Jak w Ameryce

Historia samego Uniwersytetu Zielonogórskiego jest krótka, zaledwie 15-letnia, ale to kontynuacja 50-letniej historii środowiska akademickiego w Zielonej Górze. Pierwsza inauguracja roku akademickiego w tym mieście odbyła się w 1965 r. w Wyższej Szkole Inżynierskiej. W 1973 r. powstała Wyższa Szkoła Pedagogiczna. Już wtedy zaczęła się promowana w lokalnych mediach „lubuska droga do uniwersytetu”. W 1996 r. WSI przekształcono w Politechnikę Zielonogórską. 1 października 2001 r. odbyła się pierwsza inauguracja roku akademickiego na Uniwersytecie Zielonogórskim, który powstał z połączenia PZ i WSP. Studenci kształcili się wtedy na 23 kierunkach na 8 wydziałach.

Obecnie strukturę Uniwersytetu Zielonogórskiego tworzy 12 wydziałów. Na 63 kierunkach kształcenia, w tym 18 inżynierskich, kształci się 12,5 tys. studentów. Na 17 kierunkach studiów doktoranckich na UZ kształci się 286 doktorantów. W ciągu 15 lat dyplomy UZ otrzymało ponad 61 tys. absolwentów, w tym z tytułem inżyniera 8,5 tys. osób, licencjata – 15,9 tys. osób, magistra - 18,6 tys. na studiach jednolitych i 18,2 tys. na uzupełniających.

UZ zatrudnia 1,6 tys. pracowników, prawie z nich 900 to pracownicy naukowi, w tym: z tytułem profesora – 97 osób, ponadto 204 doktorów habilitowanych i 429 doktorów. Jednostki uczelni mają 19 uprawnień do nadawania stopnia doktora (7 uprawnień w 2001 r.): astronomia, automatyka i robotyka, biologia, budowa i eksploatacja maszyn, budownictwo, elektrotechnika, filozofia, fizyka, historia, informatyka, inżynieria środowiska, inżynieria produkcji, językoznawstwo, literaturoznawstwo, matematyka, nauki o zarządzaniu, ochrona środowiska, pedagogika, socjologia, oraz 6 uprawnień do nadawania stopnia doktora habilitowanego (3 uprawnienia w 2001 r.): astronomia, budownictwo, elektrotechnika, fizyka, historia, matematyka. W ciągu 15 lat na Uniwersytecie Zielonogórskim wypromowano 392 doktorów i 56 doktorów habilitowanych.

W ostatnich latach Uniwersytet Zielonogórski był jednym z największych inwestorów w mieście. W unijnej perspektywie finansowej 2004-2006 Uniwersytet otrzymał 20 mln zł dofinansowania ze środków unijnych na realizację 21 projektów. W latach 2007-2013 pozyskał ponad 200 mln zł na realizację 42 projektów. W perspektywie finansowej 2014-2020 złożył już 7 wniosków o dofinansowanie kolejnych projektów. Dzięki temu dziś może poszczycić się nowymi siedzibami wydziałów: Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska, Nauk Biologicznych, Nauk Ścisłych, zmodernizowaną siedzibą Wydziału Informatyki, Elektrotechniki i Automatyki, nowoczesnymi laboratoriami, nową siedzibą Biblioteki Uniwersyteckiej. Największym zrealizowanym przez uczelnię projektem był Park Naukowo-Technologiczny Uniwersytetu Zielonogórskiego w Nowym Kisielinie. Dofinansowanie z UE przekroczyło 59 mln zł, a całkowita wartość inwestycji to 70,8 mln zł.

Dzięki nowej siedzibie Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego może realizować ideę otwartego – bez barier przestrzennych i organizacyjnych – dostępu do zbiorów i usług. Zasoby uniwersyteckiej książnicy liczą ok. 1 mln 300 tys. dokumentów i obejmują: 502 tys. wolumenów książek i 276 tys. jednostek zbiorów specjalnych, tj.: rękopisów i starodruków, dokumentów kartograficznych, dokumentów audiowizualnych i innych. Do wypożyczalni zapisanych jest 24 tys. użytkowników. W strukturze Biblioteki UZ od 2005 r. funkcjonuje Zielonogórska Biblioteka Cyfrowa – dotychczas z jej zasobów skorzystało ponad 8 mln osób.

Ponieważ uniwersytet powstał z uczelni technicznej i humanistycznej, ma unikatowy w Polsce charakter: kształcenie odbywa się tu w bardzo szerokim spectrum dyscyplin, od nauk humanistycznych, technicznych, ścisłych, ekonomicznych poprzez artystyczne, społeczne, biologiczne aż po prawne (prawo powołano w 2014 r.) i medyczne (kierunek lekarski uruchomiono w 2015 r.). W 2010 r. prof. Andrzej Kajetan Wróblewski napisał na łamach tygodnika „Wprost”, że „Uniwersytet Zielonogórski – chociaż nie ma jeszcze medycyny – jest obecnie jedynym w Polsce uniwersytetem zbliżonym do standardów strukturalnych amerykańskich uczelni”. Dzisiaj Uniwersytet Zielonogórski ma już i kierunek lekarski, i prawo, i psychologię.