Działający od października 2007 roku w Wilnie Wydział Ekonomiczno-Informatyczny Uniwersytetu w Białymstoku był pierwszym zagranicznym wydziałem utworzonym przez polską uczelnię. Była to również pierwsza filia uczelni zagranicznej na Litwie. Od dziesięciu lat wydział realizuje niezwykle ważną misję: umożliwia polskiej młodzieży w tym kraju kształcenie na poziomie akademickim w języku polskim. W ten sposób zrealizowany został jeden z najważniejszych postulatów mieszkających na Litwie Polaków. Jednak nie tylko pobudki patriotyczne, chęć pielęgnowania i utrwalania polskości naszych rodaków znad Wilii legły przed dekadą u podstaw decyzji władz UwB. Celem działalności wileńskiego wydziału Uniwersytetu w Białymstoku było (i jest nadal) rozwiązanie realnego problemu: podniesienie wskaźnika wyższego wykształcenia polskiej mniejszości na Litwie. Statystyki pokazywały bowiem, że Polacy byli jedną z najsłabiej wykształconych grup narodowościowych w tym kraju.

– Z całą pewnością wejście Litwy i Polski do Unii Europejskiej otworzyło nowe możliwości w dziedzinie umiędzynarodowienia szkolnictwa wyższego. Uniwersytet w Białymstoku dobrze je wykorzystał. Warto też zwrócić uwagę na jeszcze jeden aspekt tej sprawy: działalność Wydziału Ekonomiczno–Informatycznego w Wilnie to niewątpliwy sukces rządów Polski i Litwy w kwestii rozwiązywania potrzeb mniejszości narodowych, dowód, że wzajemne zrozumienie i porozumienie jest możliwe. Nasz wydział stał się więc, w pewnym sensie, ważnym symbolem we wzajemnych polsko-litewskich relacjach – komentuje dr hab. Mieczysława Zdanowicz, prof. UwB, dziekan wydziału.

Jak dotychczas wydział spełnia swą rolę: ukończyło go już ponad 550 absolwentów, aktualnie w murach jednostki kształci się 362 studentów. Jednostka cały czas się rozwija. Przez pierwsze lata działalności kształciła na dwóch kierunkach licencjackich: ekonomii i informatyce, od roku 2014/2015 wzbogaciła ofertę o ekonomiczne studia II stopnia. Kolejnym krokiem w rozwoju wydziału było uruchomienie przed dwoma laty trzeciego kierunku na studiach pierwszego stopnia – europeistyki. Jej absolwenci będą mogli wykorzystać swoją wiedzę i umiejętności m.in. przy realizacji europejskich projektów na rzecz samorządów i organizacji społecznych, zwłaszcza z regionów wileńskiego, solecznickiego, trockiego, święciańskiego i miasta Wilna. Władze wydziału liczą, że takie wykształcenie polskiej młodzieży przyczyni się do podniesienia prestiżu polskiej mniejszości na Litwie oraz pomoże w jej integracji ze społecznością litewską.

Niestety, jubileuszowy dla Wydziału Ekonomiczno-Informatycznego w Wilnie rok przyniósł też sporo niepewności. – Już teraz władze Uniwersytetu w Białymstoku muszą dokładać, i to sporo, do kształcenia studentów w Wilnie. Dotacja dydaktyczna nie wystarcza na pokrycie wszystkich kosztów naszej działalności. Staramy się kształcić własną, miejscową kadrę wileńskiego wydziału, jednak to wymaga czasu. Nadal więc wielu pracowników dojeżdża do nas na zajęcia i wykłady, głównie z Białegostoku, a to generuje dodatkowe koszty. W sytuacji gdy na skutek zmian w algorytmie spada dotacja dla naszej uczelni, utrzymanie zagranicznego wydziału może się okazać bardzo trudne – mówi dziekan Mieczysława Zdanowicz.

Wsparcia ze strony kolejnych rządów przez lata nie doczekały się też starania uniwersytetu o zakup lub rozbudowę siedziby na potrzeby wydziału. W efekcie zajęcia ciągle odbywają się w wynajmowanych pomieszczeniach, które nie tylko nie gwarantują należytego komfortu studentom i pracownikom, ale oznaczają też dodatkowe wydatki dla uniwersytetu. Taka sytuacja nie sprzyja budowaniu zagranicznego prestiżu wileńskiego wydziału polskiej uczelni. Z tego powodu coraz częściej pojawia się także zagrożenie związane z możliwościami spełnienia wszystkich kryteriów edukacyjnych stawianych przez instytucje polskie i litewskie.