Uniwersytet Środkowoeuropejski w Budapeszcie
CEU jaki jest?
Źródło: CEU
CEU uzyskało zezwolenie rządu węgierskiego na funkcjonowanie na Węgrzech jako regulowany prawem amerykańskim uniwersytet w 1995 roku. Każdy program studiów oferowany przez CEU przechodzi nowojorski proces akredytacyjny, identyczny z tym, jakie przechodzi każdy inny program oferowany przez uniwersytety w tym stanie.
W 2004 roku, chcąc lepiej zintegrować szybko rozwijające się CEU z węgierskim systemem szkolnictwa wyższego, parlament węgierski powołał specjalną ustawą regulowaną węgierskim prawem instytucję Ko¨ze´p-euro´pai Egyetem (KEE), co znaczy dokładnie Uniwersytet Środkowoeuropejski. KEE jest prawną formułą akredytowania niektórych programów CEU według prawa węgierskiego. Wszystkie takie programy muszą spełnić kryteria obowiązujące na Węgrzech.
Funkcjonująca w oparciu o ten dualistyczny model akredytacyjny instytucja kształci dziś 1440 studentów magisterskich i doktoranckich ze 108 krajów świata i zatrudnia profesorów z 45 krajów. Uczelnia nie prowadzi studiów licencjackich. Kapitał żelazny CEU wynosi ok. 550 mln euro. W roku akademickim 2015/16 budżet uniwersytetu wyniósł prawie 67 mln euro, z czego niemal 48 mln stanowił dochód z kapitału żelaznego, a jedynie 2,8 mln euro to dochód z czesnego. W latach 2011-2016 badacze z CEU uzyskali granty ERC o wartości niemal 7 mln euro; w perspektywie 2017-2022 kwota ta wzrosła już do niemal 15 mln euro.
W 2014 roku CEU rozpoczęło wart ponad 34 mln euro projekt przebudowy kampusu uczelni w centrum Budapesztu. Zakłada on odnowienie lub wybudowanie 35 tys. m2 powierzchni edukacyjnej, z uwzględnieniem wymogów strefy buforowej obszaru światowego dziedzictwa kultury UNESCO. Tak jak inne wydatki uniwersytetu, nie jest wspierany finansowo przez rząd Węgier, tylko finansowany z darowizn, a także pożyczki Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Pierwsza faza tego projektu, obejmująca jeden nowy i jeden gruntownie przebudowany budynek z audytoriami, salami wykładowymi i nową biblioteką, została oddana do użytku w sierpniu 2016 roku (na fot.).
Podobnie jak w innych amerykańskich uniwersytetach, działalność CEU nadzorowana jest przez Radę Nadzorczą (ang. Board of Trustees). Składa się ona obecnie z 21 członków, w tym byłych rektorów lub kanclerzy amerykańskich uniwersytetów Berkley, Columbia, Stanford, byłego republikańskiego gubernatora stanu Nowy Jork oraz obecnej rektor Uniwersytetu Oxfordzkiego. George Soros jest honorowym przewodniczącym Rady.
(p, k)
CEU w Rankingach THE
CEU zajmuje w The Times Higher Education World University Ranking na rok 2017 miejsce w grupie 151-160 w Europie i 301-350 na świecie. CEU nie posiada jednak wydziałów ścisłych, przyrodniczych i technicznych. W naukach społecznych The Times Higher Education lokuje uczelnię na 91. miejscu na świecie. CEU jest też 39. „młodą”, tj. założoną mniej niż 50 lat temu, uczelnią na świecie.
We wszystkich wspomnianych kategoriach CEU jest najwyżej notowanym uniwersytetem z krajów Europy Środkowo-Wschodniej, będących członkami Unii Europejskiej. W rankingu ogólnym, Uniwersytet w Tartu w Estonii jest w tej samej co CEU grupie (151-160/301-350). W rankingu nauk społecznych żadna inna środkowoeuropejska uczelnia nie jest notowana. Wśród młodych uczelni kolejną instytucją z regionu jest Uniwersytet Mariborski ze Słowenii (grupa 101-150).
W rankingu ogólnym następna po CEU notowana uczelnia węgierska – Uniwersytet Semmelweisa w Budapeszcie, założony w 1752 r. – zajmuje miejsce w grupie 251-300/501-600. Najwyżej notowane polskie uczelnie znajdują się także w grupie 251-300/601-800, a są to w kolejności: Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Warszawski i Politechnika Warszawska. Żadna inna węgierska czy polska „młoda” uczelnia nie znalazła się też w rankingu THE.