Samorządność, warunki bytowe, cyfryzacja

„Dla Niezależnego Zrzeszenia Studentów, największej organizacji studenckiej w Polsce, fundamentalnymi zagadnieniami w kontekście szkolnictwa wyższego są: przyszłość studentów, samorządność studencka i jakość kształcenia” – brzmi pierwsze zdanie propozycji NZS do Ustawy 2.0.

– Studenci, jako przyszła kadra Rzeczypospolitej, powinni stanowić najważniejszą grupę interesariuszy szkolnictwa wyższego – mówi przewodnicząca organizacji, Maria Cholewińska.

NZS przeprowadziło badania dotyczące przedsiębiorczości wśród studentów. Okazało się, że aż 60% respondentów chciałoby uruchomić po studiach własną działalność gospodarczą. Faktycznie, jak wskazują dane z badania Ekonomicznych Losów Absolwentów, samozatrudnieni stanowią tylko 4,5% absolwentów po roku od ukończenia studiów. Organizacja postuluje zatem wzmocnienie lub wprowadzenie w programach kształcenia zajęć, które przygotowują studentów do prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej oraz rozszerzenia możliwości, jakie w zakresie jej rozpoczynania dają inkubatory przedsiębiorczości i biura karier.

Zrzeszenie postuluje też zwiększenie udziału partnerstwa publiczno-prywatnego w budowaniu domów studenckich, co miałoby uniezależnić studentów do konieczności wynajmowania prywatnych mieszkań. Wprowadzenie kredytów na pokrycie kosztów studiów podyplomowych miałoby ułatwić absolwentom doskonalenie zawodowe. NZS kładzie nacisk na konieczność wzmocnienia kultury studenckiej. Zrzeszenie chce, by w ustawie znalazł się zapis o możliwości tworzenia przy uczelniach akademickich centrów kultury. Uważa też, że należy wprowadzić do ustawy grupy kryteriów, które rektor powinien uwzględniać przy przyznawaniu stypendiów, takie jak: aktywność naukowa, sportowa, artystyczna i społeczna. NZS uważa też, że uczelnia powinna zapewniać studentom lektorat jednego języka obcego w wymiarze dwóch godzin tygodniowo przez cały okres studiów. Kolejny postulat dotyczy niezwiększania opłat za czynności administracyjne, finansowanie żłobków i klubów dziecięcych, pokrywania kosztów odbywania praktyk terenowych, zwolnienia z obowiązku drukowania prac dyplomowych.

NZS proponuje zwiększenie siły samorządów uczelnianych przez stworzenie możliwości nadawania im osobowości prawnej. Widzi też potrzebę zwiększenia reprezentacji studentów do przynajmniej 25% w organach kolegialnych uczelni. Uważa też, że należy wprowadzić minimalny próg udziału w wyborach do samorządów na poziomie 40%. Niespełnienie tego wymogu oznaczałoby nieważność wyborów. Członkowie Zrzeszenia chcieliby, aby można było wybory do samorządów przeprowadzać drogą elektroniczną, co miałoby zapewnić zwiększenie frekwencji wyborczej. NZS podkreśla znaczenie cyfryzacji uczelni, jednak nie przedstawi w tym zakresie konkretnych propozycji. Zdaniem NZS, samorządy powinny mieć obowiązek konsultacji z organizacjami studenckimi zasady podziału środków na działalność studencką. Ustawa nie powinna ograniczać możliwości organizacji studenckich – obecne rozwiązania prawne, zdaniem NZS, są sprzeczne z konstytucyjnym prawem do wolności zgromadzeń.

Autorzy stanowiska uważają, że obecnie mamy do czynienia w niską jakością kształcenia i obsługi studentów. Pożądana jest cyfryzacja obsługi studentów. Z raportu NZS na temat cyfryzacji uczelni wynika, że tylko 2% studentów jest zadowolona z obecnego poziomu działania administracji cyfrowej uczelni, a aż 48% ocenia ją negatywnie. Ustawa powinna regulować, jakie procedury powinny być realizowane drogą elektroniczną.

NZS uważa, że należy poprawić jakość kształcenia doktorantów w zakresie dydaktyki, gdyż obecnie prowadzone przez nich zajęcia (w ramach praktyk dydaktycznych) prowadzone są na niskim poziomie.