Naukowcy zarobią więcej

„Naukowcy pracujący nad projektami badawczymi i innowacyjnymi finansowanymi przez UE otrzymają co najmniej takie samo wynagrodzenie, jakie uzyskaliby pracując nad projektami krajowymi, a dodatkowo będą mieć prawo do premii w wysokości do 8 tys. euro rocznie” – napisała Komisja Europejska w komunikacie z 27 lutego. Zapewnia to zmiana przepisów programu Horyzont 2020 zaproponowana przez Komisję.

Dotychczas zasady wynagradzania w H2020 nie były atrakcyjne dla polskich badaczy (a także dla badaczy z wielu innych krajów UE, np. Rumunii czy Bułgarii). W programach krajowych, np. grantach NCN, polscy badacze mogli otrzymywać znacznie bardziej atrakcyjne wynagrodzenie. Na dodatek uczestniczący w tych samych programach naukowcy z zamożniejszych krajów otrzymywali znacznie wyższe wynagrodzenia, niż ci z krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Carlos Moedas, komisarz do spraw badań, nauki i innowacji, zobowiązał się do rozwiązania tej kwestii w listopadzie 2016 r. Moedas uważa, że zaproponowana teraz zmiana przepisów „przyczyni się do zmniejszenia różnic w zarobkach między badaczami zaangażowanymi w projekty, a w dalszej perspektywie pozwoli państwom zatrzymać talenty”.

Komisja zmieniła definicję wynagrodzenia we wzorze umowy o udzielenie dotacji w ramach programu Horyzont 2020, dostosowując ją do przepisów krajowych. W programie H2020 określenie wynagrodzenia podstawowego i dodatkowego stosuje się do obliczenia zwrotu kosztów osobowych.

Krajowy Punkt Kontaktowy wyjaśnia, o co chodzi: „zmiana zasad wynagradzania pracowników w projektach Horyzont 2020 jest następstwem trwającej od dłuższego czasu dyskusji na temat dysproporcji w poziomie wynagrodzeń oraz niedopasowania zasad dotyczących kosztów osobowych w programie Horyzont 2020 do systemów płacowych funkcjonujących w niektórych krajach członkowskich, między innymi w Polsce”. Obecne zmiany idą w kierunku redefinicji pojęć wynagrodzenia podstawowego i dodatkowego, które funkcjonowały do tej pory w ramach obecnego unijnego Programu Ramowego. Za wynagrodzenie podstawowe, na podstawie którego wyliczana jest stawka godzinowa, uznawać się będzie płacę, jaką otrzymywaliby pracownicy realizując projekty finansowane ze źródeł krajowych. Jako wynagrodzenie dodatkowe, w wysokości do 8 tys. euro rocznie, będzie uznawana ta część wynagrodzenia, która przekracza wymieniony powyżej poziom. „Jest to istotna modyfikacja w porównaniu z sytuacją dotychczasową, kiedy to podstawą do wyliczenia stawki godzinowej było wynagrodzenie na poziomie wynikającym z wynagrodzenia zasadniczego ujętego w umowie o pracę” – pisze KPK.

Nowe przepisy będą miały zastosowanie z mocą wsteczną do wszystkich projektów już realizowanych w ramach programu Horyzont 2020. „Nadal jednak czekamy na szczegóły dotyczące praktycznej ich implementacji, które zostaną zawarte w Annotated Model Grant Agreement. Dokument ten, według zapewnień przedstawicieli Komisji Europejskiej, zostanie wkrótce opublikowany w uaktualnionej wersji na stronach Participant Portal” – pisze KPK.

Specjaliści z KPK uważają, że zmiany idą w dobrym kierunku, ale dopiero znajomość szczegółów dotyczących praktycznej ich implementacji, które zostaną opisane w Annotated Model Grant Agreement, pozwoli oszacować, w jakim stopniu nowe zasady wpłyną na poprawę warunków realizacji projektów H2020 w Polsce.

„Wprowadzona zmiana zasad wynagradzania stanowi ze strony KE próbę szybkiego rozwiązania problemu dotyczącego niedostatecznego zainteresowania programem H2020 instytucji z nowych krajów członkowskich. Nie jest to jednak naszym zdaniem rozwiązanie docelowe i może wywołać szereg komplikacji w praktyce” – pisze KPK. „Dlatego podtrzymujemy konieczność wprowadzenia do rozliczania wynagrodzeń tzw. unit costs jako opcji alternatywnej do rozliczania kosztów rzeczywistych wynagrodzeń w Programach Ramowych UE. Aby tak się stało, niezbędna jest zmiana Financial Regulation, o co obecnie występujemy” – czytamy w komunikacie.