FA nr 7-8/2017, str. 15) upomniał się on o przywrócenie punktów ECTS za zajęcia wychowania fizycznego. Ich zniesienie przez MNiSW w 2016 r. spowodowało spadek zainteresowania studentów tego typu zajęciami. Tamta decyzja ministerstwa zdaje się świadczyć, że sport akademicki nie jest ważny z punktu widzenia władz resortu szkolnictwa wyższego. Z drugiej strony mamy podpisaną niedawno umowę z AZS, która nieco zmiękcza ten niepokojący obraz.
Na łamach „Forum Akademickiego” regularnie piszemy o sporcie akademickim: poszczególnych zawodach, Akademickich Mistrzostwach Polski czy międzynarodowych sukcesach polskich sportowców-studentów. Przedstawiamy też działalność AZS-u, który w tym roku będzie obchodził 110-lecie istnienia. Teraz jednak zamierzamy dokładniej przyjrzeć się poszczególnym klubom uczelnianym i środowiskowym AZS oraz przybliżyć czytelnikom ich działalność, możliwości rozwoju sportowego, które oferują studentom i pracownikom uczelni, a także zapleczu sportowemu, jakim dysponują polskie szkoły wyższe. Na pierwszy ogień idzie Klub Uczelniany AZS Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (czytaj na str. 33).
Piotr Kieraciński