Dyskusje o jakości kształcenia na studiach, szczególnie niestacjonarnych, trwają od wielu lat. Raport o stanie szkolnictwa wyższego z 2009 roku wyraźnie wskazał na wiele słabości w tej sferze (np. s. 91). Przewagę słabych stron nad silnymi w odniesieniu do całego systemu szkolnictwa wyższego diagnozują też inne opracowania, m.in. Analiza SWOT systemu edukacji ogólnej, kształcenia zawodowego oraz szkolnictwa wyższego w Polsce.

Nikogo zapewne nie trzeba przekonywać, że jakość kształcenia w szkołach wyższych należy podnosić. Postępująca globalizacja, w tym otwarcie rynków pracy (nie tylko w kontekście UE), wymusza coraz większy nacisk na jakość wykształcenia absolwenta. Presja ta jest odpowiednio wzmacniana lub osłabiana przez władze publiczne. Jako przykład działania z pierwszej grupy warto wspomnieć wprowadzenie Krajowych Ram Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego oraz, szerzej, zintegrowanego systemu kwalifikacji. Drugi aspekt reprezentowany jest przez oderwany od realiów ekonomicznych system finansowania szkolnictwa wyższego ze środków publicznych.

Rozważając jakość kształcenia w odniesieniu do polskiego szkolnictwa wyższego, szczególnie niepublicznego, nie sposób nie wspomnieć o aspekcie demograficznym, które najtrafniej określił raport Instytutu Sokratesa z 2011 roku jako „demograficzne tsunami”. W ciągu zaledwie dziesięciu lat liczba studentów spadła o przeszło pół miliona do 1,4 mln osób w roku 2015/16, głównie wśród studentów niestacjonarnych (spadek o ok. 50% z 950 tys. do 486 tys.).

W takich okolicznościach (globalizacja, zmiany instytucjonalne i demograficzne), paradoksalnie, jedynym wyjściem dla wielu uczelni jest postawienie na utrzymywanie określonego standardu jakościowego opartego na transparentności, co umożliwia łatwą wewnętrzną i zewnętrzną ocenę (np. oceny organizacji akredytacyjnych).

Proces, nie produkt

Idea kształcenia oferowanego przez WSB-NLU bazuje na koncepcji Total Quality Management (TQM). TQM jest zorientowane na proces, w przeciwieństwie do tradycyjnego podejścia zorientowanego na rezultaty (produkt). Każde zadanie organizacji jest procesem. W przypadku uczelni do najważniejszych zaliczyć należy proces dydaktyczny i badawczy. Towarzyszą im oczywiście procesy pomocnicze, związane z kadrą, finansami, nieruchomościami itd. Wydaje się, że warunkiem koniecznym do skutecznego wdrażania zasad TQM jest wbudowanie procesów w zintegrowany system informatyczny zarządzania uczelnią. Jest to szczególnie istotne pod kątem przejrzystości procesów.

Tak się stało w przypadku Wyższej Szkoły Biznesu – National-Louis University w Nowym Sączu, która przeszło dwa lata temu wdrożyła swój autorski system informatyczny pn. Cloud Academy, który służy zarówno kompleksowemu zarządzaniu uczelnią, jak i realizacji edukacji online w całkowicie interaktywnej formie. Oczywiście tego typu zajęcia nie są w stanie nauczyć wszystkiego. Trudno sobie wyobrazić nauczanie przez Internet medycyny czy chemii, gdyż znaczna część zajęć to praktyczne ćwiczenia w bezpośrednim kontakcie z pacjentami lub przeprowadzane w laboratoriach. Niemniej istnieje mnóstwo zagadnień i tematów, których specyfika nie wymaga zajęć stricte manualnych, w odniesieniu do nich takie narzędzie sprawdza się doskonale. I nie dotyczy to jedynie wykładów, ale również ćwiczeń prowadzonych w podgrupach.

CloudA składa się z sześciu zintegrowanych ze sobą modułów z pełną wymiennością informacji. Wirtualny Dziekanat pozwala naszemu działowi obsługi dydaktyki tworzyć w łatwy i przejrzysty sposób harmonogramy zajęć bez ryzyka wystąpienia kolidujących ze sobą zdarzeń, takich jak przypisanie zajęć z dwóch różnych przedmiotów w tym samym czasie jednemu wykładowcy – system od razu wychwyci taką sprzeczność. Jest to funkcja szczególnie przydatna przy bieżącym zarządzaniu harmonogramami i wprowadzaniu zmian, gdyż eliminuje ona błędy w planowaniu. CloudA wyeliminował również praktycznie do zera obieg dokumentów w wersji papierowej – od dwóch lat są one generowane automatycznie. Dotyczy to zarówno najprostszych dokumentów, takich jak podania, wnioski i decyzje, jak i tych najważniejszych – dyplomów i suplementów. CloudA jest pomocny również przy ewaluacji zajęć: jeżeli student jest zobligowany do wypełnienia danej ankiety, to dopiero jej poprawne uzupełnienie umożliwi mu dostęp do pozostałej części jego profilu oraz reszty systemu.

