Jak patentowaliśmy w 2015 r.

W 2015 w trybie krajowym w urzędzie Patentowym RP zgłoszono do ochrony 20 270 wynalazków, wzorów użytkowych, znaków towarowych i wzorów przemysłowych. Urząd udzielił w trybie krajowym 12 102 patentów, praw ochronnych oraz praw z rejestracji na przedmioty własności przemysłowej.

Zgłoszenia

W 2015 roku najwięcej zgłoszeń złożyły podmioty gospodarcze – 45,27%. Szkoły wyższe uplasowały się na drugiej pozycji z 26,24% zgłoszeń, instytuty badawcze na czwartej – 8,79%, a zgłoszenia instytutów PAN stanowiły 2,45% ich ogólnej liczby.

Najwięcej zgłoszeń dokonały podmioty z woj. mazowieckiego – 986 patentów i 145 wzorów użytkowych. Kolejne miejsca zajęły województwa: śląskie – 607/219, małopolskie – 528/100, wielkopolskie – 519/83 i dolnośląskie – 442/70. Te same województwa mają najwięcej zgłoszeń w przeliczeniu na 100 tys. mieszkańców: mazowieckie – 21,2, małopolskie – 18,6, śląskie – 18, dolnośląskie – 17,6 i wielkopolskie – 17,3.

Wśród podmiotów zagranicznych najwięcej zgłoszeń o prawa ochronne dokonały podmioty z USA – 57, Niemiec – 44, Szwajcarii – 22, Austrii – 16 i Włoch – 14.

O ile liczba zgłoszeń patentowych od podmiotów krajowych wzrosła od roku 2011 z 2878 do 4674 w roku 2015, to już liczba zgłoszeń wzorów przemysłowych utrzymuje się na zbliżonym poziomie: 940 – 994. Podmioty zagraniczne natomiast zgłaszają z roku na rok mniej wynalazków do ochrony w UPRP – w 2011 r. było to 245 wynalazków, a w 2015 już tylko 141. Liczba zgłoszeń wzorów przemysłowych do ochrony utrzymuje się na stałym niskim poziomie – 63.

Najwięcej zgłoszeń dokonały polskie instytucje naukowe, zwłaszcza szkoły wyższe. Na czele jest Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny, który w 2015 roku zgłosił do ochrony 115 wynalazków i wzorów użytkowych. Następna jest Politechnika Wrocławska (109), Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie (107), Politechnika Lubelska (94) i politechniki Krakowska oraz Śląska (po 80). W pierwszej dziesiątce mieszczą się też Uniwersytet Wrocławski (69), politechniki: Łódzka, Poznańska i Warszawska (po 63) oraz Instytut Automatyki i Pomiarów (51). W pierwszej trzydziestce – na 22. pozycji – znalazło się tylko jedno przedsiębiorstwo – FAKRO (26).

Prawa ochronne

W 2015 UPRP udzielił podmiotom krajowym 2404 patentów i 562 praw ochronnych na wzory użytkowe. Podmioty zagraniczne uzyskały 168 patentów i 44 prawa ochronne na wzory użytkowe. O ile liczba patentów przyznanych podmiotom krajowym rośnie, o tyle drastycznie maleje liczba patentów, jakie uzyskują w UPRP podmioty zagraniczne – w 2011 r. uzyskały one w Polsce 1123 patenty. Wiąże się to zapewne z powstaniem możliwości skutecznej ochrony na podstawie praw na terenie Unii Europejskiej, a zatem także Polski, udzielonych przez Europejski Urząd Patentowy.

Liderem pod względem liczby uzyskanych patentów są AGH i PWr – po 115. Na kolejnych pozycjach plasują się: ZUT – 104, Politechnika Lubelska – 98 i Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu – 67. W pierwszej dziesiątce są też politechniki: Śląska (59), Warszawska (59), Łódzka (55) i Poznańska (50) oraz PIAiP (37). Wśród 34 podmiotów, które uzyskały więcej niż 10 patentów w 2015 jest tylko jedno przedsiębiorstwo – FAKRO (15).

Wśród podmiotów zagranicznych najwięcej praw ochronnych uzyskały te z USA (49), Niemiec (42), Czech (16), Japonii (15) i Włoch (10).

Szkoły wyższe uzyskały 36,68% patentów i wzorów użytkowych, przedsiębiorstwa – 35,97%, instytuty badawcze – 12,44%, a jednostki PAN – 2,8%.

Prawa ochronne nie rozkładały się równo na terenie kraju. Najwięcej udzielono ich podmiotom z województwa mazowieckiego – 493 patenty i 89 wzorów użytkowych, śląskiego (296/96), małopolskiego (253/66), wielkopolskiego (248/57) i dolnośląskiego (272/36). Ciekawie przedstawia się rozkład w przeliczeniu na 100 tys. mieszkańców, w którym na trzecią pozycję – za mazowieckim i dolnośląskim, a przed małopolskim i wielkopolskim – wcisnęło się lubelskie.

W mocy pozostaje w Polsce (na dzień 31 grudnia 2015 roku) 21 038 patentów i praw ochronnych na wzory użytkowe udzielonych w trybie krajowym.

Patenty europejskie

W 2015 r. UPRP walidował 7883 patenty europejskie. Najwięcej uzyskanych przez podmioty z Niemiec (2168), USA (1302), Francji (727), Szwajcarii (553) i Włoch (499). Walidowano też 71 patentów europejskich uzyskanych przez podmioty polskie. Obecnie na terenie Polski pozostają w mocy 39 664 patenty europejskie. Właścicielem największej liczby są podmioty niemieckie (12095), amerykańskie (5703), francuskie (3527), szwajcarskie (3016) i włoskie (2331). W kraju obowiązuje też 237 patentów europejskich, które należą do podmiotów polskich. W 2015 polskie podmioty zgłosiły do ochrony 842 wynalazki i wzoru użytkowe i uzyskały 150 patentów europejskich.