Rok 2016

Laureaci Nagrody NCN z 2016 roku. Od lewej: dr hab. Marcin Szwed, dr hab. Katarzyna Starowicz-Bubak, prof. Mikołaj Bojańczyk.

W 2016 roku minęło 5 lat działalności Narodowego Centrum Nauki. Czwarte Dni NCN zostały zorganizowane na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie. Także Nagrodę NCN wręczono w 2016 r. po raz czwarty. Jej laureatami zostali: dr hab. Marcin Szwed z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, dr hab. Katarzyna Starowicz-Bubak z Instytutu Farmakologii PAN oraz prof. Mikołaj Bojańczyk z Instytutu Informatyki Uniwersytetu Warszawskiego.

W roku 2016 zaszły zmiany w strukturze organizacyjnej NCN. W kwietniu utworzono Punkt Informacyjny, którego zadaniem jest wsparcie Kancelarii Rady i koordynatorów dyscyplin w zakresie generowania i uzupełniania dokumentacji konkursowej oraz udzielanie osobom zainteresowanym informacji w sprawie warunków otwartych konkursów oraz sposobu wypełniania i składania wniosków w OSF. Utworzono też Dział Obsługi Wniosków, zajmujący się obsługą wniosków i kompleksową obsługą posiedzeń Zespołów Ekspertów oceniających wnioski. Zaszły też zmiany w składzie Rady NCN. Dokooptowano do niej 11 nowych członków. Stanowisko przewodniczącego i miejsce w Radzie opuścił prof. Michał Karoński, który kierował jej pracą od samego początku i był jednym z twórców NCN. Jego miejsce zajął na dwa lata prof. Janusz Janeczek z Uniwersytetu Śląskiego (kadencja w Radzie NCN kończy mu się w 2018 r.). Budżet NCN w 2016 wyniósł 1,638 mld zł i został zrealizowany w 99%. Samo funkcjonowanie Centrum kosztowało 31,2 mln zł, a realizacja umów grantowych – 984 mln zł. Na płace dla 136 pracowników NCN wydało tylko 8,97 mln zł.

W 2016 r. NCN ogłosiło 14 konkursów krajowych i 9 międzynarodowych, natomiast rozstrzygnęło 15 konkursów krajowych. W 2016 r. do Centrum wpłynęły 9632 wnioski o finansowanie projektów badawczych na kwotę 4,8 mld zł. Do finansowania zakwalifikowano 2371 z nich o wartości ponad 1,14 mld zł (bez konkursu TANGO). W grupie nauk humanistycznych i społecznych wpłynęły 2893 wnioski, a finansowane będzie 633 (wskaźnik sukcesu 22%) z nich łączną kwotą 170,7 mln zł. W obszarze nauk o życiu odpowiednio – 2906 i 748 (wskaźnik sukcesu 26%) za 463,7 mln zł. W obszarze nauk ścisłych i technicznych – 3735 i 985 (wskaźnik sukcesu 26%) za 484,7 mln zł. Na konkurs SYMFONIA wpłynęło 38 wniosków, a finansowanie w łącznej wysokości 22 mln zł otrzymało 5 z nich. Najwięcej środków – 605,6 mln zł (53,1% wszystkich środków) – NCN przeznaczyło na finansowanie konkursu OPUS. Kolejne pozycje, z kwotami odpowiednio 148,7 mln zł i 121,6 mln zł, zajmują SONATA i SOANATA BIS.

NCN ma przeznaczać nie mniej niż 20% środków na finansowanie badań młodych naukowców, czyli tych, którzy nie przekroczyli 35. roku życia. W 2016 r. na projekty badawcze finansowane w ramach konkursów dla osób rozpoczynających karierę naukową – PRELUDIUM, SONATA, FUGA i ETIUDA – przeznaczono 26% środków na granty. Młodzi badacze złożyli 47% ogółu wniosków, a aż 52% przyznanych grantów stanowią kierowane przez młodych badaczy.

Warto też zwrócić uwagę na działalność Komisji Odwoławczej, która rozpatrzyła 256 odwołań od decyzji dyrektora NCN. W ich wyniku przyznano finansowanie 13 projektom, w 25 sprawach zalecono przeprowadzenie dodatkowego postępowania dowodowego, a w 12 uchylono decyzje dyrektora i przekazano wniosek do ponownego rozpatrzenia.

Wśród beneficjentów programów NCN w 2016 r. największą część stanowili przedstawiciele szkół wyższych – 73%. Naukowcy z instytutów PAN zdobyli 20% grantów, a badacze z instytutów badawczych 3%.

Najwięcej grantów – 275 – zdobyli uczeni z Uniwersytetu Warszawskiego, tuż za nimi uplasowali się badacze z Uniwersytetu Jagiellońskiego (bez Collegium Medicum) z 236 grantami. Dalsze miejsca zajmują: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza (119), Uniwersytet Wrocławski (90), Akademia Górniczo-Hutnicza (74), Politechnika Wrocławska (65), Uniwersytet Mikołaja Kopernika (60), Uniwersytet Gdański (57), Politechnika Warszawska i Uniwersytet Łódzki (po 55). W pierwszej dwudziestce mieszczą się także Instytut Biologii Doświadczalnej im. Nenckiego PAN (41), Politechnika Śląska (35), Uniwersytet Śląski i Uniwersytet Warmińsko-Mazurski (po 31), Politechnika Łódzka (29), Uniwersytet Medyczny w Łodzi (27), UJ – Collegium Medicum (23), Uniwersytet Medyczny w Poznaniu (22), Warszawski Uniwersytet Medyczny (21) i Gdański Uniwersytet Medyczny (20). Wszyscy ci beneficjenci dostali z NCN powyżej 10 mln zł. Do tego grona z kolei weszło także 6 innych placówek: Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej, Instytut Chemii Bioorganicznej PAN, Instytut Biochemii i Biofizyki PAN, Centrum Astronomiczne im. M. Kopernika PAN, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu i Instytut Farmakologii PAN. Największe kwoty zebrały UW i UJ, odpowiednio 109,44 mln zł i 109,13 mln zł. Następny z kolei UAM już „tylko” 49,74 mln zł.

Warto też zwrócić uwagę na współczynnik sukcesu. Największy odnieśli uczeni z MIBMiK – 88%. Dalej są: IF PAN – 52%, IBD PAN – 47%, IChB PAN – 45% i ACMK PAN – 41%. Zauważmy, że w tej grupie są same jednostki Polskiej Akademii Nauk. Powyżej 30% uzyskali badacze z UW (39%), IBiB PAN (39%), UJ (38%), CM UJ (37%), UWr (34%), PWr (31%) i AGH (30%).

W 2016 r. NCN realizowało 13 konkursów w międzynarodowej współpracy wielostronnej, a także dwustronnej – projekty BEETRHOVEN i POLONEZ. Podpisało też umowę o współpracy ze swoim odpowiednikiem na Litwie.

NCN korzystało z usług 979 ekspertów wewnętrznych działających w 95 zespołach oraz 9054 ekspertów zewnętrznych, którzy napisali ponad 10 675 recenzji. 8233 (91%) z nich to eksperci zagraniczni, którzy napisali 9713 recenzji. Najwięcej recenzentów zagranicznych pochodziło ze Stanów Zjednoczonych (1322), Wielkiej Brytanii (1068), Niemiec (859), Włoch (695), Francji (585) i Hiszpanii (582).