Dla każdego strefa

Modułem dla naszej kadry dydaktycznej jest Strefa Wykładowcy. Poprzez nią wykładowcy WSB-NLU tworzą elektroniczne sylabusy, dodają materiały dydaktyczne, testy oraz zadania, zarządzają grupami seminaryjnym itd. Widzą również na bieżąco wszelkie zmiany w harmonogramach zajęć naniesione przez dział obsługi dydaktyki, dzięki czemu mają zawsze aktualne informacje o terminach i miejscach zajęć. Ponadto komunikują się ze studentami, w tym poprzez tworzenie dla określonych grup studentów komunikatów obowiązkowych do odczytania.

„Druga strona medalu” to Strefa Studenta. Zapewnia ona naszym studentom bieżący dostęp do każdej informacji dotyczącej toku studiów: sylabusów, harmonogramów zajęć, materiałów dydaktycznych, kursów, rozliczeń, stypendiów, regulaminów, bieżących ogłoszeń itd. Poprzez nią studenci komunikują się również z dowolnymi działami uczelni i załatwiają wszelkie sprawy dotyczące ich toku studiów – moduł umożliwia generowanie ponad 150 druków, w tym różnych podań i wniosków. Mają również możliwość obejrzenia w wybranym przez siebie momencie dowolnych zajęć z przedmiotów objętych ich planem studiów sprzed np. dwóch lat, które są zarchiwizowane w systemie. Szczególną aktywność w tym zakresie obserwujemy, co nie dziwne, w okresie pisania prac dyplomowych.

Również władze WSB-NLU na bieżąco korzystają z CloudA. Moduł controllingu finansowego umożliwia im stały dostęp do informacji dotyczących liczby studentów i kandydatów, aktualnej sumy wpłat i zaległości w podziale na kierunki i rodzaje studiów, prognozy wpłat, aktualizowanej na bieżąco analizy rentowności poszczególnych kierunków, specjalności oraz grup, zestawienia wykorzystania pensum przez poszczególnych wykładowców itd. Dzięki temu mają oni wszelkie narzędzia do efektywnego zarządzania i podejmowania strategicznych decyzji. Do tego celu służy również część modułu Majątek i kadry, pozwalająca na zarządzanie aktywami trwałymi i obrotowymi uczelni. Jego pozostała część została zadedykowana naszemu działowi personalnemu, który za jego pomocą zarządza wszelkimi sprawami kadrowo-płacowymi dotyczącymi pracowników administracyjnych oraz dydaktycznych.

Na wszystkich kierunkach

Najistotniejszą dla naszej uczelni częścią systemu jest moduł Wirtualne wykłady i seminaria, poprzez który od przeszło dwóch lat prowadzimy w pełni interaktywne zajęcia na odległość na wszystkich naszych kierunkach. Oczywiście studenci mają również możliwość uczestniczenia w danych zajęciach w formie tradycyjnej, tj. na sali zajęciowej w siedzibie uczelni, jednak coraz więcej studentów chętniej korzysta z multitransmisji wykładów, gdyż pozwala im to zaoszczędzić sporo czasu związanego z dojazdami, bez strat na jakości zajęć.

Pierwszym i podstawowym elementem interaktywnych zajęć jest widoczny dla uczestników przekaz obrazu i dźwięku z sali zajęciowej. Drugim jest widok pulpitu komputera prowadzącego, dzięki czemu, oprócz przekazu wideo i widoku na salę i używaną prezentację, wykładowca może równocześnie wykorzystywać do zajęć dodatkowe materiały, np. inne prezentacje, wykresy czy schematy, które studenci widzą w osobnym oknie. Trzecim elementem dopełniającym interakcję jest czat oraz moduł komunikacji głosowej, poprzez które studenci w trakcie zajęć na bieżąco zadają prowadzącemu pytania i komunikują się między sobą. Jest to szczególnie przydatne rozwiązanie w trakcie ćwiczeń realizowanych w grupach.

System CloudA objął całą działalność naszej uczelni, dzięki czemu możemy w efektywny sposób zarządzać poszczególnymi procesami przy znacznym zmniejszeniu zaangażowania pracowników, co dodatkowo eliminuje czynnik ryzyka w postaci błędu ludzkiego.

Kilka lat temu wzięliśmy sobie głęboko do serca słynne powiedzenie J.W. von Goethego „Kto nie idzie do przodu, ten się cofa”. Cloud Academy jest tego wymiernym efektem.