Jesienne powroty

Fundacja na rzecz Nauki Polskiej rozstrzygnęła pierwsze konkursy w programach HOMING i POWROTY. Wsparcie w łącznej wysokości ponad 13 mln zł trafi do 18 młodych badaczy, którzy będą realizować innowacyjne projekty B+R w Polsce. Środki pochodzą z Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój.

Dzięki programowi HOMING, który jest skierowany do osób z zagranicy, zamierzających podjąć projekt badawczy w Polsce, karierę w naszym kraju będzie rozwijało 13 młodych doktorów. Otrzymają oni łącznie ponad 9,5 mln zł na realizację projektów o charakterze staży podoktorskich. Pierwszy konkurs w programie POWROTY umożliwi natomiast powrót do pracy naukowej po przerwie związanej z rodzicielstwem pięciu badaczkom, które łącznie na realizację swoich projektów będą miały do dyspozycji ponad 3,6 mln zł. Kolejne konkursy w obu programach będą organizowane do końca 2019 r., średnio dwa razy w roku.

Do pierwszego konkursu w programie HOMING zgłoszono 57 projektów, a do programu POWROTY – 18. Nagrodzone projekty będą realizowane w ośrodkach w Warszawie, Krakowie, Toruniu, Wrocławiu i Poznaniu we współpracy z 24 zagranicznymi instytucjami naukowymi. Środki pozyskane od FNP pozwolą na sfinansowanie co najmniej 25 miejsc pracy dla naukowców zatrudnionych w projektach oraz 35 stypendiów dla młodych naukowców (studentów i doktorantów) zaangażowanych w realizację prac badawczych. Finansowanie projektów zostało przyznane na dwa lata.

Laureatką programu HOMING została dr Anna Suska z Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN w Warszawie, która wróciła do Polski po pięcioletniej pracy badawczej w European Neuroscience Institute w Getyndze (Niemcy). Celem projektu, dofinansowanego w wysokości prawie 800 tys. zł, będzie zlokalizowanie w mózgu komórek zaangażowanych w nawrót alkoholowy, a więc takich, które odpowiadają za powrót do nałogu po czasie abstynencji. Badaczka będzie starała się odpowiedzieć na pytanie, czy zahamowanie aktywności komórek odpowiedzialnych za uzależnienie zapobiegnie nawrotowi alkoholowemu. – Aby próbować zapobiegać rozwojowi alkoholizmu (oraz innych uzależnień czy jakiejkolwiek innej choroby psychicznej), kluczowe jest dokładne zrozumienie podstaw choroby. Mamy nadzieję, że wyniki naszego projektu przyczynią się do powstania nowych strategii leczenia alkoholizmu skoncentrowanych precyzyjnie na komórkach odpowiedzialnych za powstawanie tej choroby – wyjaśnia dr Suska.

Grant otrzymał także dr Marcin Pilipczuk z Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego (nb. laureat ostatniego konkursu ERC na Starting Grants – patrz powyżej). Ma on za sobą pracę badawczą na uniwersytetach w Bergen (Norwegia) oraz w Warwick (Wielka Brytania), a także w prestiżowym Simons Institute for Theory of Computing w Berkeley (USA). Jego projekt, na który w ramach programu HOMING otrzymał prawie 600 tys. zł, będzie dotyczył jednej z poddziedzin algorytmiki teoretycznej, zwanej kernelizacją, która zajmuje się matematyczną analizą algorytmów przetwarzających duże dane wejściowe. – W ostatnich latach kernelizacja znacząco się rozwinęła. Pojawiło się kilka nowych i bardzo ciekawych technik algorytmicznych, często bazujących na dość zaawansowanych teoriach matematycznych. Do tej pory wszystkie te wyniki pozostawały całkowicie w sferze rozważań teoretycznych. Chcemy uczynić pierwszy krok w kierunku praktycznych zastosowań ostatnich odkryć teoretycznych w kernelizacji. Głównym zadaniem jest implementacja oraz eksperymentalna ewaluacja kilku najważniejszych algorytmów kernelizacyjnych ostatnich lat. Dzięki temu stwierdzimy, które z tych algorytmów mają szansę na zastosowania praktyczne oraz zbudujemy bazę danych różnych przykładowych instancji (tzw. benchmarki) – wyjaśnia dr Pilipczuk.

W gronie laureatów pierwszego konkursu w programie HOMING znaleźli się także: dr Jarosław Cendrowski z Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie, dr Aleksander M. Grabiec z Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, dr Bartłomiej Graczykowski z Centrum NanoBioMedycznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, dr Anna Hoser z Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, dr Michał Karpiński z Wydziału Fizyki UW, dr Przemysław Malinowski z Centrum Nowych Technologii UW, dr Oskar Skibski z Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki UW, dr Karolina Słowik z Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, dr Maja Sochalska z Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii UJ, dr inż. Mirosław Werwiński z Instytutu Fizyki Molekularnej PAN w Poznaniu oraz dr inż. Jan Wróbel z Wydziału Inżynierii Materiałowej Politechniki Warszawskiej.

Jedną z pięciu badaczek nagrodzonych w programie POWROTY jest dr inż. Izabela Stefanowicz-Pięta z Instytutu Chemii Fizycznej PAN w Warszawie. Będzie ona prowadziła projekt dotyczący pozyskiwania alternatywnych paliw z odpadów, na który otrzymała 800 tys. zł. Głównym jego celem jest opracowanie skutecznej metody oraz efektywnego katalizatora pozwalającego zminimalizować emisję chloru podczas produkcji energii z odpadów. – Nasze badania będą koncentrować się na określeniu właściwości biopaliw pochodzenia odpadowego i możliwości ich przetworzenia poprzez zgazowanie i/lub na drodze katalitycznych reakcji chemicznych. Realizacja projektu zakłada ścisłą współpracę z przedstawicielem sektora przemysłowego i stworzy możliwość poprawy sposobów zarządzania i waloryzacji odpadów – wyjaśnia badaczka.

Finansowanie w pierwszym konkursie programu POWROTY otrzymały także: dr Barbara Jasiulis-Gołdyn z Wydziału Matematyki i Informatyki Uniwersytetu Wrocławskiego, dr Alicja Babst-Kostecka
z Instytutu Botaniki im. W. Szafera PAN w Krakowie, dr inż. Joanna Ortyl z Wydziału Inżynierii i Technologii Chemicznej Politechniki Krakowskiej, dr inż. Annamaria Naughton-Duszova z Instytutu Zaawansowanych Technologii Wytwarzania w Krakowie.