Fundacja Rektorów Polskich
Etatyzacja – szanse i zagrożenia
Zalety i wady etatyzacji omawiali kanclerze i dyrektorzy finansowi szkół wyższych podczas XVII Szkoły FRP Zarządzania Strategicznego w Szkolnictwie Wyższym dla kanclerzy i kwestorów/dyrektorów finansowych. Odbywała się ona od 29 maja do 1 czerwca, a zorganizowana została przy wsparciu Instytutu Społeczeństwa Wiedzy. W 9 sesjach wykładowych i 2 debatach panelowych uczestniczyły 54 osoby. Tematyka obrad obejmowała plany i tendencje rozwojowe szkolnictwa wyższego do 2020 r., przedsięwzięcia uczelni z perspektywy roku akademickiego 2016/2017 oraz działania kontrolno-ewaluacyjne.
Uczestników zajęła m.in. konkurencyjność dostępu do części środków finansujących studia oraz zróżnicowanie ich źródeł i strumieni. Dyskutowano potrzebę zmiany formuły ustrojowej uczelni np. na fundacje skarbu państwa. Gorąco dyskutowano zagadnienia etatyzacji w uczelniach. Według uczestników spotkania, ewentualna etatyzacja narzucona przez ministerstwo szkolnictwa wyższego spychałaby obecny, oparty na autonomii szkół wyższych system w kierunku etatyzmu, ograniczając działanie rynku oraz budżetu uczelni i mechanizmów opartych na dyscyplinie finansowej. W zamian kreowałaby mechanizmy bardzo potrzebnej mobilności. Zbyt duża konkurencyjność – z czym chyba mamy do czynienia – zagraża z kolei nadmiernym rozwarstwieniem szkół wyższych i pauperyzacją części uczelni. Należy zatem bacznie przyglądać się tej kwestii i ewentualne działania podejmować z zachowaniem szczególnej ostrożności. Zdaniem uczestników, MNiSW powinno podejmować działania uwalniające uczelnie od niektórych obowiązków sprawozdawczych (patrz np. POLON: sprawozdanie o rodzajach sal itp.), a także wypracowywać jednolite platformy np. dotyczące gospodarki finansowej. Kanclerze i kwestorzy wyrazili opinię, że przeniesienie znacznej części regulacji działalności szkół wyższych do prawa wewnętrznego poprawiłoby efektywność funkcjonowania uczelni.
Podkreślano, że należy dać procesowi deregulacji większe szanse poprzez odpolitycznienie planowanych prac. Wykreślenie z ustawy zbyt dużych – jak sądzili uczestnicy obrad – uprawnień ministra skarbu państwa byłoby dobrym przykładem oczekiwanej deregulacji. Programy rozwojowe dla szkolnictwa wyższego powinny być opracowywane z perspektywą trzyletnią.
Kolejna Szkoła FRP dla kanclerzy i kwestorów została zapowiedziana na 4-7 czerwca 2017 r.
MG