Nie tylko na ludowo

Na lubelskie Mikołajki Folkowe (XXVI Mikołajki Folkowe 8-11.12.2016) składają się koncerty profesjonalnych zespołów inspirowanych muzyką tradycyjną z całego świata, jak też Scena Otwarta, kiedy to w konkursowe szranki stają młodzi wykonawcy. Jest to nie tyle festiwal muzyki ludowej, choć ludowe kapele są także zapraszane, ile spotkanie grup muzycznych, które uprawiają pogranicze muzyki ludowej i innych gatunków muzycznych.

W tym roku publiczność oczarował swą egzotyką brzmieniową i wprowadził w trans irański zespół perkusyjny Dafnavazan Molana, grający na dafie poezję Molany Rumiego, założyciela bractwa tańczących derwiszy. Dafnavazan Molana udowodnił, jak skomplikowane i intensywne brzmienia można uzyskać na prostych instrumentach.

Rytmy taneczne z innego krańca świata muzycznego zaprezentował Pushkin Klezmer Band, żydowsko-cygańska grupa z Kijowa, złożona z tradycyjnych muzyków weselnych z Ukrainy i Mołdawii. Mieszane, tradycyjno-nowoczesne instrumentarium (np. keyboard), lecz przede wszystkim świetne umiejętności muzyków sprawiły, że otrzymaliśmy nie tyle zwykły koncert klezmerski, ile propozycję rozpiętą między przyśpiewkami ulicznymi a improwizacją jazzową.

Konkurs Scena Otwarta ma na celu rozwój rodzimego ruchu muzycznego inspirowanego kulturą tradycyjną całego świata. Poziom nagrodzonych zespołów okazał się bardzo wysoki, a ich prezentacje niezwykle różnorodne.

Nagrodzona za „nieśmiałe a skuteczne przełamywanie schematów muzykowania do tańca oraz autorskie kompozycje wpisujące się w ideę polskiej muzyki tradycyjnej” Kapela z Innej Struny to sekstet ze smyczkami, cymbałami, fletem i barabanem. Melodie tradycyjne biorą z Kolberga, aranżują sami, łącząc prostotę i skomplikowanie. Podczas gdy wiolonczela gra prosty schemat basowy, naśladując ludowe basy, a wtóruje jej tradycyjny baraban, pozostałe instrumenty tworzą gęstą siatkę brzmień, zwieńczoną improwizacjami skrzypcowymi i figuracjami fletu.

Żywiecka Kapela PoPieronie, nagrodzona za „kunsztowne opracowania muzyczne oraz klimat wspólnotowego grania o szlachetnym brzmieniu”, jest z kolei kwintetem instrumentów smyczkowych, który z ludową werwą gra tradycyjne tematy, opracowane artystycznie, przywiązując wagę do bogactwa brzmieniowego.

Za „poetycki nastrój zaprezentowanego programu” nagrodzono warszawski zespół Karma Trio, który otrzymał również Nagrodę Publiczności, a jego wokalistka Karolina Matuszkiewicz odebrała Nagrodę im. Anny Kiełbusiewicz dla najlepszej wokalistki. Suka biłgorajska (fidel) i autentyczny, ludowy głos, akordeon oraz kontrabas – oto cała tajemnica sukcesu tego zespołu, który wykorzystuje wpływy muzyki ludowej i tradycyjnej z różnych zakątków świata.

Inny warszawski zespół, również trio Woźniak/Wachowiak/Kinaszewska ujął jury „autentyzmem wykonawczym i wiernością tradycji”. Jego specyfiką jest surowość, autentyzm i prostota. W przeciwieństwie do Karma Trio, które zmierza w kierunku artystycznego przetworzenia ludowego autentyku, Woźniak/Wachowiak/Kinaszewska zdają się wystrzegać jakiejkolwiek ingerencji w pierwowzór.